Bankablaðið - 01.12.1971, Page 26

ust samt við þá í nærri tuttugu ár, en þeir
voru dregnir úr umferð með lögum frá 1905
laust eftir að Islandsbanki tók til starfa.
Fyrsti bankastjóri Landsbanka íslands var
Lárus Sveinbjörnsson háyfirdómari og gegndi
hann hinu nýja starfi ásamt embætti sínu,
enda voru umsvif bankans ekki meiri en það
fyrst framan af. Auk hans voru tveir með-
stjórnendur, svonefndir gæzlustjórar, þeir Jón
Pétursson háyfirdómari og Eiríkur Briem
prófessor. Starfsmenn voru tveir, bókari Sig-
hvatur Bjarnason síðar bankastjóri Islands-
banka og féhirðir Halldór Jónsson.
Umsvif bankans voru ekki mikil fyrst fram-
an af, en smám saman óx honum fiskur um
hrygg. Varð mönnum fljótt ljóst, hvílík lyfti-
stöng slík stofnun gat orðið ef vel væri á
haldið. Til þessa hafði varla sézt peningur í
umferð manna á milli, öll viðskipti fóru
fram með vöruskiptum eða „innskrift". Pen-
ingaleysið var almennt og tálmaði svo öll-
um kaupum og sölum, að við, sem nú lifum,
eigum örðugt með að gera okkur grein fyrir,
hvernig hægt var að komast af án allrar fyrir-
greiðslu í þessum efnum.
Með tilkomu Landsbankans urðu smám
saman mikil umskipti í þessum efnum. Menn
gátu nú breytt vöru sinni í reiðufé, væri á
annað borð um útgengilegan varning að
ræða. Bankinn lánaði íslenzkum verzlunar-
mönnum peninga þannig, að verzlun og við-
skipti flutmst smám saman inn í landið og
þar með sá hagnaður, sem að öðrum kosti
hlaut að hverfa úr landinu í hendur erlendra
kaupmanna. Hin gamla selstöðuverzlun, sem
um langan aldur hafði þjakað landsmenn,
lognaðist út af. En mikilvægastur af öllu
var þó sá stuðningur, sem bankinn veitti
fiskveiðum og útgerð landsmanna. Arabát-
arnir gömlu og hættulegu lögðust niður og
hurfu með öllu, en í staðinn komu þilskip
og síðan vélknúin skip. Þar með var brotin
leið til sívaxandi velmegunar og framfara.
24 BANKABLAÐIÐ