Fréttablaðið - 21.08.2010, Qupperneq 34

34 21. ágúst 2010 LAUGARDAGUR
Gamaldags gangbraut með gangbrautarskilti. Gangbraut. Hellulögð, ekki upphækkuð og án
gangbrautarskiltis.
Hellulögð gangbraut en án gangbrautarskiltis, ekki
upphækkuð og nær ósýnileg akandi vegfarendum.
Upphækkuð gangbraut með gangbrautarskilti. Hellulögð upphækkuð hraðahindrun, ljósari
á litinn í miðjunni eins og til að gefa til kynna
gönguleið, með köflóttu mynstri í jöðrum.
Hellulögð upphækkuð gangbraut án skiltis, með
þríhyrningsmynstri í jöðrum.
Hellulögð upphækkuð hálfgangbraut án skiltis,
með köflóttu mynstri í jöðrum.
■ FRUMSKÓGUR GÖNGULEIÐA
H
austið er að byrja
og með því fjölgar
gangandi vegfar-
endum í yngri ald-
urshópum. Aug-
lýsingar brýna
fyrir foreldrum að kenna börnum
sínum að fara yfir götuna á rétt-
an hátt. Enginn er öfundsverður af
því hlutverki í ljósi þess hve fjöl-
breytilegar leiðir eru í boði fyrir
gangandi vegfarendur.
Blaðamaður og ljósmyndari
blaðsins eyddu rúmum klukku-
tíma, mest í Vesturbæ og Hlíð-
um, og fundu nítján gerðir af
gönguleiðum fyrir fólk yfir göt-
una. Gangbrautir, hraðahindran-
ir, gönguljós, rendur í malbiki, nið-
urlækkuð umferðareyja og jafnvel
bara reitir sem marka upphaf og
endi leiðarinnar. Allt þetta telst til
réttra leiða yfir götuna, en réttur
vegfarenda og bílstjóra mismun-
andi.
Kveikjan að þessari skoðun var
heimsókn til Noregs. Þar í höfuð-
borginni eru fjórar gangbraut-
ir við gatnamót og enginn velkist
í vafa um reglurnar. Í Reykjavík
eru gangbrautir vandfundnari.
Miklu meira er af hraðahindrun-
um sem erfitt er að sjá hvort veita
gangandi vegfarendum einhvern
forgang eða ekki.
Stefán Agnar Finnsson, yfir-
verkfræðingur umhverfis- og sam-
göngusviðs borgarinnar, segir að
borgarstarfsmenn hafi lítið gert af
því að setja niður gangbrautir síð-
ustu ár. Sú þróun hafi byrjað upp
úr 1986.
„Við teljum gangbrautir gefa
falskt öryggi og viljum frekar
setja hraðahindranir,“ segir hann.
Þetta sé vegna þess að á gangbraut
eigi gangandi vegfarandi réttinn
en ökumenn virði það ekki alltaf,
sem geti haft slæmar afleiðingar.
„Við viljum frekar ná niður hrað-
anum en að treysta á að ökumenn
v i rð i þen n -
an rétt,“ segir
hann og vísar í
erlendar rann-
sóknir.
S tefá n er
ekki með tölur
á takteinum um
hversu marg-
ar tegundir
fyrirfinnast af
gangbrautum
og hraðahindr-
unum í borginni og segir að ekki
sé til nein almenn skilgreining á
því hvar skuli vera gangbraut og
hvar ekki. Hann viti ekki til þess
að ruglingur hafi skapast af fjöl-
breytilegri flóru gönguleiða í
Reykjavík.
Samkvæmt ítarlegri skýrslu
um slys á gangandi vegfarend-
um, gerð af verkfræðistofunni
Línuhönnun árið 2007 var fækk-
un sebragangbrauta hjá borginni
dæmi um „vel heppnaða umferð-
aröryggisaðgerð“.
Spurður um norsku leiðina,
að merkja gangbrautir við hver
gatnamót, segir Stefán það tíðkast
víða, en hún hafi ekki verið farin
hjá Reykjavíkurborg. Hann segir
að gangbrautir í borginni eigi að
vera merktar með bæði sebralín-
um og bláum gangbrautarskilt-
um.
Lögreglan vill skýrar merkingar
Guðbrandur Sigurðsson, aðal-
varðstjóri hjá umferðardeild lög-
reglunnar á höfuðborgarsvæðinu,
segir að alltaf skuli tekið tillit til
gangandi vegfaranda, hvort sem
hann er á gangbraut eður ei. Gang-
andi séu ekki í minni rétti, ef keyrt
er á þá á hraðahindrun en á gang-
braut.
Hins vegar sé hægt að sekta
ökumenn fyrir að stoppa ekki fyrir
gangandi á gangbrautum. Þetta er
helsti munurinn á gangbraut og
hraðahindrun: ökumanni er skylt
að stöðva bifreiðina fyrir gangandi
vegfaranda við gangbraut.
„Við viljum auðvitað að göngu-
leiðir séu skýrt merktar. Það eru
sannarlega ekki margar gang-
brautir í Reykjavík og það hefur
verið rætt um það hjá lögreglunni
að það væri gott að fá fleiri skýr-
ar gangbrautir í íbúðahverfi og þar
sem það á við,“ segir hann.
Merkja skuli gangbrautir með
bæði sebraröndum og gangbraut-
arskilti, en sé aðeins annað þessa
til staðar sé samt um gangbraut að
Nítján leiðir til að forðast bílana
Nú þegar skólar byrja er brýnt fyrir foreldrum að kenna börnum sínum að fara með öruggum hætti yfir götuna. Borgin hefur
markvisst fækkað gangbrautum síðan 1986, því þær veiti „falskt öryggi“. Þær má þó helst finna í kringum barnaskóla. Klemens Ól-
afur Þrastarson og Stefán Karlsson ljósmyndari fundu á klukkustund nítján mismunandi og kannski misvísandi leiðir yfir götuna.
LITIÐ TIL BEGGJA ÁTTA Reykjavíkurborg hefur síðan 1986 talið gangbrautir veita „falskt öryggi“ því sumir ökumenn virða ekki rétt gangandi vegfarenda þar. Þær er helst að
finna í kringum barnaskóla þar sem yngstu vegfarendurnir eiga leið um, en svo er á litið að þær henti betur við rólegar götur. Stelpurnar á leikskólanum Öldukoti fengu leyfi
hjá fóstrum sínum til að skjótast fyrir blaðið yfir Öldugötuna hjá Gamla Stýrimannaskólanum vestur í bæ. FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
FRAMHALD Á SÍÐU 40
Blaðamaður og ljósmyndari þeyttust um
borgina í vikunni í leit að dæmum um
fjölbreytni gönguleiða. Meðal gatna sem
urðu fyrir valinu eru Háaleitisbraut, Skipholt,
Suðurgata, við Skothúsveg og við Túngötu
og við Aðalstræti. Einnig Ægisgata við
Túngötu, Öldugötu og Ránargötu þar sem
hún mætir Hofsvallagötu og Hrannarstíg. Þá
var litið á Bræðraborgarstíg, Tjarnargötu við
Vonarstræti og að síðustu Sóleyjargötu við
Njarðargötu.
Stefán Karlsson ljósmyndari tók allar
myndirnar.
Í raun virðist okkur með nánast
allar tegundir gönguleiða að það
sé verið að tryggja leið bílanna
frekar en gangandi vegfarenda.
STEFÁN AGNAR
FINNSSON