SunnudagsMogginn - 05.09.2010, Síða 41

5. september 2010 41
S
evilla, el sueño de ciudad (drauma-
borgin Sevilla), Sevilla, la maravilla
(dásemdin Sevilla), Sevilla, el cora-
zón de España (Sevilla, hjarta
Spánar), La mágica y sin igual Sevilla (hin
töfrandi og óviðjafnanlega Sevilla), o.s.frv.
Ég gæti bætt við mörgum fleiri einkunn-
arorðum og yfirlýsingum um höfuðborg
Andalúsíu, eitt af 17 sjálfsstjórnarhéruðum
Spánar, og nánast allar yrðu þær jákvæðar,
enda flestar frá heimamönnum komnar.
Undantekningin yrði þá kannski helst Se-
villa, la caldera (suðupotturinn Sevilla) sem
vísar í sevillíska sumarið og þann kæfandi
hita sem því fylgir. Að öðru leyti skín stoltið
og væntumþykjan af hinum almenna Se-
villubúa þegar hann talar um borgina sína
(lofsöngur sem jaðrar stundum við mont).
Einu sinni var ég að ræða þessi mál við
eldri mann, fæddan og uppalinn Sevillubúa,
sem spyr mig hvort ég kannist við Edengarð-
inn úr Biblíunni. Ég svara játandi, svolítið
móðguð yfir spurningunni. Þá bendir hann
allt í kringum sig og segir: „Hann var nefni-
lega hér.“ Það verður að viðurkennast að
undirrituð hefur með tímanum smitast af þessari „borgarást“.
Við Sevilla kynntumst þegar ég kom hingað sem Erasmus-skiptinemi frá Há-
skóla Íslands haustið 2006. Eftir að ég lauk svo BA-prófi í spænsku og ákvað að
hefja meistaranám kom einhvern veginn enginn annar staður til greina. Stað-
reyndin er nefnilega sú að það er eitthvað við þessa borg, sjarmi sem er erfitt að
útskýra almennilega, sem virðist laða fólk til sín. Ég hef allavega ekki enn
kynnst þeirri manneskju sem hefur dvalist hér í lengri eða styttri tíma og hefur
ekki áhuga á að koma aftur.
Það sem kom mér hvað mest á óvart í upphafi var hvað fólk er rólegt og op-
inskátt, eiginleikar sem oft eru tengdir við veðurfarið og eiga að útskýra af
hverju fólk búsett á Norður-Spáni sé lokaðra. Hinn dæmigerði Sevillubúi er
sjaldnast á hraðferð og hefur t.d. yfirleitt tíma til að vísa áttavilltum til vegar og
jafnvel fylgja viðkomandi áleiðis. Þetta afslappaða hugarfar kemur vissulega
annað slagið örlítið niður á stundvísi, en eins og ég upplifi Sevilla þá „passar“
það bara ekki að vera í endalausu stressi og kapphlaupi við tímann. Öll þessi af-
slöppun virðist hins vegar því miður hverfa þegar fólk er komið undir stýri og
ég hef m.a. lært þá lexíu (sem innihélt ferð með sjúkrabíl) að gangbrautarljós
hér eru ekkert endilega virt öllum stundum.
Það hverfi sem hvað mestan blæ setur á Sevilla og gerir hana einstaka að
mínu mati, ásamt ánni Guadalquivir sem rennur í gegnum borgina og dóm-
kirkjuturninum la Giralda sem gnæfir yfir hana, er Santa Cruz-hverfið. Þetta
hverfi, sem var gyðingahverfi á miðöldum, birtist manni sem völundarhús lít-
illa þröngra gatna sem sveigjast og beygjast í allar áttir eins og þær hafi verið
lagðar af handahófi. Allt eru þetta einstefnugötur, sumar ófærar bílaumferð og
nokkrar jafnvel það þröngar að ef maður teygir út hendurnar getur maður
snert húsaveggina beggja vegna samtímis. Þessi þrengsli þjóna ákveðnum til-
gangi því þar sem byggingarnar sem standa við göturnar eru líka háar (yfirleitt
3-4 hæðir) ná þær að halda sólargeislunum frá götunum mestan hluta dagsins
sem er mikill kostur yfir sumarmánuðina.
