Morgunblaðið - 23.12.2008, Blaðsíða 34

Morgunblaðið/RAX
Hilmar Jónsson „Lykillinn að verkinu eru þessar fallegu manneskjur og það
hvernig þær berjast við hversdaginn,“ segir Hilmar um Sumarljós.
Eftir Kolbrúnu Bergþórsdóttur
kolbrun@mbl.is
J
ólasýning Þjóðleikhússins
er Sumarljós, byggð á
hinni rómuðu skáldsögu
Sumarljós og svo kemur
nóttin eftir Jón Kalman
Stefánsson. Verkið er safn tengdra
sagna og brota. Sögusviðið er smá-
þorp á Vesturlandi þar sem hver
íbúinn á fætur öðrum reikar ráð-
þrota um villugjörn öngstræti
hjartans. Bókin hlaut Íslensku
bókmenntaverðlaunin árið 2005 og
var tilnefnd til Bókmenntaverð-
launa Norðurlandaráðs.
Ekki vinnandi vegur
„Tinna Gunnlaugsdóttir átti
þessa hugmynd, rétti mér bókina
og vildi sjá hvernig mér litist á. Ég
las bókin, fannst hún stórkostleg
og sá að það var ekki vinnandi veg-
ur að gera leiksýningu úr henni og
sló þess vegna til,“ segir Hilmar
Jónsson sem er höfundur leik-
gerðar og leikstýrir verkinu. „Í
þessari leikgerð er nokkrum sög-
um úr bók Jón Kalmans fylgt og
reynt er að flétta þær saman, auk
þess sem brugðið er upp smá-
myndum af ýmsum karakterum úr
þorpinu til að leggja áherslu á
hvers konar samfélag er þarna um
að ræða.“
Andrúmsloft verksins
Hvaða tilfinningu ertu að reyna
að koma til skila með leikgerðinni?
„Þegar ég las bókina fylltist ég
auðvitað af alls konar tilfinningum
og andrúmsloft verksins kom til
mín og ég lagði af stað með það í
upphafi. En svo tók leikhúsið við af
skáldsögunni. Leikverkið kemur
ekki í staðinn fyrir bókina en
þarna er verið að nota fallegar per-
sónur Jóns Kalmans og við leik-
húsfólkið reynum með okkar hætti
að fanga eitthvað af þessu and-
rúmslofti á leiksviðinu. Auðvitað
skilur leiksýningin sig að ein-
hverju leyti frá bókinni en við
reynum eftir fremsta megni að
notfæra okkur efniviðinn.“
Myndir héðan og þaðan
Hilmar segir mikla vinnu liggja
að baki sýningunni. „Verkið gerist
á mörgum stöðum, á ýmsum tím-
um og mjög víða. Það þarf ákveðna
aðferð við að segja þannig sögu.
Við erum ekki endilega trú tím-
anum í bókinni heldur bregðum við
upp myndum héðan og þaðan og
vonum að aðferðin haldi utan um
samhengið. Þannig að þótt sög-
urnar séu margar verði innbyggð
framvinda í sýningunni.“
Í sýningunni kynnast áhorf-
endur fjölda persóna í litlu ís-
lensku þorpi. Hversdagslífið reyn-
ist fullt af stórviðburðum því undir
kyrrlátu yfirborði krauma óhamd-
ar ástríður, langanir og þrár.
Furður hversdagslífsins
Sextán leikarar taka þátt í sýn-
ingunni og bregða sér í ýmis gervi.
„Við reynum að gera þetta eins
einfalt og við getum og leggjum
upp úr því mannlega,“ segir Hilm-
ar. „Lykillinn að verkinu eru þess-
ar fallegu manneskjur og það
hvernig þær berjast við hversdag-
inn, vakna á morgnana, eru mann-
eskjulegar og reyna að sofna sátt-
ar á kvöldin.“
Fallegar manneskjur
Úr sýningunni Sögusviðið er smáþorp á Vesturlandi þar sem hver íbúinn á fætur öðrum reikar ráðþrota um villu-
gjörn öngstræti hjartans. Verkið er byggt á vinsælli skáldsögu eftir Jón Kalman Stefánsson.
 Sumarljós er jólasýning Þjóðleikhússins  Leikverkið er byggt á verðlauna-
sögu Jóns Kalmans Stefánssonar  Hilmar Jónsson gerir leikgerð og leikstýrir
34 MenningFRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 23. DESEMBER 2008
SÝNING Kiru Kiru, Kristínar
Bjarkar Kristjánsdóttur, í
Suðsuðvestur lýkur sunnudag-
inn 28. desember, svo nú fara
að verða síðustu forvöð að
skoða hana. Sýningin „Spilar
út“ er hljóðverk ásamt 16 mm
filmu og verður opið á milli kl.
14 og 17 þessa síðustu sýning-
arhelgi ársins.
Kira Kira fæst jöfnum hönd-
um við myndlist og tónlist. Hún er forsprakki list-
hreyfingarinnar Tilraunaeldhússins, sem starf-
rækt hefur verið bráðum í tíu ár, og fæst þar við
samband framsækinnar raftónlistar og mynd-
listar.
Myndlist
Síðasta sýningar-
helgi hjá Kiru Kiru
Kira Kira
TÍUNDU árlegu tónleikarnir
til styrktar Styrktarfélagi
krabbameinssjúkra barna
verða haldnir í Háskólabíói
laugardaginn 27. desember kl.
