19. júní - 19.06.1979, Síða 44

inn leikur. Ég hafði varla keypt
bíómiða í tíu ár, hvað þá borgað
víxil. Ég var sífellt hrædd um að
gleyma einhverri greiðslu og einn
daginn kæmi maður með svarta
skjalatösku og skrifaði allt upp og
ég færi á bæinn.
En með hjálp góðra vina, því ég
á einstaklega góða vini, lærði ég á
þetta kerfi okkar og smám saman
fór ég að standa styrkari fótum á
jörðinni. Ég er svo heppin að hafa
starfsmenntun, ég fór að þreifa
fyrir mér með vinnu og viti menn,
ég var allt í einu fullgildur með-
limur á vinnumarkaðinum, ég var
fyrirvinna. Eg varð þess líka vör, að
það sem áður var álitið dútl utan
heimilis, er núna vinna, sem ég
mátti þakka fyrir að hafa.
Eitt af því fyrsta jákvæða, sem
ég fann við þetta nýja ástand mitt
var einmitt í sambandi við vinn-
una. Ég losnaði við þetta sam-
viskubit, sem hrjáir flestar konur,
sem vinna utan heimilis, gagnvart
því að þær séu að svíkjast undan
móðurskyldum sínum og hvilíkur
léttir. Þú ert bara allt í einu orðin
lítil hetja í stað þess að vera slæm
móðir. Annars var ég oft slæm
móðir á þessum tíma. Börnin mín
eru nefnilega svo lík föður sínum,
að ég stóð mig oft að því, að þau
færu óendanlega í taugarnar á
mér, því að ég losnaði ekki við
hann í þeim. Stundum langaði mig
jafnvel til að 'fara með þau til hans
og segja honupa að þirða þessa
gemlinga sína, ég vildi ekki sjá þá.
Ég var stundum skelfingu lostin,
hvernig ég gat hugsað um mín
eigin börn.
Smám saman lægði þó öldurnar
í sálinni og ég fór að skoða hug
minn, það fóru að koma dagar, sem
ég naut, í stað þess að þeim guði sé
lof lyki. Eg fór að lokum að geta
hugsað sem svo. Hverjum geri ég
gagn með því að vera bitur og
hata? Engum. Hvern meiðirðu?
Sjálfa þig. Getur verið, að þessi
maður sem þú áttir svo margar
góðar stundir með sé svona grá-
bölvaður eða getur verið að þú
42
eigir einhverja sök líka? Jú
kannski. Og ég hugsaði, er ekki
mögulegt að dæma manneskju, sem
maður hefur búið með í hjóna-
bandi eins og annað fólk með kosti
og galla. Þetta var erfitt, en þetta
var hægt og mér leið betur.
Ég fór líka að uppgötva ýmsar
nýjar hliðar á tilverunni, sem frá-
skilin kona, komin á markaðinn á
ný. Eg var að vísu dauðhrædd við
karlmenn lengi vel, gat ekki hugsað
mér að láta koma við mig, hvað þá
meir, en það gekk yfir eins og
annað. Ég átti meira að segja vin-
gott við gifta menn. Var ég þá
nokkuð betri en þessar „gæsir“, sem
höfðu átt vingott við manninn
minn. Mér fannst ég ekki vera nein
„gæs“, ég var ekki að taka neitt frá
neinum og hafði ekki einu sinni
samviskubit. Þetta var mitt einka-
mál og særði engan. Skyldu þær
kannski hafa hugsað eitthvað svip-
að?
Smám saman fór ég svo að geta
talað við manninn minn fyrrver-
andi án þess að allt færi í bál og
brand. Ég fór líka að geta talað við
konuna hans, því auðvitað er hann
giftur aftur. Og ég varð að viður-
kenna, að ég kunni mjög vel við
hana. Svo einn daginn skeði undr-
ið. Eg og hann ræddum saman í
bróðerni um hjónaband okkar,
reyndum að sjá hvar mistökin
lágu. Niðurstaðan var eiginlega
reynsluleysi beggja, ganga inn í
hjónaband með óraunhæfa
draumsýn að fyrirmynd, eitthvað
sem við sjáum í bíó og lesum í
bókum. Þegar þetta stenst ekki, þá
er auðvitað eitthvað að. Peninga-
áhyggjur við að koma sér upp þaki
yfir höfuðið. Ábyrgð sem lögð er á
strákling rétt skriðnum úr skóla og
á að standa sig sem fyrirvinna,
faðir og eiginmaður. Samkeppni
um hvort átti að fá að njóta sín í
námi og starfi o.s.frv. o.s.frv. Allt
hlutir, sem sjálfsagt hefði verið
hægt að laga ef við hefðum bara
haft þroska til að tala um það í
tíma. Það bara fór sem fór.
Þetta samtal gerði mér meira
gott en nokkuð annað, því þrátt
fyrir allt sátum við eftir með
væntumþykju hvort til annars,
sem alltaf verður og er okkur bara
til góðs. Hann gaf mér eiginlega í
þessu samtali sjálfstraustið til
baka, því hvað sem allri skynsemi
líður, er erfitt að losna við þá til-
finningu að manni sé hafnað.
Annars er ég mjög sátt við til-
veru mína í dag, ég er svo heppin
að hafa starf sem gefur mér mikið
og það veitir mér mikla fullnægju
að hafa sjálfstæði einhleypingsins.
Ég nýt þess að ráða mér sjálf, fjár-
hagslega og félagslega, hvað ég geri
þegar ég á frí og hverja ég um-
gengst. Ég á marga og góða vini,
því að sem einhleypingur hefur
maður svo margfalt meiri tíma
fyrir vini sína, meiri en nokkurn
tíma er hægt í hjónabandi.
Ég get núna hugsað og talað um
hjónabandsár mín án nokkurs
sársauka og mér finnst ekki að
þeim árum hafi verið kastað á glæ,
þvert á móti, og þó að skilnaðurinn
væri sár, þá skilur hann eftir lífs-
reynslu, sem er mér mikils virði og
hefur, að ég held, þroskað mig. Ég
finn ekki til einmanakenndar, en
ég hef jú börnin mín og samskipti
mín við fyrrverandi eiginmann og
fjölskyldu hans eru sennilega eins
góð og hægt er. Ég heyri fólk oft
furða sig á því að þetta sé hægt.
Það spyr: Hvernig geturðu þetta?
Ég hef svo sem ekkert eitt svar við
því, ég veit bara að öllum aðilum
líður vel að geta haft þetta svona
og ég held að það sé alveg á-
reynslulaust af allra hálfu. En
kannski sannar þetta bara fárán-
leika hjónaskilnaðarins. Þvi ef fólk
getur komið sér saman utan
hjónabands, því ætti það ekki að
geta það innan þess.
Ég er sjálfsagt gott dæmi um
konuna, sem blómstrar þegar karl-
inn er farinn. En mér finnst rangt,
að þessi blómstrun, sem felst bara í
sjálfsögðum mannréttindum, þurfi
að vera á kostnað hjónabandsins.
Samt kýs ég mannréttindin.