Fréttablaðið - 03.11.2010, Blaðsíða 33

H A U S
MARKAÐURINN
Ú T T E K T
7MIÐVIKUDAGUR 3. NÓVEMBER 2010
beinum hætti. Í fjárlögum hvers
ríkis séu fólgin pólitísk skilaboð
og verði ekki snert við þeim. Þess
í stað geti sjóðurinn komið með
ráð og ábendingar um það sem
betur megi fara til að ná fram
ákveðnum markmiðum í þjóð-
arbúskapnum. Stjórnvöld hvers
lands eru ekki bundin af ábend-
ingum AGS. Þvingunarúrræðum
má þó beita, svo sem að neita að
samþykkja endurskoðun áætl-
unar með stjórnvöldum þeirra
ríkja sem AGS vinnur með hverju
sinni.
ALLIR GERA MISTÖK
Í skoðun Viðskiptaráðs frá í gær
er bent á sautján skattaleg atriði
sem betur megi fara og auðvelt
ætti að vera að lagfæra. Bæði eru
það nýleg mistök og eldri vanda-
mál sem hafa dagað uppi. Málin
eru fyrst og fremst hagnýt, en
ekki bundin pólitík, hvorki til
hægri né vinstri.
„Við höfum búið okkur til
flækjur sem koma niður á rekstrar-
umhverfi fyrirtækja, ekki síst í al-
þjóðlegri starfsemi,“ segir Finnur
Oddsson, framkvæmdastjóri Við-
skiptaráðs Íslands. Hann bendir á
að tiltölulega einfalt mál ætti að
vera að laga tæknilegar ambög-
ur á skattkerfinu sem hafi ekkert
pólitískt vægi.
„Nálgun á skattabreytingarnar
í fyrra var verulega gagnrýni
verð. Tveir virkir dagar voru
gefnir til umsagnar. Þrátt fyrir
það komu góðar ábendingar frá
fjölda aðila um það sem betur
mátti fara. Nokkrum dögum síðar
varð frumvarpið að lögum án þess
að í raun hefði verið tekið tillit
til gagnrýni í umsögnum,“ segir
hann og bendir á að þegar yfir-
völd leggi í breytingar á skatta-
löggjöf sé eðlilegt að gera það í
samstarfi við hagsmunaaðila og
gefa til þess rýmri tíma. Það hafi
ekki verið gert í fyrrahaust. „Það
er ekkert óeðlilegt þótt menn geri
mistök,“ segir Finnur Oddsson og
bendir á mikilvægi þess að færa
þau sem fyrst til betri vegar.
Stjórnvöld gera fátt til að hvetja
erlend fyrirtæki til að fjárfesta
hér, hvort heldur er með bein-
um hætti í fyrirtækjarekstri
eða með lánveitingum, að sögn
Völu Valtýsdóttur, sviðsstjóra á
skatta- og lögfræðisviði endur-
skoðendaskrifstofu Deloitte.
FJÁRFESTAR FÆLDIR FRÁ
„Það er orðið svo rosalega mikið
af miklum breytingum að erfitt
er að fylgjast með,“ segir hún og
nefnir sem dæmi afdráttarskatta
á vaxtagreiðslur til erlendra
aðila sem valdi því að fimmtán
prósenta aukaskattur hafi óvænt
lagst ofan á lántökukostnað ís-
lenskra stórfyrirtækja sem hafi
tekið erlend lán. Við þetta bæt-
ast gjaldeyrishöft, sem valdi því
að fjárfestar viti ekki með vissu
hvort þeir geti farið með fé sitt
úr landi hætti þeir við fjárfest-
inguna. Það sé miður enda virð-
ist sem Íslandi sé hægt og bítandi
ýtt út af heimskortinu. Stjórn-
endur fyrirtækja séu viljugri
til að fjárfesta í rekstri í öðrum
löndum þar sem skattaumhverfið
sé stöðugt og hagstætt.
PLÁSTRUÐ LÖG
Vala segir að þrátt fyrir tíðar
breytingar á skattalögum sem
hafi það markmið eitt að auka
skatttekjur ríkissjóðs hafi önnur
atriði dagað uppi. Þar á meðal
hafi lög um virðisaukaskatt ekki
verið aðlöguð að reglum annarra
ríkja svo árum skipti.
