Saga - 2000, Side 344

342
RITFREGNIR
margt athyglisvert sem kemur fram. Merkileg er frásögn Sigrúnar af at-
burðum ársins 1954 þegar Sigurður Nordal gerði tilraun til að leysa mál-
ið. Ekki varð af því og fremur hljótt hefur farið um þetta hingað til. Næsti
kafli, um þóf áranna 1954-60, er einnig afar fróðlegur og finnst mér bókin
þar rísa einna hæst. Sigrún hefur hæfileika til að gæða þá sem við málið
komu lífi, bæði danska og íslenska stjómmálamenn og menningarvita.
Afleiðingin er að þessi saga nær að vera persónusaga lfka og áhugaverð-
ari fyrir vikið.
Viðleitni Jorgens Jorgensen til að leysa málið árið 1961 er kunnari þeim
sem málið þekkja. í þeim kafla saknaði ég rækilegri umfjöllunar um hin
hörðu almennu viðbrögð í Danmörku. Sigrún kýs að einblína á hið opin-
bera samningaferli og segir skemmtilega frá því. Á hinn bóginn er auðvit-
að athyglisvert að velta því fyrir sér hvers vegna hin snjáðu handrit urðu
þvílíkt hitamál meðal alþýðu manna sem þekkti næsta h'tið til efnis þeirra.
Aðal þessarar bókar er frásagnargáfa höfundar. Sigrún segir skemmti-
lega frá og tekst að gera málið áhugavert fyrir almenna lesendur. Bókin er
skýr og leitast er við að greina ástæður þess hvemig fór og afstöðu manna
á hverjum tíma. Á hinn bóginn eru margar leiðinlegar villur í ritinu. Því mið-
ur virðist sem höndum hafi verið kastað til á lokastigum ritsins og sést best
á því að nafn höfundarins er stafsett rangt á þrjá mismunandi vegu á kápu.
Textinn er fullur af villum og engin leið að telja allar upp hér. Strax í
upphafi 1. kafla, á bls. 15, er sagt að Friðrik 3. hafi verið lífs 1681 en hann
lést 1670. Þá er tvisvar (bls. 349 og 394) sagt að Christrup, lögfræðingur
Ámanefndar, hafi látist 1964 þrátt fyrir að eirtnig komi fram að hann hafi
rekið mál fyrir rétti 1965-66 og annarstaðar kemur fram að hann dó 1969.
Fjölmargar aðrar villur rakst ég á og væri of langt mál að telja allar upp.
Sagt er á bls. 210 að Alþýðubandalagið hafi verið „et venstreparti dannet
af sodaldemokratiske udbrydere" en hvergi er minnst á Sósíalistaflokkinn.
Á bls. 385 er sagt að vinstristjómin hafi tekið við 1957 en ekki 1956. Þá er
sagt á bls. 334 að K.B. Andersen hafi verið utanríkisráðherra (udenrigs-
minister) árið 1964 en ekki kennslumálaráðherra (undervisningsminister)
eins og fram kemur annarstaðar í bókinni. Margt annað mætti telja.
Þessar villur eru til vitnis um hroðvirkni og skort á ritstjómarvinnu og er
skaði að frágangur á metnaðarfullu verki sé ekki betri en þetta.
Þessi bók vakti talsverða athygli í dönskum fjölmiðlum þegar hún kom
út. Greinilegt var að Dönum þykir þetta mál spennandi fyrir margra
hluta sakir. Á hinn bóginn þykja þeim handritin ekki lengur tiltakanlega
merkileg. Líklega telja flestir Danir að þeir hafa látið þau öll af hendi í
kjölfar samninganna. Áhugi þeirra á handritunum fer því síminnkandi
og fyrir það hefur hin ágæta Ámastofnun í Kaupmannahöfn liðið hin
seinni ár.
Ármann Jakobsson