Við enda hverfisins við hliðina á dómkirkjunni er svo los Reales Alcázares de
Sevilla, sem er samansafn af íburðarmiklum byggingum sem upphaflega voru
ætlaðar embættismönnum konungs. Þar er einn af fallegustu görðum Sevilla
með gosbrunnum og öllu tilheyrandi, en álíka garða má finna víða um borgina.
Uppáhaldstíminn minn í Sevilla er án efa aprílmánuður þegar haldið er upp á
hina árlegu Feria de Abril. Þessi hátíð, sem byrjaði sem stór markaður árið
1847, er orðin að einum þeim stærstu og frægustu atburðum sem Sevilla hefur
upp á að bjóða ásamt helgigöngum Semana Santa (páskavikunnar). Á þessari
vikulöngu hátíð safnast fólk saman í tjaldhúsum hátíðarsvæðisins (casetas) sem
eru yfir 1.000 til að hlusta á flamenco-tónlist, dansa sevillanas (sérstök úrfærsla
af flamenco-dansi) helst í þess til gerðum fatnaði, borða góðan mat, drekka
rebujito (sérstakt andalúsískt vín blandað út í sprite), ferðast um í hestakerr-
um, prófa tívolítækin í Calle del Infierno („Vítisgötu“), horfa á flugelda og njóta
þess að vera til.
Ætli þessi sjarmi sem Sevilla býr yfir, og svo erfitt er að lýsa fyrir þeim sem
ekki hafa kynnst henni, sé ekki sambland af þessu öllu: smitandi stolti hins al-
menna Sevillubúa, afslappaða andrúmsloftsins, byggingarlistinni, öllum görð-
unum og menningarlegu arfleiðinni sem lifir fersk í flamenco-tónlistinni.
Valgerður Bergmann Gunnarsdóttir
Póstkort frá
Sevilla
Valgerður
Bergmann
Gunnarsdóttir
’
Ætli
þessi
sjarmi
sem Sevilla býr
yfir, og svo
erfitt er að lýsa
fyrir þeim sem
ekki hafa
kynnst henni
SKYNDI, HIN BESTA LÍFSINS GJÖF.“
Spurningin er lína úr fyrstu vísu ljóða-
bálks eftir Björn Halldórsson frá Lauf-
ási, en sú vísa er svona í heild sinni:
Hví fölnar jurtin fríða
og fellir blóm svo skjótt?
Hví sveipar barnið blíða
svo brátt hin dimma nótt?
Hví verður von og yndi
svo varpað niður í gröf?
Hví berst svo burt í skyndi
hin besta lífsins gjöf?
Álíka spurningum hljóta ættingjar
annarra sem í grafreitnum hvíla að hafa
varpað fram, en þeim verður auðvitað
aldrei fullkomlega svarað. Og þótt eng-
in leið sé að eyða sorg og harmi er
vonandi að ættingjar Þorvalds hafi
fundið einhverja huggun í lokaerindinu
í ljóðabálki Björns:
Já sefist sorg og tregi
þér saknendur við gröf,
því týnd er yður eigi
hin yndislega gjöf.
Hún hvarf frá synd og heimi
til himins fagnið því,
svo hana guð þar geymi
og gefi fegri á ný.
Heimsóknin í herkirkjugarðana er
áhrifamikil, þótt hún virki eilítið eins
og truflun á friði þeirra sem þar hvíla.
En slíkt varir ekki lengi, fljótlega yf-
irgefa íslensku gestirnir grafreitina og
aftur ríkir sama djúpa róin þar á ný.
Hópurinn í kirkjugarðinum. Greinarhöfundur er lengst til hægri en á myndinni eru talið frá
vinstri: Franks Sands, Ingi Walter Sigurvinsson, Garðar Forberg og Jörundur Valtýsson.
Legsteinn Þorvalds J. Þorvaldssonar í Etables-
kirkjugarðinum í Frakklandi.
’
Það er erfitt
að ímynda
sér hvernig
íslenskum piltum
hefur liðið að taka
þátt í þessum hild-
arleik, horfa upp á
dauða og tortím-
ingu svo mánuðum
eða árum skipti.