Morgunblaðið - 27.02.2009, Page 6

6 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 27. FEBRÚAR 2009
Eftir Unu Sighvatsdóttur
una@mbl.is
„ÞAÐ erfiðasta við að vera atvinnulaus er
hvað það er auðvelt að gera ekki neitt,“ segir
Inga Jessen viðskiptafræðingur. Inga er ein
þeirra mörgu starfsmanna fjármálageirans
sem misstu vinnuna á fyrstu vikum banka-
hrunsins í október. Hún lýsir viðbrögðum sín-
um þannig að fyrst hafi henni fundist heim-
urinn hruninn, þar til hún ákvað að rífa sig
upp og reyna að nýta ástandið á jákvæðan
hátt.
„Það er rosalega auðvelt að detta niður í
mynstur sem er erfitt að rífa sig upp úr,“ seg-
ir Inga og lýsir því sem margir kannast við
hve erfitt getur verið að koma sér að verki
þegar tíminn virðist endalaus. „Ég til dæmis
vakna alltaf á morgnana með börnunum og
manninum, en þegar klukkan hringir þá er
auðvelt að hugsa með sér: „Af hverju ætti ég
að vakna núna? Það er ekkert sem ég þarf að
gera.“
Bloggið gefur deginum lit
Inga brá því á það ráð að setja sér alltaf
skrifleg markmið á kvöldin um það hverju hún
ætli að koma í verk daginn eftir. Eitt af því
fyrsta sem hún tók sér fyrir hendur í atvinnu-
leysinu, fyrir utan að senda starfsumsóknir í
allar áttir, var að stofna bloggsíðuna Atvinnu-
laus.blog.is. Þar segir hún frá sinni reynslu í
atvinnuleysinu og hefur líka lagt sig fram við
að setja inn hugmyndir að ódýrum hlutum
sem aðrir í sömu stöðu geti nýtt sér til að gera
lífið skemmtilegra, t.d. að kíkja á Þjóðminja-
safnið þegar aðgangur er ókeypis á mið-
vikudögum.
„En mér finnst að ríkið ætti að gera meira
til að atvinnulausir sitji ekki bara heima og
geri ekkert,“ segir Inga. Hún hefur t.d. velt
því fyrir sér hvort ekki væri hægt að ná sam-
komulagi um að fyrirtæki eins og kvikmynda-
húsin, skíðasvæðin o.fl. bjóði upp á lægri að-
gangseyri fyrir atvinnulausa á þeim tímum
dagsins þegar aðsókn er minnst.
Hún er að sama skapi á þeirri skoðun að
bjóða eigi fólki upp á bótavinnu fremur en
enga svo þeir sem vildu gætu unnið sér inn
viðbótareyri upp að frítekjumörkum, sem eru
rúmar 50 þúsund krónur. „Af hverju ekki að
nýta allt þetta fólk sem vill vinna til að gera
eitthvað sem hefur setið á hakanum. Ég er
viss um að fólk er til í það eftir að hafa verið
atvinnulaust í langan tíma. Ég væri allavega
alveg til í að mála eða gróðursetja í sumar.“
Inga segist ekki finna það á kollegum sínum
úr fjármálaheiminum að þeir skammist sín
fyrir að hafa misst vinnuna, en hitti hún hins
vegar fólk á förnum vegi kemur fyrir að það
verði vandræðalegt og viti ekki hvernig það
eigi að bregðast við öðruvísi en með mikilli
samúð. „Mér datt í hug að framleiða stutt-
ermaboli með áletruninni „Ég er atvinnulaus
– en hef það fínt“ til að brjóta ísinn.“
Skemmtilegast í Bónus á háannatíma
Það erfiðasta við atvinnuleysið er óvissan að
sögn Ingu. „Maður getur ekki skipulagt neitt;
verð ég komin með vinnu í næstu viku? Næsta
haust? Hvað með sumarið?“ Að sama skapi sé
erfitt að hafa komið sér upp lífsmynstri og
skuldastöðu miðað við stöðugar tekjur en búa
skyndilega við allt aðrar aðstæður og geta
hvorki losað um fé með því að selja bílinn né
íbúðina eins og þau hefðu annars gripið til.
Þó segir Inga sviptingarnar sem fylgi tekju-
missinum ekki alslæmar. „Það sem ég hef lært
mest á þessu er að spara, nú fer ég út í búð
með allt öðruvísi hugarfari en áður.“ Hún lýsir
því líka glettnislega hversu mikill munur það
sé að vera ekkert að stressa sig yfir að lenda í
langri röð á kassanum því nægur sé tíminn.
