SunnudagsMogginn - 18.09.2011, Side 6

6 18. september 2011
Jacqueline Kennedy talar afar vel um eiginmann sinn
í upptökunum sem gerðar voru opinberar í vikunni.
New York Times birti nokkra kafla.
 Um eiginmanninn: Hann var, segir hún vin-
gjarnalega, maður sátta, sannur herramaður sem
hafði smekk fyrir fólki, húsgögnum, bókum. Hún rifj-
ar upp, blíðlega, að hann var sílesandi; á göngu,
meðan hann snæddi, í baði og jafnvel á meðan hann
batt bindishnútinn. Og hún rifjar upp, og er greini-
lega skemmt, að hann fór jafnan í náttföt áður en
hann fékk sér 45 mínútna blund síðdegis þegar hann
var í Hvíta húsinu.
 Um hjónaband þeirra: Það var, segir hún, „ægi-
lega viktoríanskt eða asískt“ (sem í dag yrði líklega
sagt einkennast af gamaldags viðhorfum eða þröng-
sýni). Hún hefði viljað sjá til þess að á heimilinu ríkti
kærleikur, þar væri ró og næði og börnin í góðu
skapi. Hún segir þau hjón nær aldrei hafa rifist og
fullyrðir að hún hafi ekki haft sjálfstæðar skoðanir.
„Ég hefði aldrei getað hugsað að mér að vera á móti
einhverju sem eiginmaður minn var hlynntur.“
Ekki eitt styggðaryrði
um eiginmanninn
Kennedy-hjónin, John Fitzgerald og Jacqueline, með de
Gaulle, forseta Frakklands, á tröppum Elysée-hallar.
N
ærri hálfrar aldar gömul ummæli Jac-
queline Kennedy, ekkju Johns Fitzger-
alds, forseta Bandaríkjanna, voru gerð
opinber í vikunni og hafa vakið mikla
athygli. Ekki síst hve lítið álit hún hafði á blökku-
mannaleiðtoganum Martin Luther King sem hún
segir „hræðilegan“ mann.
Forsetinn var myrtur í nóvember 1963. Fjórum
mánuðum síðar hljóðritaði sagnfræðingurinn Arth-
ur M. Schlesinger yngri viðtöl við Jacqueline þar
sem hún er afar opinská og ber þess að geta að hún
setti það sem skilyrði að efni viðtalanna yrði ekki
gert opinbert fyrr en hálfri öld eftir að hún félli frá.
Schlesinger var fyrrverandi samstarfsmaður
Kennedys forseta og þeim Jacqueline var vel til
vina. Hún var einungis 34 ára á þessum tíma.
Jacqueline lést árið 1994, fyrir 17 árum, þannig að
viðtölin hefði ekki átt að birta fyrr en 2044, en Car-
oline, dóttir forsetahjónanna, taldi það tímabært
nú. Hún stendur að útgáfu bókar sem kom út í vik-
unni; Jacqueline Kennedy: Söguleg viðtöl um lífið
með John F. Kennedy. Bókinni fylgja átta hljóð-
diskar þar sem viðtölin er að finna, óklippt að sögn.
Caroline hefur gefið þá skýringu á útgáfunni að 50
ár eru á árinu síðan faðir hennar tók við forseta-
embættinu.
Útgáfunnar var beðið með mikilli eftirvæntingu
og átta milljónir manna fylgdust með viðtali sjón-
varpskonunnar Diane Saywer við Caroline á þriðu-
dagskvöldið, en síðustu fimm ár hafa ekki fleiri
horft á neina útsendingu ABC í einu, ef frá eru taldir
íþróttaviðburðir.
Jacqueline segir á upptökunum að Winston
Churchill sé „klikkaður“ en Kennedy hitti þennan
frægasta forsætisráðherra Breta á sjötta áratugnum.
Hún segir Charles de Gaulle, forseta Frakklands,
vera „sjálfselskan“ mann og „illkvittinn“ og um
Indiru Gandhi, sem síðar varð forsætisráðherra
Indlands, segir Jacqueline: „Bitur, frek og hræðileg
kona.“
Ekkja forsetans sagði jafnframt í viðtölunum, um
blökkumannaleiðtogann Martin Luther King, hinn
mikla baráttumann fyrir auknum réttindum þel-
dökkra, að hann væri loddari. Kvöldið sem hann
hélt hina frægu Ég á mér draum-ræðu í Wash-
ington hefði hann legið í símanum í því skyni að
smala saman konum á skemmtun með sér og fleiri
körlum á hótelherbergi þar í borg. „Einhvers konar
kynsvall,“ segir Jacqueline Kennedy. Þá hafði hún
eftir Robert Kennedy, bróður forsetans, að King
hefði mætt drukkinn í útför forsetans og farið niðr-
andi orðum um hinn látna. „Ég get ekki horft á
mynd af Martin Luther King án þess að hugsa sem
svo að þessi maður sé hræðilegur.“
Talið er ljóst að upplýsingarnar um King hafi
ekkja forsetans fengið frá J. Edgar Hoover, hinum
umdeilda forstjóra FBI, bandarísku alríkislögregl-
unnar, sem ku hafa látið hlera símtöl Kings.
Athyglisvert er reyndar að annars staðar í viðtöl-
unum segir Jacqueline frá því að eiginmaður henn-
ar hafi ekki verið ánægður með framgöngu Hoovers
í starfi og helst viljað koma honum frá.
Bent hefur verið á tvískinnunginn í orðum ekkju
forsetans því Kennedy var alræmdur fyrir framhjá-
hald, en hún bersýnilega viljað hafa allt slétt og fellt
á yfirborðinu.
Þá vakti gamall vinur og samstarfsmaður Kings
athygli á því í vikunni að hann legði ekki trúnað á
orð ekkju forsetans um þann mikla baráttumann.
Martin Luther King hefði dýrkað og dáð Kennedy
og aldrei talað illa um forsetann. Hoover hefði hins
vegar óttast blökkumannaleiðtogann og viljað
eyðileggja mannorð hans.
Reuters
Illmælgi eða
ískalt mat?
Hálfrar aldar ummæli Jacquel-
ine Kennedy vekja athygli
Vikuspegill
Skapti Hallgrímsson skapti@mbl.is
Indira Gandhi. Marthin Luther King.
Jacqueline Kennedy við útför eiginmannsins, ásamt Robert dóms-
málaráðherra, yngri bróður Johns, og syninum John, þriggja ára.