Faxi

Árgangur

Faxi - 01.12.1972, Blaðsíða 11

Faxi - 01.12.1972, Blaðsíða 11
barna og vísindalegum rannsóknum í 'þeim efnum og sagði að þær niðurstöður 'hefðu leitt í ljós. að skólinn ætti lítinn þátt í að móta viðhorf nemenda til hug- mynda og umhverfis. Afstaða til þessa réðist að langmestu leyti á heimilunum, og foreldrarnir væru áhrifavald sem væri skólanum yfirsterkari í þessum efnum. Þetta taldi Jón staðfestingu á því vega- nesti, sem uppalendur í þessu skólahverfi hafa gefið börnum sínum. Án þeirrar jákvæðu afstöðu, til menntunar og mál- efna, sem foreldrar nemenda í Gerða- skóla hafa haft, „væri sá skóli ekki þáð sem hann hefur verið, það sem ég vona að hann sé og það sem við viljum öll að hann verði, um alla framtíð. Þá ósk á ég heitasta til ihanda Gerðaskóla, þegar hann nú stendur í upphafi annarrar starfsaldar sinnar, áð hann megi áfram og ævinlega vera mótaður af þeirri umhyggju og á- byrgðartilfinningu, bæði nemenda og fullorðinna, sem mér finnst setja sterk- astan svip á hann nú, þá verður skólinn sá hornsteinn í byggðarlaginu, sem hon- um er ætlað að vera“. Þetta voru lokaorð Jóns Ólafsonar, skólastjóra, og undir þau var tekið méð kröftugu lófataki við- staddra. HELGI ELÍASSON, fræðslumálasjóri, sagði, að þessi kvöldstund aldarafmælis- fagnaðar Geiðaskóla hefði gripið hug hans meir en margar aðrar hátíðarsam- komur, sem hann hefði sctið... Miklar, breytingar hafa orðið á því bæði hér og annars staðar, hvað var talið þörf fyrir hvern og einn að nema. Kröfurnar voru ekki eins miklar þá og síðar urðu og ekki hvað sízt eins og þær eru nú orðnar. Skólalögin voru sett fyrst um 1880, þegar sett voru lög um uppfræðslu í skrift og reikningi, en kristinfræði hafði um lang- an aldur verið námsgrein, ekki áðeins í skólum, heldur og á heimilum, og þai vom það prestarnir, sem lögðu sitt lóð á vogarskálarnar. „Gagnmerkustu lögin í skólamálum, munu vera fiæðslulögin, sem sett voru 1907. Þótt lögin hafi verið end- urskoðuð á 10 ára fresti, hygg ég að lögin frá 1907 verði merkilegasti minnisvarði í menningarsögu þjóðarinnar“, sagði Helgi, og síðan rakti hann breytingar þær, sem orðið hafa á námslöggjöfinni, og ekki hvað sízt hina öru tækni og vél- væðingu, sem hefur knúið þar á. Að síð- ustu bað hann þess, að sá sem öllu réði, héldi verndaiihendi yfir Gerðaskóla, svo hann mætti ávallt verða góður skóli. GUNNAR M. MAGNÚSS, rithöfund- ur hóf mál sitt með því að þakka öllum aðstandendum þessa samkvæmis, fyrir að hafa boðið honum áð sitja samkom- una og njóta kvöldstundarinnar. Þrjú orð sagði Gunnar að honum væri ofarlega í huga, faðir ,móðir og freldrar, og hann bað viðstadda að hugleiða þau með sér. „Við eigum föðurland, við eigum móður- mál, við eigum heimili, — foreldrahús. Það er svo margt, sem er tengt þessum orðum, í lífi okkar, sem verður ævarandi; fleira en ég hef nefnt“, sagði Gunnar og bætti síðan við „Römm er sú taug, er rekka dregur, föðurtúna til, og mér renn- ur blóðið til skyldunnar, þegar ég kem hér“. Síðan minntist Gunnar foreldra sinna, en móðir hans var fædd og uppalin í Garðinum og var hún nemandi á fyrsta skólaárinu, sem