Morgunblaðið - 05.01.2009, Qupperneq 9

Fréttir 9INNLENT
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 5. JANÚAR 2009
Opið virka daga frá kl. 10-18
Laugardaga frá kl. 10-16Engjateigi 5 • Sími 581 2141
Útsala
ÞAÐ ER einfald-
ara og áhættu-
minna að taka
upp annan gjald-
miðil einhliða en
að bíða eftir aðild
að Evrópusam-
bandinu gangi.
Þetta segir Sig-
urður Kári Krist-
jánsson, þing-
maður
Sjálfstæðisflokks, og bætir við að
það gæti einnig verið ódýrara að
taka einhliða upp evru eða dollara,
enda gríðarlega kostnaðarsamt að
halda krónunni á floti í lengri tíma.
Kostnaður við að taka upp annan
gjaldmiðil næmi um 80-100 millj-
örðum króna.
Snýst um gjaldmiðilinn
„Umræðan núna snýst um gjald-
miðilinn. Menn eru ekkert æstir í að
ganga í Evrópusambandið út af fé-
lagsmálastefnu eða landbún-
aðarstefnu. Þess vegna eigum við að
einbeita okkur að því að skoða kost-
ina í þeirri stöðu,“ segir Sigurður
Kári og bendir á að með þessu móti
gæti skapast sátt milli þeirra sem
vilja ganga í ESB út af gjaldmiðl-
inum og hinna sem vilja breyta um
gjaldmiðil en ekki ganga í ESB.
Þannig sé hægt að bregðast við
bráðasta vandanum og í framhaldinu
megi ræða aðild að ESB.
halla@mbl.is
Einhliða
upptaka
einfaldari
Sigurður Kári
Kristjánsson
Mjög dýrt að halda
krónunni á floti
RANNSÓKNARSKIPIÐ Árni
Friðriksson hélt til loðnuleitar síð-
degis í gær og er áætlað að leiðang-
urinn standi í allt að þrjár vikur.
Byrjað verður að leita með suður-
ströndinni. Þrjú loðnuskip taka þátt
í leitinni með Árna Friðrikssyni, það
eru Faxi RE, Lundey NS og Börkur
NK. Mjög lítið fannst af loðnu í
haustleiðangri Hafró eða aðeins 270
þúsund tonn af hrygningarloðnu. Jó-
hanna Sigurjónsson, forstjóri Haf-
rannsóknastofnunar, sagði í samtali
við Morgunblaðið um miðjan desem-
ber að staðan varðandi loðnuna væri
einfaldlega þannig, að vertíðin eftir
áramót væri í algerri óvissu.
Leit að loðnu
fyrir sunnan
Loðna Menn bíða eftir loðnunni.
Eftir Höllu Gunnarsdóttur
halla@mbl.is
ÍSLENSKA stjórnsýslan er vanbúin
til að takast á við þau stóru verkefni
sem sinna þarf í kjölfar bankahruns-
ins. Ráðuneytin vinna hvert í sínu
horni og skipulagt kerfi við ákvarð-
anatöku er ekki til staðar. Þetta segir
Sigurbjörg Sigurgeirsdóttir, stjórn-
sýslufræðingur og ráðgjafi, en hún
hefur m.a. unnið fyrir íslensk og
bresk stjórnvöld.
Sigurbjörg segir íslensku stjórn-
sýsluna ágæta „þegar lífið gengur
sinn vanagang“. „En þegar kemur að
því að bregðast þarf við einhvers kon-
ar áföllum er stjórnsýslan mjög veik,“
útskýrir Sigurbjörg en áréttar að það
sé ekki vegna þess að starfsfólk ráðu-
neyta sé ekki hæft heldur miklu
fremur að ekki sé mikil hefð fyrir því
að skipuleggja samstarf þvert á ráðu-
neyti. „Aðstæður núna eru mjög
óvenjulegar og eðlilega eru engir inn-
an stjórnsýslunnar sem hafa tekist á
við annað eins. Ríkisstjórnin þarf að
standa skil á tímasettum aðgerðum
bæði inn á við, gagnvart lands-
mönnum, og út á við, gagnvart öðrum
þjóðum og Alþjóðagjaldeyr-
issjóðnum. Á sama tíma er mikið van-
traust í þjóðfélaginu. Samanlagt kall-
ar þetta skipulag og meira gagnsæi í
vinnubrögðum ríkisstjórnarinnar.
Það verður að vera öllum ljóst hvern-
ig og hvar ákvarðanir eru teknar og
hvenær og við hverja var haft sam-
ráð.“
Ráðherrastjórnsýsla til vansa
Sigurbjörg segir svo virðast sem
ekki sé nægilega vel staðið að sam-
ráði, t.d. við aðila vinnumarkaðarins
og stjórnarandstöðuna. „Þetta þarf
að vera í skipulögðum farvegi,“ segir
hún og telur að standa megi betur að
því að koma upplýsingum á framfæri.
