Fréttablaðið - 12.11.2010, Síða 10

10 12. nóvember 2010 FÖSTUDAGUR
0,20% 0,25%
3,45%
S
24
E
R
Í
EI
G
U
B
Y
R
S
Samanburður debetreikninga*
Ríkisstjórnin hefur sam-
þykkt aðgerðaáætlun til
næstu tíu ára sem draga á
úr losun gróðurhúsaloftteg-
unda. Áætlunin nær til allra
samgangna á Íslandi og
landgræðslu. Flýta á fyrir
metanvæðingu bílaflotans.
Vonir standa til að nota líf-
efnaeldsneyti á fiskiskipa-
flotann.
Ríkisstjórnin hefur stigið
fyrstu skrefin í aðgerðaáætl-
un umhverfisráðuneytis í lofts-
lagsmálum sem draga á úr losun
gróðurhúsalofttegunda um allt
að 38 prósent á næstu tíu árum
að teknu tilliti til bindingar kol-
efnis í andrúmsloftinu með land-
græðslu, skógrækt og endur-
heimt votlendis.
Sva nd í s S vava rsdót t u r
umhverfisráðherra segir í sam-
tali við Fréttablaðið áætlunina,
sem samþykkt var í ríkisstjórn
á föstudag, sýna vilja stjórnvalda
til að draga úr losun gróðurhúsa-
lofttegunda í verki. Hvorki sé
um innantóm loforð né yfirlýs-
ingar að ræða, aðgerðaáætlunin
sé til þess gerð að fara eigi eftir
henni.
Svandís bendir jafnframt á að
áætlunin sé víðtæk, hún nái jafnt
til samgangna, bæði bíla, flug-
véla og fiskiskipaflotans, auk
bindingar sem fæst með skóg-
rækt og landgræðslu.
Auk aðgerðaáætlunarinnar sam-
þykkti ríkisstjórnin frumvarp um
breytingu á vörugjaldi á bílum sem
hvetja á fólk til að kaupa sparneytn-
ari bíla en áður. Þessu til viðbótar
samþykkti ríkisstjórnin á mánudag
að endurgreiða allt að hundrað þús-
und krónur af vörugjaldi bíla sem
ganga fyrir bensíni eða dísilolíu en
er breytt til að ganga fyrir metani.
Tillögunni er ætlað að flýta fyrir
þeirri þróun að metan verði notað
í daglegum samgöngum hér á landi
á næstu árum.
Mikilvægt að breyta um gír
Fulltrúar frá fjármála- og utanríkis-
ráðuneytunum kynntu aðgerða-
áætlunina í Tjarnarbíói í gær og
var þar ítarlega farið yfir þá þætti
sem áætlunin á að ná til. Þar kom
fram að mörg ríki vinni að aðgerð-
um í loftslagsmálum, sem muni
taka við af Kyoto-bókuninni frá
1997 eftir tvö ár.
Svandís var fjarstödd af per-
sónulegum ástæðum. Í hennar
stað las Hafdís Gísladóttir, aðstoð-
arkona hennar, ávarp umhverfis-
ráðherra.
Í ávarpinu var vitnað til þróun-
arskýrslu Sameinuðu þjóðanna þar
sem fram kemur að efnahagskrepp-
ur og bankaþrot séu ekki helsta ógn
við velsæld jarðarbúa heldur lofts-
lagsbreytingar. Á sumum stöðum
muni þurrkar valda umfangsmikl-
um breytingum á búsetu manna.
Flóð af sömu völdum hafi sömu
áhrif. Því sé fyrirhyggja nauðsyn-
leg í samstarfi ríkis, sveitarfélaga,
fyrirtækja og almennings.
Á meðal aðgerðanna eru vist-
vænni samgöngur en áður, lagn-
ing hjólreiðastíga og annað í þeim
dúr.