Lög um virðisaukaskatt voru
sett árið 1988, fyrir 22 árum,
og byggja að mestu á frumvarpi
sem lagt var fyrir Alþingi þrem-
ur til fjórum árum fyrr. Þau hafa
verið löguð stöku sinnum síðan
þá og eru sambærileg lögum og
reglum um virðisaukaskatt sem
voru í gildi í Evrópu í kringum
1990. Endurskoðun þeirra hér
hefur legið á borði fjármálaráðu-
neytis í um ár.
„Við höfum mikið af þjónustu
og rafrænum viðskiptum sem
ekki sjást og fer ekki í gegnum
hefðbundinn toll. En þetta getur
haft alvarlegar afleiðingar fyrir
fyrirtæki, sem geta lent í því að
þurfa að greiða virðisaukaskatt í
tveimur ríkjum,“ segir Vala.
Þykkt lag af ryki
á lögum um
virðisaukaskatt
Tíðar skattabreytingar fæla fjárfesta frá landinu.
Sum lög hér eru svipuð sambærilegum lögum
og voru í gildi í Evrópu fyrir tuttugu árum.
VILL BLÁSA RYK AF GÖMLUM
LÖGUM Íslensk fyrirtæki gætu lent í
því að þurfa að greiða virðisaukaskatt
í tveimur ríkjum. „Við erum með mjög
gamlar reglur um virðisaukaskatt,“ segir
Vala. MARKAÐURINN/GVA
FINNUR ODDSSON Ekkert er óeðlilegt við það að gera mistök, segir framkvæmdastjóri Viðskiptaráðs. Hann mælir með því að illa
ígrundaðar skattabreytingar sem komið var með hraði í gegnum Alþingi í fyrra verði lagaðar. MARKAÐURINN/VILHELM
Skárra skattaumhverfi í Svíþjóð
Breyting á fyrirtækjasköttum í fyrra skilaði þveröfugri niðurstöðu.
Ríkið varð af milljarðatekjum.
Fréttablaðið greindi nýverið frá
því að upptaka skatts á vaxta-
greiðslur til erlendra aðila olli því
að tíu erlend fyrirtæki lögðu niður
starfsemi sína hér í fyrrahaust.
Tvö fyrirtækjanna greiddu einn
milljarð í skatt á síðasta ári. Það
jafngildir skattgreiðslum tæplega
740 manna með rúmar 420 þúsund
krónur í mánaðarlaun.
Fyrirtækin voru með litla eigin-
lega starfsemi hér, en sinntu fjár-
stýringu fyrir félög innan viðkom-
andi samstæðu.
Alexander G. Eðvardsson, for-
stöðumaður skattasviðs hjá KPMG, segir þetta sorg-
legt en sýna að breytingar á sköttum fyrirtækja sem
innleiddar voru með hraði í fyrrahaust hafi valdið
tjóni. Menn hafi ætlað að ná fram ákveðnum mark-
miðum með skattinum. Áhrifin hafi verið önnur
en til var ætlast. „Tjónið varð í
raun tvöfalt. Fyrirtækin fóru og
skatttekjur ríkissjóðs lækkuðu og
vaxtagjöld íslenskra félaga juk-
ust þar sem skattinum var í raun
velt yfir á félögin,“ segir hann og
bendir á að í raun hafi samkeppnis-
hæfni landsins truflast við skatta-
breytinguna.
Hann telur ekki ósennilegt að
fyrirtækin erlendu hafi sett sam-
bærilega starfsemi og var hér á
laggirnar í Svíþjóð eða í öðrum
löndum sem hafi hagstæðari tví-
sköttunarsamninga við heimalönd
þeirra en hér og tiltölulega gott skattaumhverfi.
Líkt og sést á myndinni með úttektinni er tekju-
skattur á fyrirtæki í Svíþjóð 8,3 prósentustigum
hærri en hér. „Prósentuskattur á fyrirtæki segir
ekki allt,“ segir Alexander.
ALEXANDER Erlend fyrirtæki sáu hag í
því að hætta starfsemi hér í fyrra og hefja
rekstur í Svíþjóð þrátt fyrir hærri tekjuskatt
á fyrirtæki þar en hér. MARKAÐURINN/ANTON