„Ég hitti stelpu sem ég þekki í Bónus og
hún skildi ekki hvað ég væri eiginlega að gera
þar á háannatíma þegar ég gæti farið hvenær
sem er. En hvað heldurðu að ég nenni að fara
um miðjan dag þegar maður rekst ekki á
neinn!“
Stundum erfitt að halda í bjartsýnina
Þrátt fyrir að hafa tamið sér jákvætt við-
horf segir Inga það auðvitað enga óskastöðu
að vera atvinnulaus. „Það koma erfiðir dagar,
ég viðurkenni það alveg. Það gerðist til dæmis
einu sinni að ég fékk þrjár neitanir á einum
degi við starfsumsóknum og fór þá að hugsa
hvort þetta væri ekki bara alveg vonlaust.
En maður verður að vera jákvæður. Mér
fannst ég alltaf vera svo ein í atvinnuleysinu
þar til ég byrjaði í skólanum, þá sá ég alla sem
voru að vinna í bönkunum og misstu vinnuna,“
segir Inga sem skráði sig í háskólann til að
hafa eitthvað fyrir stafni þar til úr rætist.
Óvissan erfið í atvinnuleysinu
Morgunblaðið/Heiddi
Framtakssöm „Ég ætla ekki að sitja heima og bíða endalaust,“ segir Inga um atvinnuleysið
 Viðskiptafræðingur sem missti vinnuna í haust notar m.a. bloggið til að hjálpa sér í aðgerðaleysinu
 „Fyrst fannst mér heimurinn hruninn en svo ákvað ég að nýta ástand mitt á jákvæðan hátt“
Áhrif kreppunnar á fjölskyldur
Eftir Önund Pál Ragnarsson
onundur@mbl.is
ATVINNULAUSIR eru nú ríflega 16.000. Opinber
fjöldi á vef Vinnumálastofnunar er þó lægri, enda
margir afskráðir í kringum hver mánaðamót, þeg-
ar þeir gleyma að staðfesta atvinnuleysi sitt á ný.
Það er gert 20.-25. hvers mánaðar, en ef fólk
gleymir því er það tekið af skrá. Fólk getur þá
skráð sig aftur fyrir þriðja hvers mánaðar og feng-
ið bæturnar greiddar í aukaútborgun þann sjö-
unda.
Flestir búast við að nú fari að draga úr hraða
þessarar fjölgunar, en þó er von á stórri bylgju
þegar skólastarfi lýkur og árstíðabundið vinnuafl
streymir þaðan út. Ekki er því úr vegi að skoða
horfurnar um störf í borginni næsta sumar. Aug-
ljóslega má segja að skólafólk sem vill fá vinnu ætti
alls ekki að draga það að sækja um.
96 milljónir í atvinnu ungs fólks
Stærst er vitanlega Reykjavíkurborg, sem hefur
ráðið til sín á bilinu 800 til 1.000 manns undanfarin
sumur. Þá eru ótaldir um 3.000 nemendur í Vinnu-
skóla Reykjavíkur. Starfshópur á vegum ÍTR vinn-
ur að því að safna saman upplýsingum um
mannaflaþörf hvers og eins sviðs hjá borginni. Að
sögn Kjartans Magnússonar, formanns ÍTR, liggur
það fyrir um eða eftir næstu helgi hver þörfin verð-
ur. „Fyrir utan það höfum við fjárveitingu inni á
fjárhagsáætlun, 96 milljónir króna fyrir atvinnumál
ungs fólks undir 25 ára,“ segir Kjartan. „Það má
reikna með að hægt verði að veita um 400 sum-
arstörf fyrir það fé.“ Þau kæmu þá til viðbótar við
fyrrnefnda 800-1.000 manna þörf borgarinnar og
yrðu meira á sviði íþrótta og skapandi starfsemi.
Kjartan segir að staðan verði skoðuð fram á vorið
og metið þegar þar að kemur hvort enn frekari að-
gerða verði þörf.
Kunnugir segja að í kringum 19. apríl verði búið
að ráða í flest störfin, eða sjá í hversu mörg störf
verður ráðið og þá verði metið hvað hægt sé að
gera fyrir þann fjölda sem eftir situr.
