Morgunblaðið - 20.01.2010, Blaðsíða 15

Daglegt líf 15
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 20. JANÚAR 2010
Jól og áramót eru nýliðin og skreyt-
ingar óðum að hverfa, bæði úr glugg-
um og trjágróðri í kauptúninu sem
og á ljósastaurum. Voru ein-
staklingar, fyrirtæki og sveitarfélag-
ið að venju mjög framtakssöm við
skreytingar. Þar sem einmuna veð-
urblíða hefur verið um langan tíma
er jörð alauð og því verður skamm-
degið enn dimmara. Raunar hefur
ekki komið hér nokkurt veður frá því
á aðfangadag, en þá rauk hann upp
með norðanskot. Aflýsa varð jóla-
messu í Staðarkirkju í Hrútafirði
sem átti að vera síðla kvölds. Ekki
var heldur messað í Kirkjuhvamms-
kirkju á jólanótt, líkt og liðin ár, þar
sem nú þjónaði aðeins einn prestur í
héraðinu. Nýkjörinn prestur, Magn-
ús Magnússon, tekur við embætti
sóknarprests í Breiðabólstaðar-
prestakalli nú um miðjan mánuð og
hefur starf sitt hér í prestakalli með
messu 24. janúar.
  
Karlakórinn Heimir kom til
Hvammstanga í ársbyrjun með
söngvöku úr Sturlungu. Var dag-
skráin tileinkuð Örlygsstaðabar-
daga, með tilheyrandi sönglögum og
lesnum söguþræði sem Agnar H.
Gunnarsson hafði samið og annaðist
hann sjálfur flutninginn. Var þetta
hin besta skemmtun og ágætlega
sótt af gestum. Sögumaður dró upp
mikilúðuga sögu, þar sem mættir
voru liðsmenn stríðandi fylkinga, um
3.000 manns. Bardaginn var sá
mannskæðasti í Íslandssögunni.
Hafi Skagfirðingar þökk fyrir
skemmtilega og menningarlega dag-
skrá.
  
Söngvarakeppnir eru vinsælar í hér-
aðinu og orðnar árvissir atburðir.
Grunnskóli Húnaþings vestra stóð
fyrir einni slíkri um síðustu helgi og
kom þar fram margt mjög efnilegt
söngfólk, sem söng fyrir fullu húsi
áheyrenda við undirleik unlinga-
hljómsveitar staðarins. Þá er einnig
slík keppni fyrir „ungt fólk á öllum
aldri“ í héraðinu og verður að þessu
sinni haldin í byrjun apríl.
  
Þorrablótin eru árvissir atburðir í
héraðinu. Almenn blót eru þrjú í hér-
aðinu; á Hvammstanga fyrir
Hvammstangabúa og Vatnsnesinga,
í Ásbyrgi í Miðfirði fyrir Miðfirðinga
og Hrútfirðinga og í Víðihlíð í Víðidal
fyrir Víðdælinga og Vesturhópsbúa.
Á Hvammstanga stendur Ung-
mennafélagið Kormákur fyrir at-
burðinum en í hinum tveimur er um-
sjón og framkvæmd í höndum
einstakra fjölskyldna, sem tilnefndar
eru skömmu eftir síðasta blót. Mikil
veisluföng eru á borðum en mestur
spenningur er fyrir skemmtilegum
annálum, þar sem íbúar svæðisins fá
misjafna meðferð í höndum leikara,
enginn mun þó fara leiður frá þeim
leik, því allt er þetta til gamans gert.
Dansað er svo fram á rauða nótt.
Smærra blót er svo hjá Félagi
eldri borgara, en félagsskapurinn
hefur til umráða samkomusal í húsi
þar sem annars eru 14 íbúðir fyrir
eldra fólk. Félagsskapurinn er sér
mjög nógur og hefur sér margt til
skemmtunar árið um kring, m.a.
föndur, kórstarf, spilastundir, sum-
arferðir og margt fleira.
  
Mikil gróska hefur verið hjá hand-
verksfólki í héraðinu, tveir markaðir
voru stofnaðir á liðnu sumri, Sveita-
markaðurinn Spes og Langafit, báð-
ir á Laugarbakka, en heitin höfða
bæði til Grettissögu. Gallerí Bardúsa
á Hvammstanga er löngu þjóðþekkt
fyrir vandaða vöru og eins er um
Leirhús Grétu á Litla-Ósi, skammt
frá vegamótum til Hvammstanga.
Góð sala var hjá þessum aðilum öll-
um á liðnu sumri og hyggst hand-
verksfólk búa sig undir aukna eft-
irspurn á komandi sumri.
Handverksfólk sýslunnar hélt jóla-
markað í desember í Félagsheimili
Hvammstanga skömmu fyrir jólin og
tókst hann með ágætum. Til
skemmtunar var upplestur, hljóð-
færaleikur og söngatriði.
  
