Fréttablaðið - 30.06.2010, Blaðsíða 16

16 30. júní 2010 MIÐVIKUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
greinar@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
MENNING: Páll Baldvin Baldvinsson fulltrúi ritstjóra pbb@frettabladid.is HELGAREFNI: Anna Margrét Björnsson amb@frettabladid.is og Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Henry Birgir Gunnarsson henry@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
HALLDÓR
Árlega deyja að meðaltali fjórar mann-eskjur af völdum ölvunaraksturs – ýmist
ökumenn eða farþegar og fjöldinn allur
slasast alvarlega. Þótt lögreglan á Íslandi
nái til 1.500-2.000 ökumanna sem stöðvað-
ir eru vegna gruns um ölvunarakstur, eru
þeir mun fleiri sem sleppa við hið vökula
auga löggæslunnar. Það sýnir sig þegar upp
kemst um ölvunarakstur fyrir tilviljun.
Það sem vekur þó e.t.v. mestan ugg er
sú staðreynd að nýlegar tölur sýna að 40%
þeirra sem teknir eru vegna ölvunarakst-
urs mælast yfir svokölluðum efri mörkum
sem eru 1,20 prómill eða meira. Samkvæmt
lögum telst slíkt magn svo mikið að ökumað-
urinn er talinn óhæfur til aksturs. Það þýðir
með öðrum orðum að hundruð ökumanna
eru á ferðinni meðal okkar − dauðadrukkn-
ir! Þessir ökumenn eru eins og tifandi tíma-
sprengja og stórhættulegir saklausu fólki.
Nú stendur yfir HM í knattspyrnu og lík-
legt að margir fái sér neðan í því þegar horft
er á knattspyrnuleiki, sérstaklega á svoköll-
uðum sportklúbbum. Venjan virðist verða
sú að menn koma á bílnum og hafa uppi góð
fyrirheit um að geyma hann á staðnum til
morguns og taka leigubíl heim. Sú góða við-
leitni vill fara fyrir lítið þegar dómgreindin
er skert vegna ölvunar og því verður freist-
ingin skynseminni yfirsterkari. Ung stúlka
kemur nú fram í auglýsingum IOGT gegn
ölvunarakstri; 19 ára stúlka sem ók ölvuð,
velti bíl og lamaðist. Hún ætlaði sér ekki
að aka heim af ballinu en freistingin var of
mikil. Sú ákvörðun hafði afgerandi áhrif á
allt hennar líf.
Því miður er alltof algengt að fólk telji sér
ekki koma það við ef einhver ætlar að aka af
stað undir áhrifum áfengis. Sjálf þekki ég
einstaklinga, úr starfi mínu á árum áður í
lögreglunni, sem eiga þá ósk heitasta að hafa
stoppað vin sinn áður en hann fór af stað á
bílnum. Það er vissulega hægt að vera vitur
eftirá og draga lærdóm af mistökum sínum –
en það er engin leið að breyta því sem orðið
er. Góð vinkona mín sem lamaðist vegna
þess að hún gleymdi að spenna á sig bílbelt-
ið segir gjarnan að hún vildi geta spólað til
baka. En það er aðeins í tölvuleikjunum sem
við getum farið á byrjunarreit þegar leikur-
inn endar með GAME OVER. Í daglega líf-
inu er raunveruleikinn annar og verri. Þar
fáum við ekki annað tækifæri þegar heilinn
er skaddaður eða mænan í sundur.
Ölvunarakstur er glæpur því þar hættir
hinn ölvaði ekki aðeins eigin lífi og farþega
sinna – heldur einnig allra annarra sem
verða á vegi hans. Sýnum skynsemi – ökum
ALLTAF allsgáð. Undantekningar eru ekki
í boði.
Það sem verður ekki aftur tekið
Umferðar-
öryggi
Ragnheiður
Davíðsdóttir
verkefnisstjóri
átaks IOGT á
Íslandi gegn
ölvunarakstri
SÉRHÆFING Í VIÐHALDI GÓLFA
Við sérhæfum okkur í slípun og olíuburði á
sólpöllum, gerum gamla pallinn flottari en nýjan.
Fjalirnar verða rennisléttar og timbrið nær aftur
sínum náttúrulega lit.
GERUM SÓLPALLINN
EINS OG NÝJAN
info@golfthjonustan.is | golfthjonustan.is
S: 897 2225
Merkileg innsýn
Jón Sigurðsson, fyrrverandi formaður
Framsóknarflokksins, skrifar athyglis-
verða grein um formannstíð sína
á vefritið Stjórnmál og stjórnsýsla.
Greinin veitir fróðlega innsýn í
stjórnmálin. Jón skrifar meðal ann-
ars: „Lærdómsríkt var að kynnast
viðskiptahugmyndum sumra um
stjórnmálin. Þau ættu að vera
kaup kaups: Þið gerið fyrst eitt-
hvað fyrir okkur og svo styðjum
við ykkur á eftir. Forystumenn
samtaka þóttust geta boðið
atkvæði almennra
félagsmanna í sam-
ræmi við þetta.“
Út með sprokið
Jón segist hafa tekið svona umleitun-
um illa og ekki hafi flokkurinn fengið
mörg atkvæði úr því. Ef hér eru rekin
félagasamtök sem bjóða stjórnmála-
flokkum beinlínis
atkvæði félags-
manna í skiptum
fyrir greiða, er
það háalvarlegt
mál sem ber
að upplýsa. Hér
verður Jón að
gjöra svo vel
að nefna
nöfn.