Svo er það Orkuveita Reykjavíkur sem ráðið hef-
ur um 200 manns á aldrinum 18-20 ára í garðyrkju
og viðhaldsstörf, auk þess að ráða nokkra tugi há-
skólanema í sérhæfðari störf yfir sumarið. Að sögn
Eiríks Hjálmarssonar upplýsingafulltrúa var
ákveðið á stjórnarfundi þar 23. janúar síðastliðinn
að umfang sumarstarfa hjá OR yrði svipað núna og
verið hefur síðustu árin. Áfram verði þó fylgst með
þróun vinnumarkaðarins með sumarstörfin í huga.
Í þriðja lagi mætti nefna Kirkjugarða Reykja-
víkurprófastsdæmis, sem ráðið hafa 160 til 170
manns undanfarin ár. Þórsteinn Ragnarsson for-
stjóri segir garðana fá fjárframlög samkvæmt
samningi við ríkið. Samkvæmt samningnum hafi
framlög átt að hækka um 15% í krónum talið frá
fyrra ári, en af skiljanlegum ástæðumn hafi sú
aukning verið minnkuð í 10%. Í fjárhagsáætlun sé
því gert ráð fyrir um tíu færri sumarstörfum í ár en
í fyrra, þótt allt eigi að reyna til að þeim fækki ekki.
Full þörf sé líka fyrir fleira sumarfólk. „Fyrir
fimmtán árum voru hér um 220 ungmenni. Garð-
arnir hafa stækkað gríðarlega mikið síðan. Við
gætum vel bætt við tíu til tuttugu ungmennum ef til
væri fjármagn,“ segir Þórsteinn.
Álíka mörg sumarstörf
 Borgin getur skapað 400 sérstök sumarstörf fyrir ungt fólk, en metur nú þörfina
 Sumarstörfum í kirkjugörðum gæti fækkað þrátt fyrir meiri og stærri verkefni
Morgunblaðið/Valdís Thor
Skapandi Framboð sumarstarfa eykst ekki mikið. Margir verða um hituna og gott að sækja strax um.
ALLT AÐ 180 milljónir króna,
eða 1,25 milljónir evra falla á
Tryggingarsjóð innstæðueigenda
og fjárfesta þar sem Glitnir banki
hf. var ekki fær um að inna af
hendi greiðslu á andvirði tiltek-
inna heildsöluinnlána í Bretlandi
3. október 2008.
Tryggingarsjóður hefur frestað
greiðslunum til þeirra sextíu sem
áttu innlánin. Hann bíður upplýs-
inga um hvort einhver aðilanna
flokkist til fjármálastofnana, seg-
ir Áslaug Árnadóttir, skrif-
stofustjóri hjá viðskiptaráðuneyt-
inu, sem er í forsvari fyrir
sjóðinn.
„Ekki er ljóst hvort öll heild-
söluinnlánin teljast til hefðbund-
inna innlána. Fjármálaeftirlitið
hefur gefið út að innlán milli
fjármálafyrirtækja teljist ekki til
þessara hefðbundnu en önnur
sem teljist til peningamarkaðs-
innlána geri það.“
Viðskiptaráðherra getur frest-
að greiðslu úr sjóðnum á þriggja
mánaða fresti; í allt að tólf mán-
uði, og hefur þegar gert það einu
sinni. Því hefur sjóðurinn nú tíma
til 27. apríl.
Áslaug segir að Trygging-
arsjóðurinn sé ekki byrjaður að
greiða út vegna bankahrunsins
en það hafi breski og hollenski
sjóðurinn gert vegna Icesave-
reikninga Landsbankans. Þeir
eigi endurkröfu á íslenska sjóð-
inn. gag@mbl.is
180 millj-
ónir falla á
ábyrgðasjóð
Greiðslum frestað
 hefði ég haldið áfram að kaupa dýrasta
klósettpappírinn og dýrustu bleiurnar án
þess að vita að það eru til ódýrari vörur
sem þjóna sama tilgangi.
 hitti ég fjölskylduna mína ekki eins
mikið og ég geri nú.
 væri ég ennþá stressuð - sem ég er ekki
núna.
 væri ég enn að láta mig dreyma um að
komast einhvern tíma í einbýlishús en
núna eru þær vangaveltur að baki og ég
get einbeitt mér að mikilvægari hlutum.
Af bloggi Ingu
Ef ég hefði aldrei
orðið atvinnulaus...