Þá má einnig geta að KIDKA ehf.,
sem rekur stóra prjónastofu á
Hvammstanga, hefur aukið við starf-
semi sína og framleiðir prjónavoð af
kappi. Voðin er að mestu seld til
Rússlands. KIDKA er svo með sölu-
búð á Hvammstanga, þar sem seld er
m.a. eigin framleiðsla, en einnig
vörur úr hráefni hennar, sem unnar
eru í saumastofu sem rekin er í
Vatnsdal í Austur-Húnavatnssýslu.
Stór hluti viðskiptavina eru erlendir
ferðamenn, sem þykir fengur að
komast í sölubúð tengda frumfram-
leiðslu, enda fá margir leyfi til að
koma í prjónasalinn og þykir til-
komumikð að sjá á annan tug véla
framleiða fjölbreytilegar prjónavoð-
ir.
Morgunblaðið/Karl Ásgeir
Jólin Glaðbeittar konur á jólamark-
aði í Félagsheimili Hvammstanga.
HVAMMSTANGI
Karl Ásgeir Sigurgeirsson fréttaritari
Úr bæjarlífinu
Eftir Kristínu Heiðu Kristinsdóttur
khk@mbl.is
B
jartsýni er númer eitt í
þessu lífi. Það er svo
margt spennandi allt í
kringum okkur. Fólk á
að gera meira af því að
staldra við og anda að sér ilmi
augnabliksins,“ segir hinn síkáti
Ketill Larsen leikari. Hann sér
margar leiðir fyrir íslenska þjóð til
að vinna sig út úr kreppunni.
„Stundum þarf allt að hrynja svo
uppbygging eigi sér stað. Og það er
alveg óþarfi að lenda í veseni þó að
harðni á dalnum, við getum lært af
þessu öllu saman. Ég kalla þetta
syndaflóðið hið þurra. Í Biblíunni er
sagt frá syndaflóðinu blauta, þegar
mennirnir voru orðnir svo breyskir
að Guð þurfti að láta koma flóð. Nú
höfum við mennirnir aftur gleymt
okkur, og ekki bara stóru karlarnir í
bönkunum heldur líka almúginn.
Fólk henti út úr húsum sínum sófa-
settum og innréttingum og í stað
þess að laga hús voru þau rifin og
byggð ný. Áður þótti skömm að því
að vera sparsamur, en nú er fólk að
komast að því að það er dyggð.“
Súpujurtir af túnum eyðibýla
Ketill hefur ýmsar hugmyndir um
sparnaðarleiðir og segir til dæmis
helberan óþarfa að eyða gjaldeyri í
að kaupa fóður frá útlöndum í
skepnurnar okkar. „Við eigum alfar-
ið að framleiða dýrafóður hér heima,
sem er bæði einfalt og atvinnuskap-
andi. Við eigum líka að búa til okkar
eigin mjöð til að knýja bílana, til
dæmis úr jurtaolíu. Það er hægt að
búa til orku úr svo mörgu.“
Ketill segir að við höfum gleymt
ótalmörgu sem er allt í kringum okk-
ur, sem er nýtilegt. „Við ættum að
gera meira að því að borða hið
gleymda grænmeti sem finnst úti
um alla móa, til dæmis hvönn, sem
var gjaldmiðill hér áður, slíkt var
verðmæti hennar. Kerfill er líka
mjög góð jurt til manneldis, sama er
að segja um njóla, hundasúrur og
arfa. Þegar Englandsdrottning kom
hingað til lands fékk hún lambakjöt
á Hótel Sögu sem var kryddað með
arfa,“ segir Ketill arfanum til fram-
dráttar og bætir við að full ástæða sé
til að slá og þurrka gömul tún við
eyðibýli því þau séu full af allskonar
jurtum sem séu góðar og hollar. „Við
eigum að búa til súpujurtir úr
þessu.“
Bannað að vera vitlaus
Ketill ásamt fleira fólki er með
hugmynd að félagi sem heitir Níu
sólir. „Þetta er félag fólks sem vill
lifa notalegu einföldu lífi og búa í
þorpi þar sem endurnýtingarstefna
er í hávegum höfð og fólk hjálpast
að. Þorpsbúar nýta gleymda græn-
metið úti um alla móa, búa til sína
orku sjálfir og geta þess vegna verið
með fiskeldi og hænur en þó ekki
nema til eigin afnota. Húsin má
byggja úr ónýttum rekaviði sem og
afgangstimbri sem víða er hent.
Eins má breyta allskonar járnarusli
í prýðis byggingarefni, til dæmis
ónýtum bílum. Í svona þorpum verð-
ur mikið menningarlíf, sungið, kveð-
ið og leikið. Einhver sem er starfinu
vaxinn þarf svo að stjórna í þorpinu,
einhver sem er ekki með ranghug-
myndir um vald sitt, því þá er voðinn
