Útvarpstíðindi - 16.03.1942, Blaðsíða 19

^ikla þýðingu um endingu rafhlöðunnar. Þó
a& spennubreytingin sé ekki nema 3 til 6 volt
getur það munað endingu rafhlöðunnar um þriðj-
ung eða meira. Þetta er því sjáanlega mikið at-
r*ði, sem hver einstakur verður að athuga vand-
*ega. Það sem gildir með sparnað á rafhlöðunni
er að þessi mínus-spenna sé sem hæst, en þá
er það annað, sem togar á móti og það er tón-
gasði viðtækisins. Ef mínus-spennan er of há
gagnvart hæstu plús-spennu verður bæði tal og
te>nn mjög óáheyrilegt, en eftir því sem mínus-
spennan er hærri með tilliti til tóngæðanna, eft-
Ir því endist rafhlaðan betur. Það eru þó nokkr-
ar tegundir af rafhlöðu viðtækjum í notkun hér
a landi, ýmis þessara tækja nota sérrafhlöðu,
sem kölluð er grindar rafhlaða. Hún er venjulega
9 eða 15 volt. og hefur úttök með 1.5 volt. milli-
kili; plúsin frá þessari rafhlöðu er tengdur við
^nínus-þráð rafgeymisins eða aðalrafhlöðunnar;
þessi grindarrafhlaða er í raun og veru ekki ann-
að en viðbót við aðalrafhlöðuna. Ef við tökum
t>ráðinn, sem tengdur er frá plús grindarrafhlöð-
unnar í mínus-þráð rafgeymisins eða aðalraf-
blöðunnar úr sambandi, og færum mínusþráð
rafhlöðunnar í tengisamband rafhlöðunnar, sem
^Perkt er 9 eða 15, þá höfum við sömu mínus-
spennur og í grindarrafhlöðunni, en tölumerk-
Jngin verður ekki rétt, þannig, að nú gildir mín-
Us rafhlöðunnar mínus 9 eða mínus 15 volt. og
^ gilda nú mínus 6 eða mínus 12 volt. 4^2 gildir
^nínus A/2 eða mínus \0]/z og 12 gildir plús 3
volt, ef mínus-þráðurinn er á 9, en mínus 3
volt ef mínusþráðurinn er á 15, með því að færa
^ínus-þráðinn á eða 15 er mynduð nákvæm-
iega sama grindarrafhlaða og tengd var við með
serstökum þræði. Breytingin kemur aðeins fram
1 öðru gildi hinna skráðu talna, sem við athug-
un er þó mjög auðvelt að átta sig á. Eins og áður
^tvarpstíðindi
þeirra, sem eru í notkun hér, hafa tengiþræði
sem gert er ráð fyrir að noti grindarspennur og
plús-spennu frá sömu rafhlöðu. Þessi rafhlöðu-
viðtæki skiftast aðallega í tvo flokka með
kennimerþi fyrir rafhlöður og rafgeyma, annar
flokkurinn hefur merkin A C og B. A merkir
rafgeyminn en C og B rafhlöðuna, hin merkin
eru LT. GB og HT. LT merkir rafgeyminn, GB
og HT rafhlöðuna, fjöldi tengiþráða í rafhlöð-
una mun vera frá 3 upp í 7, og eru merktir
þannig:
+ C3. -C2. +C1. h-B. +B1. +B2. +B3
h-GB3. -4-GB2. -í-GBl. h-HT+GB. +HT1
+HT2 +HT3.
Það er ljóst á þessum merkjum, að þau skiftast í
tvo flokka, sem sé mínus og plús, mínus-flokk-
er sagt, er það aðeins nokkur hluti rafhlöðuvið-
tækja, sem nota sérstaka grindarafhlöðu, flest
urinn er hinar áður umtöluðu grindarspennur,
sem hafa spennumun við
4-B
h-HT+GB
eftir þeim lömpum, sem þeir eru í sambandi
við. Tengiþráðurinn
-f-B
h-HT+GB
gildir sama og hinn áður umtalaði mínus-þráð-
ur, sem plús-grindarrafhlöðunnar var tengdur
við. Ef um færri tengingar í rafhlöðuna er að
ræða, til dæmis
h-CI. h-B. +B1. +B2.
h-GB1 . h-HT+GB +HT1. +HT2
er hlutfallið það sama, hæsta tala mínus og plús
h-C3 +B3 eða h-C1 +B2
h-GB3 +H3 eða h-GB1 +H2
ráða eyðslu rafhlöðunnar. Ef ný 150 volta raf-
hlaða er tengd við rafhlöðuviðtæki, sem hefur 7
tengiþræði í rafhlöðuna, og tengingin á að heyra
til mestu nýtingu rafhlöðunnar, yrði hún á þessa
leið: H-C í tengisamband merkt +, h-C2 í 6
eða 7.5, -rC1 í 9, h-B í 10.5, +B1 í 42—60 +B2
í 78 til90 +B3 í 114. Þegar rafhlaðan fer að eyð-
ast, er +B3 færður úr 114 upp í næstu tölu fyr-
ir ofan, og svo áfram, eftir því sem rafhlaðan
eyðist, þar til 150 er náð, en þegar sú færsla er
útnotuð, er H-C3 færður í 3 og -4-C2 í 7.5 eða 9
með -j-CI. næsta færsla er H-C3 í 4.5 eða 6, +B1
í 78 til 102 +B2 í 114 til 126, og svo h-C3 í 7.5
eða 9, og síðast eru H-C3 H-C2 H-C1 og h-B allir
tengdir saman og færðir í tengisamband merkt
-r, og er þá rafhlaðan fullnotuð, þegar hættir
247