16.00. Einar Bárðarson átti
hugmyndina að þessum árlega
viðburði. Lið valinkunnra lista-
manna kemur fram. Þess má
geta að allir gefa vinnu sína og
öll tæki sem til þarf koma og
fara án endurgjalds. Ágóðinn rennur því óskiptur
til góðs málefnis. Að loknum tónleikunum á síð-
asta ári höfðu safnast 25 milljónir á níu árum, en
nú stendur til að bæta enn við. Miðaverð er 2.500
kr.
Tónlist
Krabbameinssjúk
börn styrkt
Einar Bárðarson
HLÍN Pétursdóttir sópr-
ansöngkona ætlar að syngja í
Gallerí Marló á Laugaveginum
í dag á milli kl. 16 og 17, gest-
um og gangandi til yndisauka á
Þorláksmessu. Hún syngur
m.a. ljóð eftir Nínu Björk
Árnadóttur við lag Atla Heimis
Sveinssonar.
Í Gallerí Marló stendur enn
yfir sýningin „Með þinni
skrift“ sem samanstendur af
ljóðum.
Margar af okkar helstu skáldkonum hafa
rammað inn og skrifað upp ljóð sín fyrir sýn-
inguna.
Tónlist
Söngur í galleríi
á Laugaveginum
Hlín Pétursdóttir
BRESKA leik-
skáldið Adrian
Mitchell, sem
þekktur var fyr-
ir ádeiluljóð sín
um kjarn-
orkustríð, Víet-
nam, fangelsi og
kynþáttahatur,
er látinn í Bret-
landi 76 ára að
aldri.
Mitchell, sem var blaðamaður á
yngri árum, hlotnaðist sá heiður
árið 2002 að vera tilnefndur af
sósíalíska tímaritinu Red Pepper,
sem „skugga-lárviðarskáld“. Er
þar vísað til hefðar sem ríkir á
þingi í Bretlandi þar sem stjórn-
arandstaðan er með „skugga-
ráðherra“ á sínum snærum.
Breskur almenningur sýndi hon-
um líka mikla hollustu árið 2004,
en á degi ljóðsins það ár var ljóð
Mitchells, „Human Beings“ eða
„Mannskepnan“ það ljóð sem flest-
ir vildu láta skjóta í hylki út í
geiminn til varðveislu að eilífu.
Síðasta ljóðið
ort 18. desember
Síðasta ljóð hans var ort þann
18. desember síðastliðinn og hugs-
að sem gjöf til vina og vanda-
manna nú um jólin. Titill þess var
„My Literary Career so Far“ eða
„Ferill minn á sviði bókmennta
fram að þessu“ en í neðanmáls-
grein fylgdi skipun um að njóta
lestrarins yfir glasi af góðu víni og
skála fyrir friði á komandi ári.
Samstarf Mitchell við Peter
Brook markaði þáttaskil í lífi hans,
en samvinna þeirra í verki tileink-
uðu Víetnamstríðinu vakti gríð-
arlega athygli á sínum tíma.
Stríð Úr Víetnamstríðinu.
Fyrst og
fremst
pólitískur
Adrian Mitchell.
Mitchell allur
STYRKIR Snorra Sturlusonar
hafa nú verið veittir í sautjánda
sinn. Samkvæmt reglum um styrk-
ina, sem gefnar voru út 1992,
skulu þeir árlega boðnir erlendum
rithöfundum, þýðendum og fræði-
mönnum til að dveljast á Íslandi í
því skyni að kynnast sem best ís-
lenskri tungu, menningu og mann-
lífi.
Tuttugu og átta umsóknir bár-
ust frá átján löndum.
Þau sem hljóta styrki árið 2009,
til þriggja mánaða hvort, eru:
Dr. Emily Lethbridge, fræði-
maður í Cambridge, Bretlandi, til
að fást við varðveislu fjögurra
fornsagna sem handritið AM 556a
4to, svokölluð Eggertsbók, hefur
að geyma.
Dr. Leszek Pawel Slupecki, pró-
fessor, Rzeszowháskóla, Póllandi,
til að þýða Snorra-Eddu á pólsku,
skrifa inngang að þýðingunni og
skýringar við hana.
Styrkir Snorra
Sturlusonar
Ég ímynda mér lag
sem virkar á alla jarð-
arbúa eins og þeir væru ein
persóna. 38
»
Leikarar eru: Baldur Trausti
Hreinsson, Birna Hafstein,
Björn Hlynur Haraldsson,
Edda Arnljótsdóttir, Eggert
Þorleifsson, Elma Lísa Gunn-
arsdóttir, Elva Ósk Ólafsdóttir,
Esther Talía Casey, Friðrik
Friðriksson, Jörundur Ragn-
arsson, Ólafur Darri Ólafsson,
Ragnheiður Steindórsdóttir,
Stefán Hallur Stefánsson, Val-
ur Freyr Einarsson, Vigdís
Hrefna Pálsdóttir og Vignir
Hrafn Valþórsson.
Ragnhildur Gísladóttir sem-
ur tónlistina, Finnur Arnar
Arnarson sér um leikmynd og
Þórunn María Jónsdóttir
hannar búninga. Jón Atli Jón-
asson er aðstoðarmaður leik-
stjóra.
Sumarljós er frumsýnt
á Stóra sviði Þjóðleik-
hússins 26. desember