Óstarfandi
Ráðning Haraldar Flosa Tryggvasonar
saxófónleikara sem starfandi stjórn-
arformanns Orkuveitu Reykjavíkur
leggst illa í Samtök atvinnulífsins
og Viðskiptaráð. Telja þau að með
þessu verði skilin milli stjórnar-
formanns og framkvæmdastjóra
óskýrari og það geti bitnað á
eftirlitshlutverki þess fyrrnefnda.
Dagur B. Eggertsson telur þetta
þó ekki eiga við um Harald Flosa
og bendir á að stjórnarformaður-
inn sé „ekki starfandi heldur í fullu
starfi“. Það fer trauðla vel saman
að vera óstarfandi í fullu starfi.
bergsteinn@frettabladid.is
F
réttablaðið sagði frá því á mánudaginn að ofbeldi gegn lög-
reglumönnum færi vaxandi og yrði sífellt grófara. Árið
2008 hlutu 29 lögregluþjónar varanlegan skaða vegna
ofbeldis, sem þeir urðu fyrir við skyldustörf. Í fyrra voru
þeir 38.
Aukið ofbeldi gegn lögreglunni á sér vafalaust ýmsar orsakir.
Skipulagðri glæpastarfsemi hefur vaxið fiskur um hrygg hér á landi
og hér starfa nú erlendar glæpaklíkur, sem svífast einskis. Virðing
fyrir lögregluþjónum og störfum þeirra virðist á undanhaldi hjá
mörgum. Þá þarf lögreglan í vaxandi mæli að fást við fólk, sem er
snarbrjálað af fíkniefnaneyzlu.
Geir Jón Þórisson, yfirlögregluþjónn á höfuðborgarsvæðinu,
sagði í samtali við Fréttablaðið að
lögreglan væri of fáliðuð og það
skapaði hættu varðandi öryggi
lögreglumanna. Hann sagði að
lögreglan vildi ekki vopnvæðast,
en ljóst væri að þegar lögreglu-
menn væru í lífshættu, yrðu
þeir að hafa búnað til að verja
sig. Geir Jón vísaði til þess að til
skoðunar væri að lögreglan á Íslandi bæri rafbyssur, en þau tæki
væru árangursrík og hefðu jafnvel bylt samskiptum lögreglu við
ofbeldisfullt fólk.
Sitt sýnist hverjum um rafbyssurnar. Fyrir liggur að beiting
þeirra er afar sársaukafull og lamar um stundarsakir þann sem
fyrir henni verður. Heilbrigt fólk á þó ekki að bíða skaða af raf stuð-
inu sem slíku. Mannréttindasamtök á borð við Amnesty Internation-
al hafa lagzt gegn beitingu rafbyssna og jafnað henni við pyntingar.
Þau hafa ennfremur bent á allmörg dauðsföll, sem orðið hafa eftir
að fólk fékk raflost úr rafbyssu. Amnesty hefur hvatt til þess að lög-
reglan tileinki sér aðrar aðferðir til að taka á ofbeldisfullu fólki.
Á móti er bent á að afar sjaldan hafi verið hægt að rekja dauðsföll
til notkunar rafbyssunnar sem slíkrar. Þeir, sem hafi látizt eftir
slíka valdbeitingu, hafi verið veikir fyrir vegna ofneyzlu vímuefna
eða vegna sjúkdóms. Fylgjendur rafbyssnanna benda sömuleiðis á
að hefðbundin lögreglutök og beiting piparúða, kylfu eða annarra
hjálpartækja lögreglunnar geti sömuleiðis valdið slysum, örkumlum
og dauða. Í Bandaríkjunum kom rafbyssa við sögu í 5% tilfella, þar
sem fólk lézt í kjölfar afskipta lögreglu á tímabilinu 2000-2007.
Innleiðing rafbyssnanna hefur þannig iðulega leitt til þess að
ekki einvörðungu hefur slysum á lögreglumönnum fækkað um tugi
prósenta, heldur hefur slysum á þeim sem lögreglan þarf að hafa
afskipti af jafnframt stórfækkað. Eftir stendur þó sú staðreynd að
rafbyssa er hættulegt tæki og vandmeðfarið, rétt eins og lögreglu-
kylfa eða piparúði. Yrði það tekið í notkun hér, yrði að setja um það
strangar reglur og gera miklar kröfur til þjálfunar lögreglumanna
í meðferð þess.
Kjarni málsins er hins vegar sá að rafbyssurnar hafa verið
hér til „umræðu“ og „skoðunar“ í a.m.k. þrjú ár. Á meðan hallar
stöðugt á lögregluna í glímunni við æ ofbeldisfyllri glæpamenn og
ofbeldisseggi. Samfélagið getur ekki látið það líðast að vaðið sé yfir
lögregluna og starfsmenn hennar limlestir. Þess vegna þarf ákvarð-
anir núna, annaðhvort um rafbyssurnar eða einhver önnur meðul,
sem reynast jafnárangursrík.
Þarf að búa lögregluna rafbyssum svo hún geti
brugðizt við vaxandi ofbeldi?
Tími ákvarðana
Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@frettabladid.is
SKOÐUN