vís. Það má heldur ekki breyta litla
þorpsbankanum í spilavíti eins og
raunin hefur verið hér á landi. Það
verður nefnilega bannað að vera vit-
laus í þessu þorpi.“
Skyldur Napóleon Bónaparte
Ketill er alinn upp í Reykjavík en
var sendur nokkur sumur í sveit og
segist hafa haft mjög gott af því.
„Sextán ára var ég sendur að Þverá í
Fnjóskadal yfir heilan vetur og þar
var ég taminn. Ég var feitur þegar
ég kom þangað en grannur og stælt-
ur þegar ég sneri heim og talaði auk
þess fallega norðlensku. Þegar ég
var yngri var ég einn vetur á Strönd-
um, í Trékyllisvík hjá Kjartani
Hjálmarssyni sem var þar skóla-
stjóri. Þar lærði ég margt skemmti-
legt, meðal annars gamla dansa,“
(og hér brestur Ketill í söng um
munk sem gekk á engi).
Ketill segir að faðir hans hafi ver-
ið af sex þjóðernum. „Ég hef ská-
settu augun frá föðurafa mínum,
Rasmus Larsen, en hann var fiðlu-
leikari við dönsku hirðina og lék í og
stjórnaði hljómsveit við Tívolí. Ras-
mus var af sænskum ættum og tal-
inn skyldur Svíakonungi en það
reyndist misskilningur. Aftur á móti
er öruggt að ég er frændi Napóleons
Bónaparte.“
Til 19 landa með Inuk
Ketill er mikill ævintýramaður og
hefur ferðast út um víða veröld.
„Ég hef farið tólf sinnum til
Grænlands og mér finnst að Íslend-
ingar og Grænlendingar eigi að
vinna meira saman. Svo fór ég í
kringum jörðina árið 1973. Hluta af
ferðinni var ég í slagtogi með þrem-
ur stúlkum og indverskum manni.
Eftirminnilegast fannst mér að
koma til Hawaiieyja. Vissulega var
Indland áhugavert en þar var of
heitt, ég var þar á regntímabilinu,“
segir Ketill sem fór líka á áttunda
áratugnum til 19 landa með leik-
hópnum sem setti upp leikritið Inuk.
„Brynja Ben, sú stórkostlega merki-
lega kona, valdi mig til að leika í
þessu verki vegna þess að ég er
nokkuð góður í að búa til allskonar
náttúruhljóð og dýrahljóð en þau
voru mikið notuð í sýningunni. Við
vorum fimm leikarar og einn tækni-
maður. Þetta var heilmikið ævintýri,
við fórum um Evrópu, Ameríku,
Mexíkó, Panama, Kosta Ríka,
Gvatemala, Venusúela, Kólumbíu og
Brasilíu.“
Prestar hafa gott útsýni
yfir fólkið í sinni sókn
Að finna réttan maka handa ein-
hleypu fólki segir Ketill að sé aðeins
skipulagsatriði, jafn einfalt og að
borða hafragraut. „Í byggðum
landsins þarf að vera jafnvægi í
þessum málum en margir inn til
sveita eru makalausir. Sumir hafa
hreinlega ekki tíma til að standa í
þessu, aðrir eru of feimnir til að bera
sig eftir maka. Ég tek það fram að
þetta á líka við fólk í þéttbýli. Vissu-
lega hefur hjónabandsmiðlun farið
fram í gegnum tölvur, en sumir vilja
ekki koma nálægt slíku. Við þurfum
því að virkja presta landsins eða ein-
hverja aðra sem þekkja vel fólkið í
sinni sókn, til að hafa milligöngu um
þessi mál.“
Morgunblaðið/Heiddi
Fjölhæfur Katli er margt til lista lagt, hann syngur og leikur á ýmsum tungumálum og spilar undurfallega á penna.
Syndaflóðið þurra
Lífskúnstnerinn Ketill
Larsen hefur sínar hug-
myndir um hjónabands-
miðlun, nægjusemisþorp
og íslenskt eldsneyti.
Kjartan Magnússon borgarfulltrúi efnir til fundar um menntamál í
aðdraganda prófkjörs sjálfstæðismanna hinn 23. janúar.
Fundurinn verður haldinn í dag, miðvikudaginn 20. janúar, kl. 17:00 á
kosningaskrifstofu Kjartans að Ármúla 18.
 Hvernig varðveitum við gæði kennslunnar og námsaðstöðu?
 Þróun samræmdra prófa
 Til hvaða aðgerða hefur borgarstjórn gripið tilað
tryggja að kreppan komi ekki of hart niður á menntun?
 Hvernig auðgum við samskipti heimila og skóla?
 Hvar verður hagrætt til að bregðast við ástandinu?
Allir velkomnir! Kjartan Magnússon
Menntun er almannaheill