Bankablaðið - 01.12.1967, Síða 51
eign mína og sýnt passa, gekk ég til tollskýlis
og bjóst til að kynna tollverðinum innihald
tösku minnar. Mér til mikillar undrunar hafði
hann engan áhuga á farangri mínum, en vís-
aði mér á bækistöð Intúrist, sovézku ferða-
skrifstofunnar, þar í tollskýlinu. Sömu sögu
höfðu allir erlendir ferðamenn, sem ég hitti
í Sovétríkjunum, að segja; tollskoðun á far-
teski ferðamanna var engin. Það var ekki fyrr
en ég kom til Kaupmannahafnar aftur, á
heimleið, að rótað var af hinum mesta áhuga
í farangri mínum og ég sektaður fyrir „forspg
pá spritsmugleri".
í Leningrad var mér fengið ágætt her-
bergi í hótel Rossía, rétt hjá geysistórum
skemmtigarði, Sigurgarðinum, sem lagður
var til minningar um sigurinn yfir nazistum.
Þar undu Leningradbúar sér vel á hlýjum
og björmm júníkvöldum, lásu, tefldu, röbb-
uðu saman, reru á bátum um tjarnir, döns-
uðu, og einnig þar voru á ferðinni unglingar
með transistortæki sín, og ósjaldan heyrðist
„Voice of America" glymja þar í sovézkar
hlustir.
í þessari ógleymanlegu borg dvaldi ég í
tíu daga og kynnti mér líf og atferli fólks
eftir föngum, varði einum degi í að skoða hið
risastóra listasafn Ermitas, sem kunnugir
sögðu mér að ekki yrði skoðað til neinnar
hlítar á skemmri tíma en ári, með átta
stunda vinnudegi. Safn þetta er til húsa í
VetrarhöIIinni, og við hana liggur hallar-
torgið fræga, þar sem rússneski keisaraherinn
brytjaði miskunnarlaust niður hungrað og
umkomulaust fólk 9. janúar 1905, er það
vildi leita ásjár hjá „föður sínum, keisaran-
um" og bar fyrir liðinu myndir af honum,
svo og kirkjulega fána og merki. Atakanlegt
málverk af þeim hryðjuverkum sá ég síðar í
Byltingarsafninu í Moskvu.
Skammt þaðan er Isakskirkja, sem nú er
safn. Hvolfþak hennar er húðað skíru gulli,
A leiö til Leningrad, á hinu ágeeta skipi
„Nadézdu Krupskaju".
og fóru til þess 200 kg gulls. Dýrt væri það
þak, umreiknað í íslenzkar krónur, hugsaði
ég með mér, og vonandi velja þeir eitthvert
ódýrara efni í þakið á Hallgrímskirkju heima.
Á kvöldin sótti ég oftsinnis dýrlegar
ballettsýningar og óperur fyrir lítinn pening,
því að allt, sem menntun og menningu til-
heyrir, er selt ódýrt í Sovétríkjunum. Þar
sem ég gat án stórra vandræða bjargað mér
á rússnesku, fór ég um þvera og endilanga
borgina upp á eigin spýtur, og þeim, sem
kynnu að trúa þjóðsögunni um ófrelsi ferða-
manna og leynilögregluna vondu, hlýt ég að
segja, að sú saga er engu merkilegri en sög-
urnar okkar um fjörulalla og tilbera. Sömu-
leiðis reyndust að sjálfsögðu heilaspuni einn
þær upplýsingar, sem mér voru gefnar á leið-
inni, að í Leningrad væri ekki nema eitt
pósthús. Ibúafjöldi borgarinnar er um hálf
fimmta milljón, ef ég man rétt, svo ég sá mig
í huganum standandi í margra mílna langri
biðröð, klukkutímum, ef ekki dögum saman,
til að senda póstkort heim. En auðvitað var
BANKABLAÐIÐ 49