byrjaði 7. okt. 1872 og lauk 21. apríl 1873. „Þess vegna er ég þakklátur þessu héraði, fósturbyggð móður minnar, og því sem frá henni er runnið til mín. Faðir hennar, Árni Þor- valdsson á Meiðastöðum, var hreppstjóri hér í nálega 20 ár. Hann var mikill út- gerðannaður, fyrirhafnarmaður töluverð- ur, og talsverður auðmaður á þeiin tíma. Hann hafði fyrir landi, 6 tein- og áttær- inga, 40-50 manns í heimili á vertíðum oft“, sagði Gunnar og minntist þess, að Árni hafði þann hátt á, í þessu ágæta bindindisplássi, að setja brennivínskút -inn, í saltbirgðir sínar, áður.en. vertíð/.hófst og því betur sem veiddist, því fyrr kom kúturinn í ljós, og þá var veitt úr krana til vertíðarmanna. „Já, móðir mín var í skóla fyrir hundrað árurn og ég er hér, þá sjáið þið livað þetta er stuttur tími. Ég er að vísu kominn nokkuð nálægt landa- mærunum, og það er allt í lagi með það, en mér er mikil ánægja að geta minnzt foreldra minna hér“. Foreldra sína sagði Gunnar hafa flutt vestur á firði, en þótt hann væri fæddur Vestfirðingur, leið ekki á löngu þar til hann, sem mjög lítill drengur — var orðinn kunnugur mörguin hér í Garðin- um, vegna þess að móðir hans sagði hon- uni frá æskustöðvum sínum, — frá fólk- inu, frá atburðum, hagyrðingunuin, og margar vísur sagðist hann enn inuna. Gunnar minntist sérstaklega á Eyjólf Þor- geirsson, frá Króki, og fór með vísur eftir hann (þar af eina með aðstoð Sveins Halldórssonar). „Silfur og gull á ég’ekki, eins og þar stendur, en ég gef ykkur það sem ég á. Hjartanlegar hamingjuóskir til þoipsins, skólans og fólksins, sem hér býr nú og í framtíð“. Síðan bað Gunnar samkomu- gesti að láta hljóma ferfalt húrra fyrir þeim fjórum skólastjórum, sem inni voru staddir, og var það gert. SVEINN HALLDÓRSSON, fyrrum skólastjóri, sagði að það væri gamalla inanna háttur að tala mikið um sjálfan sig og bað inenn að afsaka, þótt hann fylgdi þessum sið. „Já, tíminn líður óðfluga, nú eru liðin rétt 70 ár síðan ég kom í þennan skóla, sem er að halda hundrað ára afmæli núna. Það var um nýárið Sveinn Halldórsson 1903, en þá voru kennarar þessi indælu hjón, Einar Magnússon og Matthildur Finnsdóttir. Ég var læs, það var það eina. Ég kunni ekiki að draga til stafs, þótt ég væri tólf ára, og þaðan af síðui að reikna, það þætti ekki beisið nú. Ég man að við vorum látin skrifa msð griffli á spjald, tölustafi í reikningstímum, fyrstu vikuna. Ég man það ennþá, að eftir um það bil mánuð, að þá fór Einar minn elskulegi að láta mig skrifa samfellt mál upp úr bók. Það voru dæmisögur Esóps. Þegar Einai hafði farið yfir bók- ina, og ég fékk hana aftur, stóð fyrir neðan, með þessari fallegu hönd, — þið munið hvað hann Einar skrifaði vel, — ósköp er þetta nú illa skrifað, Sveinn. Og það var satt.“ Tveimur árum síðar kvaddi Sveinn skólann með slíkum söknuði, að hann grét við skólauppsögnina. Oft sagðist Sveinn hafa ókað þess, síðar á ævinni, F A X I 183
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92

x

Faxi

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Faxi
https://timarit.is/publication/678

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.