Morgunn - 01.12.1952, Blaðsíða 41

MORGUNN
119
«1 viðurkenningar á veruleik æðri stiga, er verka á hin
lægri. Mér virðist það því næsta undarlegt að bæði sálar-
rannsóknamenn og spíritualistar virðast vanmeta eða
skeyta lítt um þau fyrirbrigði, sem einkenna reynslu dul-
kyggjumanna (Mystiker). Hér undanskil ég þó próf.
William James. 1 reynslu þessara manna má finna fjölda
mörg atriði, að mestu leyti samhæf í eðli sínu, og vitað
^r, að slík reynsla hefur valdið gagngerðum breytingum í
lífi og lífsskoðunum þessara manna, og góð og gild rök
sýna vel, ef ekki sanna, að tengsli við hinn ókunna gjör-
anda eða áhrifavald hefur komið slíku til leiðar. Að þessu
niarki fá vísindin veitt oss hagnýta aðstoð, en lengra fær
hún ekki náð.
Þá þykir mér ástæða til að minna enn á annað atriði,
næsta mikilvægt, sem ekki má ganga fram hjá. Ég á við
reynslu þeirra manna, sem gæddir eru næmleik fyrir hug-
rænum áhrifum, innblæstri, o. s. frv. Þeir, sem mestum
andlegum þroska hafa náð af mönnum nútíðar og fortíðar,
segja oss, að til samstillingar við hin æðri og æðstu vit-
undarsvið sé manninum nauðsynlegt að hafa náð full-
komnu valdi yfir hugsanalífi sínu, geta stöðvað starfsemi
hess um skeið, svo að honum sé unnt að nema áhrif frá
®Öri vitundarsviðum. Jafnvel hugsanimar einar valda
truflunum, leggja torfærur á leiðina og koma í veg fyrir
úrangur. Þeim, er slíks fær notið gegnum andlega þjálfun,
er vitanlega unnt að skýra frá reynslu sinni á slíkum hug-
stillingar augnablikum, en þó sennilega aðeins að nokkru
leyti. Vísindin leggja hins vegar áherzluna á þjálfun skyn-
seminnar og vitrænnar hugsunar, en að dómi þeirra, sem
bezt vita, megnar hin rökræna hugsun aldrei að leiða allan
sannleikann í ljós, og þá er auðsætt að um aðstoð af hálfu
vísindanna getur aldrei orðið að ræða á þessum leiðum,
uema því aðeins að viðhorf þeirra breytist verulega til
þessara mála.
Lögmál visindanna taka ekki hið minnsta tillit til per-
sónulegra eðliseinkenna eða mannlegra tilfinninga, láta