Morgunblaðið - 13.07.2009, Blaðsíða 6

6 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 13. JÚLÍ 2009
Eftir Helga Vífil Júlíusson
helgivifill@mbl.is
KRISTINN Ólafsson, framkvæmdastjóri
Slysavarnafélagsins Landsbjargar, segist ekki
muna eftir öðru eins annríki hjá félaginu. „Um
leið og strandveiðarnar hófust fjölgaði útköll-
unum,“ segir Kristinn. Hann telur æskilegt að
á næsta ári verði sett á laggirnar öryggis-
námskeið fyrir þá sem fara í strandveiðar.
Landhelgisgæslan fékk þrjá tilkynningar um
vélarvana strandveiðibáta í fyrrinótt og gær-
morgun. Kristinn segir að bátarnir hafi verið
suður af Grindavík og björgun hafi gengið vel.
„Við erum með 14 björgunarskip hringinn í
kringum landið og það er búið að vera nóg að
gera; draga menn til hafnar og aðstoða,“ segir
hann. Aðspurður hve margir bátar hafi þurft
aðstoð segist hann ekki hafa tekið það saman.
„Þetta eru einhverjir tugir aðstoðabeiðna sem
við höfum sinnt hringinn í kringum landið,“
segir Kristinn . „En sem betur fer hefur þetta
verið slysalaust og það er það sem skiptir gríð-
arlega miklu máli.“
Ástæða þess hve margir bátar hafa bilað úti
á sjó við strandveiðar, að mati Kristins, er að
þeir hafa lítið verið notaðir, jafnvel legið ónot-
aðir, í einhvern tíma. „Þegar þú ferð að nota
tæki sem eru búin að standa lengi er ýmislegt
sem getur farið úrskeiðis,“ segir hann og bætir
við: „Það sem fer verst með tæki er notk-
unarleysi.“
Þessu til viðbótar nefnir Kristinn að sjó-
mennirnir á þessum bátum hafi máski ekki
mikla reynslu af sjósókn eða langt sé um liðið
frá því þeir voru á síðast á sjó.
Strandveiðitímabilið stendur út ágúst og tel-
ur hann því að útköllum frá strandveiðisjó-
mönnum eigi eftir að fjölga þegar fram í sækir.
Þrátt fyrir aukið annríki hjá slysavarnafélagi
er engan bilbug á framkvæmdastjóranum að
finna. „Við önnum þessu mjög vel,“ segir hann
aðspurður. Björgunarmenn slysavarnafélagsins
eru sjálfboðaliðar. „Þetta eru allt sjálfs-
boðaliðar sem standa vaktina allan sólarhring-
inn og menn alltaf tilbúnir að stökkva af stað,
frá öllum verkum. Þetta hefur gengið mjög vel
fram að þessu.“
Man ekki eftir öðru eins annríki
 „Um leið og strandveiðarnar hófust jukust útköllin,“ segir framkvæmdastjóri Landsbjargar
 Vill að komið verði á sérsöku öryggisnámskeiði fyrir strandveiðimenn fyrir næsta sumar
Í HNOTSKURN
» Um 400 bátar bætastvið vegna strandveiða.
Vaktstöð siglinga vaktar nú
um 700 báta daglega og er
gríðarlegt álag á starfsfólki
hennar.
» Lög um strandveiðartóku gildi um miðjan
júní og hófust veiðar við lok
síðasta mánaðar. Bátunum
er heimilt að stunda veiðar
fimm daga vikunnar.
» Landsbjörg hefur 14björgunarskip hringinn í
kringum landið. Þeir eru
ætíð til taks ef útkall kem-
ur.
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Bjarga Ávallt til taks. Mynd frá sjómannadegi.
Eftir Helga Bjarnason
helgi@mbl.is
HEYSKAPUR gengur vel hjá
bændum landsins og er útlit fyrir
mikinn og góðan heyfeng í flestum
landshlutum. Kal er í túnum í Suður-
Þingeyjarsýslu og Eyjafirði og gæti
því orðið lítil uppskera á einstaka
bæjum, sérstaklega vegna þess að
úrkoma hefur ekki náð að hjálpa til.
„Þetta er mesta kal sem hér hefur
komið í tíu eða fimmtán ár. Við höf-
um að mestu verið laus við það síð-
ustu árin,“ segir Gunnar Hall-
grímsson, bóndi í Klambraseli í
Suður-Þingeyjarsýslu. Hann áætlar
að meira en helming túnanna hafi
kalið. Bærinn stendur hátt, við svo-
kallaðan Kísilveg. Kal hefur orðið
meira í innsveitum en við sjávarsíð-
una, meðal annars á þeim slóðum
sem Gunnar býr á og í Mývatnssveit.
Svell komu á tún snemma vetrar og
voru svo lengi að gróðurinn drapst.
Erfitt er að rækta upp kalblettina
þegar áburðurinn er jafndýr og raun
ber vitni. „Það er hryllingur að bera
rándýran áburð á tún sem eru svona
mikið skemmd. Ég hef sleppt því að
bera á sum þeirra.“
Hann fékk aðgang að túni niðri í
Aðaldal og segir að það hjálpi sér og
svo hafi hann fengið boð um að slá
seinni slátt hjá bónda sem er búinn
að fá nóg hey. „Ég ætla að láta þetta
duga. Ef ég næ ekki nógum heyjum
þá reikna ég með að fækka eitthvað
fé í haust,“ segir Gunnar.
