Organistablaðið - 01.05.1969, Blaðsíða 5

U M RAFEINDAORGEL („Elektrium“)
Um þessar mundir er allmikiS ræU um svokölluS rafeindaorgel. Uafa
þau stundum boriS á góma á fundum í F.l.O. Eftirfarandi grein
hefur OrganistablaSinu borizt frá söngmálastjóra þjóSkirkjunnar,
dr. Róbert Abraham Oltóssyni.
Allmargir prestar hafa snúið sér til Ríkisakademí-
unnar í Vínarborg og beðið um opinbera álitsgerð
um „rafeindaorgel“. Hér á eftir birtum við texta þess-
arar álitsgerðar (úr tímaritinu „Singende Kirche“,
12. árg„ 3. befti, 1965).
„Varðandi fyrirspurn yðar um rafeindaorgel („Elektria") og notk-
un þeirra í þjónustu kirkjunnar birtum við hér á eftir afstöðu Kirkju-
tónlistardeildar Tónlistar- og leiklislarakademíunnar í Vínarborg:
Líta ber á rafeindaorgel (,,Elektrium“) sem hljóðfæri af sérstakri
gerð („sui generis“). Sem slíkt er það notað með góðum árangri
í skemmtitónlist. En það er grundvallarskekkja, að gera ráð fyrir
því, að slíkt hljóðfæri geti skilað tónbókmenntum fyrir pípuorgel,
sem ná yfir mörg stíltímabil, án þess að lúlkunin verSi annarleg og
jafnvel röng. I þessu efni fær hér engu um þokað, þó að mörg fram-
leiðslufyrirtæki geri útlitið líkt og á hefðbundnum pípuorgelum,
hvað snertir útbúnað þessara hljóðfæra (nótnaborð, registurskipt-
ingar).
Til aðaleinkennis góðs pípuorgels teljast eftirfarandi atriði: Sér-
kennandi innsveiflunartími pípnanna (,,Einschwingvorgang“) —
(þ. e. a. s. hæg uppbygging tónrófsins), en það er mikilvægt, til þess
að fjölraddaleikur verði greinilegur. Ennfremur: Nokkurs konar
„tíbrá“ (,,Eluktuieren“) í kyrrstæðum hljómi, þ. e. a. s. að streitan
milli upphafstóns og eiginsveiflunar pípunnar gæðir ósveigjanlegan
og lifvana tón lifi og sveigjanleika. I þriðja lagi: Skýr hljómstöðvun
(„Pfeifenabsprache“). Og hið mikilvægasta: Orgelleikarinn getur
haft áhrif á og breytt þessum sveiflunarformum, sem eru einkennandi
ORGANISTABI.AÐIÐ 5