Huga þurfi að samskiptum við fjöl-
miðla og láta ekkert tækifæri ónotað
til að koma réttum upplýsingum á
framfæri og leiðrétta misvísandi upp-
lýsingar í heimspressunni. „Á Íslandi
er ráðherrastjórnsýsla þar sem afar
sjaldgæft er að einn ráðherra spyrji
út í málefni annars. Ákvarðanir eru
því oftast ekki teknar í sameiningu
en við núverandi aðstæður verða að-
gerðir að vera samhæfðar. Áætlun
Alþjóðagjaldeyrissjóðsins og að-
gerðaáætlun ríkisstjórnarinnar kalla
líka á samstarf þvert á ráðuneyti.“
Taka illa við ráðgjöf
Stefnumótunarvinnan þarf, að
sögn Sigurbjargar, að fara fram inn-
an ráðuneyta til að nýta þekkinguna
sem best. Ráðherrar eigi að taka
stórar stefnumarkandi ákvarðanir út
frá áreiðanlegum upplýsingum en
ekki að vera sjálfir á kafi upp yfir
haus „úti á síldarplani“. Réttar upp-
lýsingar verði að liggja fyrir þar sem
öllum efasemdarspurningum hefur
verið svarað. Að sama skapi verði
stjórnvöld að vera opin fyrir gagn-
rýni og leiðbeiningum utan frá. „Að
vera útlendingur og veita ráðgjöf er
alltaf vandasamt. Þetta þekki ég sjálf
og heyri nú frá erlendum ráðgjöfum
sem ég hef rætt við að þeim þykir
áberandi hversu tregir Íslendingar
eru til að taka við ábendingum og
upplýsingum sem kunna að vera
óþægilegar. Þeir séu í mikilli vörn,“
segir Sigurbjörg og áréttar að ein-
mitt nú við þessar erfiðu aðstæður sé
mikilvægt að geta tekið á móti gagn-
rýni, vera tilbúin að læra og tileinka
sér ákveðna auðmýkt. Komandi kyn-
slóðir eigi eftir að spyrja margra
spurninga.
Íslensk stjórnsýsla veik
Ferli við ákvarðanatöku hér ekki nógu skipulagt, segir stjórnsýslufræðingur
Í HNOTSKURN
» Á Íslandi eru tólf ráðu-neyti og ráðherra er æðsti
yfirmaður hvers og eins
þeirra.
» Ráðherrarnir sitja í um-boði Alþingis og eru líka
þingmenn.
» Í mörgum löndum heimser fyrirkomulagið allt
öðruvísi og ráðherrar eiga
ekki endilega sæti á þingi, t.d.
í Bandaríkjunum þar sem for-
seti er kosinn í beinni kosn-
ingu og velur síðan sína ráð-
herra.
» Íslenska stjórnsýslan hef-ur verið rómuð fyrir skil-
virkni en að sama skapi gagn-
rýnd fyrir að ferli við
ákvarðanatöku sé ekki nógu
ígrundað.
Morgunblaðið/G. Rúnar
Rétt sé rétt Ráðherrar eiga að geta tekið ákvarðanir út frá áreiðanlegum
upplýsingum sem hafa verið sannreyndar, segir Sigurbjörg.
MENNINGARSETUR múslíma á Ís-
landi kallaði múslíma saman til
bæna úti við fyrsta sinni á laug-
ardaginn. Tilefni bænanna var
efnahagskreppan á Íslandi og að
sögn Mohameds Fadhel Meddeb,
talsmanns menningarsetursins,
býður trú múslíma þeim að ákalla
Allah eftir hjálp til handa þjóðum.
„Það getur verið hjálp við hvað sem
er, “ segir Mohamed. „Þurrkar,
stríð, ósamkomulag, efnahagserf-
iðleikar, já, hvað sem er.“
Mohamed segir Menningarsetur
múslíma á Íslandi hafa verið starf-
andi í tæpt ár, en um fjórar vikur
eru síðan félagið var viðurkennt
opinberlega. „Við lítum á okkur
sem hluta af þjóðfélaginu og njót-
um hér allra réttinda. Við viljum
leggja okkar af mörkum í þessum
erfiðleikum,“ segir Mohamed og
bætir við að bænahaldið sé þeirra
framlag.
Mohamed er verkfræðingur og
hefur búið á Íslandi í átta ár.
sia@mbl.is
Bænakall í
fyrsta sinn
Morgunblaðið/Ómar