Ólafur G. Vagnsson, ráðunautur
hjá Búgarði – ráðgjafarþjónustu
Norðausturlands, segir að ástandið
sé misjafnt milli svæða. Borið hafi á
kali í Eyjafirði en mest sé það þó í
Suður-Þingeyjarsýslu. Þar hefur
einnig verið minni úrkoma en í Eyja-
firði og það gerir erfiðara um vik að
rækta upp kalblettina.
„Hér í Eyjafirði, þar sem menn
gátu byrjað heyskap snemma vegna
sprettu, eru margir búnir með fyrsta
slátt. Sauðfjárbændur austur í sveit-
um eru nýlega byrjaðir. Heyskap-
artíðin hefur heilt yfir verið mjög
góð. Það komu nokkrar staðbundnar
rigningardembur sem bleyttu í heyj-
um hjá einhverjum en voru að öðru
leyti góðar fyrir gróðurinn,“ segir
Ólafur.
Eins og best verður á kosið
Útlit er gott með heyskap á Suð-
urlandi. Vel hefur sprottið og vel
viðrað til heyskapar að undanförnu.
„Ég veit ekki annað en að allt sé eins
og best verður á kosið, að minnsta
kosti hér um kring,“ segir Sveinn
Sigurmundsson, framkvæmdastjóri
Búnaðarsambands Suðurlands.
Hann er búsettur á Selfossi.
Heyskapur er kominn vel á veg.
„Menn verða þó seint alveg búnir því
það þarf að slá aftur, svo kemur að
grænfóðrinu og loks kornþresk-
ingu,“ segir Sveinn.
Helmingur túna kalinn
 Útlit fyrir mikinn og góðan heyfeng víðast hvar  Menn verða þó seint alveg
búnir  Kal dregur úr uppskeru hjá bændum í innsveitum Suður-Þingeyjarsýslu
Morgunblaðið/Sigurður Sigmundsson
Gamall og góður Guðmundur Hjaltason á Galtafelli í Hrunamannahreppi rakar heyinu saman með gömlu aðferðinni. Góð hey eru á Suðurlandi.
SALA áfengis
fyrstu 6 mánuði
ársins jókst um
0,4% miðað við
sama tímabil í
fyrra, sam-
kvæmt upplýs-
ingum ÁTVR.
Sala rauðvíns
dróst saman um
hálft prósent á tímabilinu en sala
hvítvíns jókst um rúm 7%. Sala á
koníaki og brandíi dróst saman
um 22,2% og á viskíi um tæp 7%.
Lagerbjór, sem er tæp 79% af
allri magnsölu Vínbúðanna seldist
í tæplega 7,4 milljónum lítra
fyrstu sex mánuði ársins og jókst
salan um 1,6% frá því á sama tíma
í fyrra. Sala á öðrum áfengisteg-
undum dróst saman um 15%.
Veruleg verðhækkun hefur orð-
ið á áfengi undanfarna mánuði og
er tekjuauki ríkissjóðs fyrri hluta
ársins því umtalsverður.
sisi@mbl.is
Aukning varð á
sölu áfengis á
fyrri hluta ársins
FJÖLDI þeirra
sem hafa verið
lengi á atvinnu-
leysisskrá eykst
hröðum skrefum
með mánuði
hverjum. Í yf-
irliti Vinnu-
málastofnunar
um skráð at-
vinnuleysi í júní kemur fram að
þeir sem höfðu verið lengur en
hálft ár á skránni voru 5.624 í lok
júní en voru 4.836 í lok maí. Hefur
þeim því fjölgað um 788 á einum
mánuði. Þeir sem hafa verið at-
vinnulausir í meira en eitt ár voru
509 í lok júní en 435 í lok maí.
Skráð atvinnuleysi í júní síðast-
liðnum var 8,1%, en að meðaltali
var 14.091 á atvinnuleysisskrá í
mánuðinum. Atvinnuleysið er sem
fyrr mest á Suðurnesjum, 12,1%,
en minnst á Vestfjöðrum, 1,8%.
Atvinnuleysi breyttist lítið milli
mánaða á höfuðborgarsvæðinu en
alls staðar á landsbyggðinni dró
úr því.
Flestir á atvinnuleyisskrá voru í
Reykjavík, 7.202, Kópavogi 1.597,
Hafnarfirði 1.433, Reykjanesbæ
1.093 og Akureyri 923.
Erlendir ríkisborgarar á skrá
voru 1.803 og hafði fækkað um
200 milli mánaða. Þar af voru
1.120 Pólverjar. sisi@mbl.is
Þeim sem hafa verið
lengi án atvinnu hef-
ur fjölgað hratt
„Það er gott að hafa hitann en
menn verða að vökva garðana
meira og hafa margir verið að
koma sér upp aðstöðu til þess,“
segir Georg Ottósson, garð-
yrkjubóndi á Flúðum.
Kartöflur, kál og aðrar tegundir
grænmetis og jarðávaxta sem
ræktaðar eru úti hafa sprottið vel í
hitunum að undanförnu. Kínakálið
kom fyrst á markað, eins og venju-
lega, en einnig er komið spergilkál,
hvítkál og blómkál. Auk þess eru
íslenskrar kartöflur komnar í
verslanir og gulrætur úr görðum
koma alveg á næstunni, að sögn
Georgs.
Georg segir að þetta sé þriðja
sumarið í röð sem svona þurrka
geri. Það hljóti að vera merki um
breytt veðurfar. Það þýðir aftur á
móti að vökva þarf garðana meira
en áður. Ekki er hægt að hafa
gamla lagið á og ganga um með
slöngur til að sprauta yfir græn-
metið. Garðarnir taka yfir hektara
og því hafa bændur smám saman
verið að koma sér upp tæknibún-
aði til að létta sér þessi störf.
helgi@mbl.is
Vökva þarf kálgarðana í sumarhitanum