„Við erum ekki að byggja á sandi,
heldur vinnum að því að minnka
losun verulega fram á miðja öld-
ina,“ sagði Hugi Ólafsson, skrif-
stofustjóri í umhverfisráðuneytinu,
í erindi sínu. Hann benti á að drög
að áætluninni hefðu legið lengi
fyrir og voru lögð fram fyrir Kaup-
mannahafnarfundinn í desember
í fyrra þar sem unnið var að sam-
komulagi um framhaldsaðgerðir
við Kyoto-bókunina.
„Markmið okkar er að Ísland
verði á meðal metnaðarfyllstu
ríkja heims í viðleitni sinni við að
draga úr losun gróðurhúsalofteg-
unda,“ sagði hann.
Ætla að draga úr mengun
um tuttugu prósent á áratug
Kyoto-bókunin er bókun við rammasamning Sameinuðu þjóðanna um
loftslagsbreytingar, sem samþykkt var í Kyoto í Japan í lok árs 1997. Mark-
mið samningsins er að koma í veg fyrir hættulega röskun á loftslagskerfinu
af mannavöldum, tryggja að matvælaframleiðslu í heiminum verði ekki
stefnt í hættu og að efnahagsþróun geti haldið áfram á sjálfbæran máta.
Ísland varð fullgildur aðili að bókuninni í maí árið 2002. Bandaríkin, sem
bera ábyrgð á rúmlega 35 prósentum af heildarlosun koltvíoxíðs hafa ekki
staðfest bókunina. (Byggt á umfjöllun Vísindavefsins)
Hvað felst í Kyoto-bókuninni?
Losun gróðurhúsalofttegunda á Íslandi nam 4881 gígagrammi (gígagramm
= 1.000 tonn. Það jafngildir 15,6 tonnum af CO2-ígildum á hvern íbúa)
árið 2008. Það er 43 prósentum meira en losað var árið 1990. Í aðgerða-
áætlun stjórnvalda kemur fram að sé binding kolefnis með skógrækt og
landgræðslu tekin með í reikninginn hafi nettólosun numið 4.510 Gg (14,4
tonnum á hvern íbúa) árið 2008. Það jafngildir 32 prósenta aukningu frá
1990.
Hvað er losunin mikil?
Í aðgerðaáætlun stjórnvalda eru tíu lykilatriði sett í forgang. Tvær þeirra eru
almenns eðlis: Uppsetning viðskiptakerfis með losunarheimildir og skattur
á losun kolefnis. Þrjár eru á sviði samgangna og tvær á sviði sjávarútvegs.
Þá á að stuðla að bindingu kolefnis með skógrækt og landgræðslu og hefja
markvisst átak til endurheimtar á votlendi auk þess að efla rannsóknir og
nýsköpun í loftslagsvænni tækni.
1. Innleiðing viðskiptakerfis með losunarheimildir.
2. Kolefnisgjald.
3. Breytt kerfi skatta og gjalda á bíla og eldsneyti.
4. Notkun ríkis og sveitarfélaga á sparneytnum og vistvænum ökutækjum.
5. Efling göngu, hjólreiða og almenningssamgangna sem valkosts í sam-
göngum.
6. Notkun lífeldsneytis á fiskiskipaflotann.
7. Rafvæðing fiskimjölsverksmiðja.
8. Aukin skógrækt og landgræðsla.
9. Endurheimt votlendis.
10. Efldar rannsóknir og nýsköpun í loftslagsmálum.
Tíu lykilatriði aðgerðaáætlunarinnar
Stóriðja
ál og járn-
blendi
Sam-
göngur
Sjávarút-
vegur
Land-
búnaður
Meðferð
úrgangs
Orkufram-
leiðsla
Kolefnis-
binding
Annað
3.000
2.500
2.000
1.500
1.000
500
0
-500
-1.000
Breyting 1990-2020
Losun 1990
Losun 2008
Losun 2020
+23% -43% -22% +11% +79% -4%+129-
283%
Þróun á losun gróðurhúsalofttegunda 1990-2020
G
g*
*Gg er
gígagrömm
sem sam-
svarar 1.000
tonnum.
FRÉTTASKÝRING: Aðgerðaáætlun stjórnvalda í loftslagsmálum
Jón Aðalsteinn
Bergsveinsson
jab@frettabladid.is