SunnudagsMogginn - 08.05.2011, Side 20

20 8. maí 2011
urflugvöll síðustu ár og sumir barist hart fyrir því að
hann verði færður.
Hulda Gunnlaugsdóttir, fyrrverandi forstjóri Land-
spítalans, dró úr mikilvægi Reykjavíkurflugvallar í Ná-
vígi, þætti Þórhalls Gunnarssonar á RÚV, fyrir skömmu.
Sagði þyrlupall við sjúkrahús lykilatriði en Þorkell er á
öndverðum meiði, svo vægt sé til orða tekið.
„Þetta er gömul tugga og byggist á mikilli fáfræði. Það
er margoft búið að svara þessu og mér finnst með ólík-
indum að heyra frá manneskju í þessari stöðu og öðr-
um, sem eiga að vita betur,“ segir Þorkell.
Hann bendir á að þurfi sjúkraflugvélin að lenda í
Keflavík bætist að minnsta kosti 45 mínútur við flutn-
ingstíma sjúklings, við bestu aðstæður. „Það er alls ekki
boðlegt því með slíkri seinkun minnka batahorfur fólks
verulega.“
Þorkell segir útilokað að treysta á þyrlu sem flutn-
ingstæki við sjúkraflug. „Þyrlan er auðvitað stórkost-
legt tæki til síns brúks við björgun, en hún er ákaflega
óhagkvæmt flutningstæki; margfalt dýrari í rekstri og
helmingi hægfleygari en flugvél, auk þess sem þyrla er
takmörkuð að því leyti að hún getur ekki farið yfir há-
lendi Íslands í blindflugi af því að hún hefur ekki af-
kastagetu til að halda lágmarkshæð ef hún missir afl á
M
ýflug tók við sjúkraflugi hérlendis með
samningi við ríkisvaldið um áramótin
2005 og 2006. Frá þeim tíma var í fyrsta
skipti notast við sérútbúna flugvél sem
eingöngu sinnir þessu hlutverki. „Útboðið miðaðist við
það; menn vildu fara að gera þetta almennilega. Fyrir-
komulagið hefur gefist afar vel og til dæmis stytt mjög
útkallstíma,“ segir Þorkell. Áður hafi einhver laus vél
verið notuð í sjúkraflug og jafnan þurft að koma fyrir í
henni ýmsum búnaði áður en haldið var af stað.
Hann segir aðspurður að breytingarnar skipti fólk úti
á landi gríðarlega miklu máli. „Á því er enginn vafi.
Þjónustan er mjög mikilvæg af því að batalíkur eru
miklu meiri en áður. Það byggist annars vegar á því að
fyrst við gerum út frá Akureyri erum við miðsvæðis;
getum verið komnir fyrr á vettvang á Norðurlandi,
Vestfjörðum og Austurlandi en ef sjúkrafluginu væri
sinnt að sunnan. Hins vegar skiptir miklu máli að við
getum lent í Reykjavík, í námunda við endastöðina,
sem er í langflestum tilfellum Landspítalinn við Hring-
braut og stundum í Fossvogi. Lífslíkur og batahorfur
fólks eru mun meiri en ella vegna þessara tveggja
þátta.“
Lengi og mikið hefur verið rætt um Reykjavík-
öðrum hreyfli. Þess vegna verður hún svo oft að fara
meðfram ströndinni.“
Þorkell segir að jafnvel þegar þyrla fari í alvarleg út-
köll sé útilokað að treysta fullkomlega á hana. „Ef það
væri raunhæf lausn að notast eingöngu við þyrlur í
sjúkraflugi væri löngu byrjað á því – en sannleikurinn
er sá að það er ekki hægt og verður aldrei gert. Það
kemur oft fyrir að við tökum við sjúklingi úr þyrlu
norðan- eða austanlands og förum með hann suður
með hraði, á meðan þyrlan skilar sér heim með strönd-
inni.“
Þar til Mýflug tók við sjúkrafluginu hafði að meðaltali
verið farin ein ferð á dag en þeim hefur fjölgað. Í tvígang
voru þær yfir 500 árlega á þessu tímabili og hafa aldrei
verið færri en 430. Þorkell segir að sjúkraflugferðir séu
nú um það bil ein og hálf að meðaltali á dag.
„Fólk gerir sér örugglega ekki grein fyrir umfanginu.
Við höfum ekki tilkynnt það þegar við förum sjúkra-
flug; störfum í meiri þögn en til dæmis Landhelg-
isgæslan.“
Hin sérútbúna vél Mýflugs er skrúfuþota af gerðinni
Beechcraft King Air. „Hún hefur reynst gífurlega vel; er
kná þótt hún sé smá. Vélin er feikilega hraðskreið og
nýtist vel á stuttum brautum og við erfið skilyrði.“ Vél-
Á að færa
mannfórnir?
Nokkrir íbúar Mývatnssveitar stofnuðu Mý-
flug fyrir aldarfjórðungi og lengi sinnti það
aðallega útsýnisflugi með ferðamenn yfir
sumartímann. Þorkell Ásgeir Jóhannsson er
yfirflugstjóri.
Skapti Hallgrímsson skapti@mbl.is
G
unnlaugur Starri Gylfason á Akureyri er
einn fjölmargra sem notið hafa góðs af
sjúkraflugi utan af landi. Starri var talinn í
lífshættu þegar hann kom á bráðamóttöku
Sjúkrahússins á Akureyri (FSA) 11. júlí 2009 því þá
benti allt til þess að hann væri að fá hjartaáfall.
„Ég hafði verið slappur en þráaðist við að fara á
spítala. En á laugardagsmorgni, eftir að hafa ekkert
sofið um nóttina, fór ég niðureftir.“
Starri er tæknimaður hjá Ríkisútvarpinu og vildi
sinna vinnunni þótt honum liði ekki vel. Á föstudegi
var hann veikur heima með hálsbólgu, að hann hélt,
en laugardagurinn var hins vegar fyrsti dagur hans í
sumarfríi og þá lét hann sig hafa það að fara til læknis!
Hann hafði fengið streptókokkasýkingu sem fór út í
blóðrásina og að hjartanu, þar sem miklar bólgur urðu
í gollurhúsi og öll einkenni og mælingar gáfu í skyn að
Starri, sem var aðeins 32 ára, væri að fá hjartaáfall.
„Þegar ég lýsti ástandinu var mér strax skellt upp í
rúm og tekið hjartalínurit og seinna var mér sagt að
það hefði litið mjög illa út; eins og ég væri að fá
kransæðastíflu eða hjartaáfall. Þá byrja hjólin að snú-
ast hratt og viðbragðsáætlun fór strax í gang. Skyndi-
lega er mætt fullt af fólki og þar á meðal fluglæknir;
ekki liðu nema um það bil tíu mínútur þar til hann
var mér við hlið. Teknar voru blóðprufur og mæld
gildi í blóði og mér svo skutlað í flýti fram á flugvöll
og var kominn upp í vél klukkan 11. Læknirinn var í
símanum alla leiðina, hann fékk upplýsingar frá FSA
Þeir skynja mikilvægið sem þurfa að komast
Gunnlaugur Starri Gylfason við vinnu sína sem tæknimaður RÚV á Akureyri. „Þeir sögðu mér seinna, læknarnir, að hugs-
anlega hefði ekki mátt miklu muna þennan dag,“ segir hann. Jafn alvarleg tilfelli koma ekki upp nema á 10 ára fresti.