Stundin - 01.08.1940, Síða 5

Stundin - 01.08.1940, Síða 5
S T U N DIN 5 staðahálsinn mér nú aðeins auðmjúk hæð á næstu grösum við bæinn minn, Grófin, engja skil á milli fagurra flatneskja og Grjótá, læk- ur, sem mér fannst sorglega vatnslítill, vegna þess að ég hafði alltaf hugsað mér hana sem á, frá því ég var að velja um það hvort ég ætti að vaða yfir hana eða stökkva yfir hana á staksteinum, þar sem hvítfyssandi löður bryddi hvern stein með mjúkum kraga. Þetta er eitt af því, sem kemur mönnum til að verða börn í annað sinn. Eg hef lifaði það í Pljótshlíð, að allar fjarlægðir bernsku minn- ar koma til mín og biðja mig afsökunar á því hvað þær væru nærri. Eg hef ekkert við þær að segja annað en það, að þær geti ekki að því gert. Og sama máli talar til mín hver lækur. Og ég hef ekkert gnnað viðl því að segja en þetta: Er svona lítið vatn í þér vin- ur minn! — Um leið og ég skrifa þessar lín- ur, er Austurvöllur ennþá grænn og haustið er ekki ennþá ltomið í Reykjavík, þó að allir gangi í regnkápu. Eg hef farið um allt Norð'- ur- og Austurland til þess að leita að ís- lenzku sumri, til þess að leita að því sem er fallegt. Það er að finna í hverri sveit og hverju þorpi, í starfi þjóðarinnar að því að rækta landið, að veiða fiskinn, að höndla síldina, í stuttu máli að búa okkur undir vet- ur, sem enginn veit hvernig verður. Og það sem mér finnst mest um vert, er þetta, að svo til hver einasti maður, sem ég hef talað við, hefur meiri útsýn yfir tilveruna, lög þau sem ráða velfarnaði hans, en fólkið sem ég ólst upp með. Á allri leiðinni frá Borgamesi til efstu draga í Fljótsdal, á hverju koti og stórbýli á allri þessari leið, vita menn eitt miklu betur en samtíðarmenn mínir, sem voru miðaldra menn þegar ég var að alast upp í Fljótshlíð, að það> er hægt að rækta hvað sem er í íslenzkri mold, að hver einasta árvökur vinna svarar margföldum árangri, að hvert einasta dugandi starf, hvort heldur sem það er fyrirskipun eða leiðbeining, skilar sínum eigin launum, ao hvað sem verður næstu mánuði, þá tekur maður dauða sínum ef svo vill verða, en veit í aðra röndina, að þeim verður aldrei tortímt, sem ann því sem er fagurt, vill það sem er gott og nennir að lifa. Niðurstaðan af þriggja vikna ferðalagi um byggðir íslands er fyrir mér sú, að fólkið ann því sem er gott. Þetta er í raun og veru sið- ferðisgrundvöllurinn undir öllu, sem gert hef- ur verið til þess að milda lífskjör þeirra sem bágara áttu í öllum byggðum Islands. Þar er enginn munur gerður á aðkomubami, töku- barni, sveitarómaga, húsfreyju eða bónda. Og fólkið nennir aðl lifa, það sýnir sig svo að segja á hverjum bæ og í hverri byggð. Framkvæmdimar em oft gerðar af handa hófi og stundum brestur þekkingu. Og seinast kemur þetta, sem er von og við- leitni okkar allra, u,nna því, sem er fagurt, Eg hef séð það á ferðum minum núna undanfarn- ar þrjár vikur, að allt stritið, allar vökumar, allt erfiðið, sem fábýlisfólkið leggur á sig, engu síður en við, sem búum í fjölmenninu, hnígur að því að búa til eitthvað fagurt. Það er ekki nema fyrir fáeinum sálsjúkum mönn- um nokkurt aðalatriði, hvort hann græðir nokkra tugi þúsunda með viti sínu og dugn- aði. Niðurstaðan af þriggja vikna ferð um byggðir landsins og sjóþorp hefiur fyrir mér orðið sú, að það er ekki hægt að drekkja ís- lenzku þjóðinni í erlendum menningaráhrif- um eða drepa hana með erlendri yfirdrottn- un. Hún er of dugleg til þess. Við erum búnir að fá hið fyrra og eigum vafalaust eftir að fá hið síðara, annaðhvort frá Þýzkalandi eða Englandi, en þrátt fyrir alla þá sem farast á mölinni og blöðin geta gert að gómsætu mál- æði, þá er ennþá of margt af fólki í landinu til þess að við getum beðið allsherjar afhroð og það er af því, að það er enginn fúi í fjöld- anum af fólki. Við nennum að vinna af því það er gott manni, við elksum það sem er rétt, af því það er hollast hverjum og viljum skapa eitthvað fagurt í húsagerð, í ræktun, í bókmenntum, í vitþroska eða vísindum, af því að landið hefur alið okkur upp til þess að lífs- hættir feðra vorra hafa kennt okkur það, að þetta er eini vegurinn. Það er engin ró í nein- um af okkur fyrri en við erum búnir að víkka út sjónarsvið okkar frá Kirkjulæk að Þverá, þangað til það nær um allan heim og frá því að vér erum búnir að breyta vinnubrögð- um föður vors, sem bjó á einyrkjakotinu Arnkellsstöðum í þaðl að verða vitsmiunabú- skapur allra manna á takmarkaðri jörð, sem ennþá á nóga möguleika handa oss öllum.

x

Stundin

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Stundin
https://timarit.is/publication/737

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.