SunnudagsMogginn - 18.09.2011, Síða 8

8 18. september 2011
Tilkynnt var í Venesúela í vikunni að næstu
forsetakosningar færu fram 7. október á
næsta ári, tveimur mánuðum fyrr en ætlað
var. Hugo Chavez forseti ætlar að sækjast
eftir endurkjöri þrátt fyrir að stutt sé síðan
hann fór í aðgerð þar sem fjarlægt var
krabbameinsæxli úr líkama hans og hann
hafi síðan verið í lyfjameðferð. Kveðst hann
vona að hann verði búinn að ná sér í tæka
tíð fyrir kosningarnar.
Chavez kveðst viss um að ná kjöri þriðja
sinni og segist ætla að sitja tvö sex ára
kjörtímabil í viðbót. Yrði hann þá við völd til
2025. Stjórnarskrá Venesúela var breytt
árið 2009 þannig að engin mörk eru á því
hvað hann getur setið mörg tímabil.
Chavez fékk mikið fylgi þegar hann var
endurkjörinn 2006, en stuðningur við hann
hefur dvínað talsvert síðan þá. Chavez gef-
ur í sífellu loforð, sem hann getur ekki stað-
ið við, og óánægjan vex. Friðsamleg mót-
mæli færast í vöxt og reynir fólk t.d. að
þrýsta á stjórnvöld með því að fara í hung-
urverkfall. Árið 2000 var lögregla kölluð út
vegna 1.400 mótmæla, en í fyrra voru þau
3.300. Reyndar munu mótmælendur marg-
ir styðja Chavez, þótt þeir vilji að stjórnvöld
standi sig betur. Og forestinn hvetur al-
menning til að láta til sín taka.
Þessa dagana eru þrjár konur í hung-
urverkfalli í Caracas til að krefjast þess að
pólitískir fangar verði látnir lausir. Þær til-
heyra óháðu samtökunum konur í svörtu.
Chavez heldur því fram að það séu engir
pólitískir fangar í landinu, þótt pólitíkusar
sitji í fangelsi. Stjórnvöld reyna að leiða
hungurverkföll hjá sér, en vilja þó ekki að
fyrir fleirum fari eins og bóndanum Franklin
Brito, sem lést í fyrra eftir að hafa verið í
hungurverkfalli og var þá 35 kg að þyngd.
Hugo Chavez vill sitja til ársins 2025
Íbúi í Caracas, höfuðborg Venesúela, gengur framhjá mynd af Bólivar.
Reuters
V
enesúela er land í upplausn. Á hálftíma
fresti er framið morð í landinu, tugir
manna eru numdir á brott og fjöldi rána
framinn á degi hverjum. Íbúar í Caracas,
höfuðborg Venesúela, hafa í flimtingum að þeir
væru öruggari byggju þeir í Bagdað og hafa rétt fyr-
ir sér. Svipaður fjöldi fólks býr í löndunum. Árið
2009 dóu 4.644 óbreyttir borgarar vegna ofbeldis í
Írak, en rúmlega 16.000 óbreyttir borgarar í Vene-
súela. Þeir eru fórnarlömb glæpamanna, götu-
gengja og jafnvel lögreglunnar, að því er kemur
fram í grein eftir Silke Pfeiffer, verkefnisstjóra hjá
International Crisis Group, á vefsíðu tímaritsins Die
Zeit.
Pfeiffer rifjar upp að þegar Hugo Chavez, for-
seti Venesúela, komst til valda árið 1999 hét hann
því að binda enda á spillingu og glæpi í landinu, en
hvort tveggja hefur færst í vöxt í valdatíð hans. Til
marks um það er að í fyrra voru framin 17.600
morð í Venesúela, en 4.550 fyrir tólf árum. Hún
segir að ástandið sé nú gjörsamlega stjórnlaust og
forsetinn liggi í þokkabót undir grun um að láta of-
beldið viðgangast og jafnvel að nýta sér það til að
halda völdum. Almenningur lifir með ósköpunum.
Þeir sem hafa efni á því, reisa veggi umhverfis
heimili sín og fá öryggisverði til að vernda sig gegn
mannræningjum og morðtilræðum.
„Á bak við morðtölurnar er falin gríðarleg um-
ferð vopna í höndum almennings ásamt vaxandi
spillingu lögreglunnar, sem að stórum hluta er
einnig gerandi,“ skrifar hún. „Á undanförnum ár-
um hefur hún tekið þúsundir manna af lífi án dóms
og laga.“
Ein af ástæðunum fyrir glæpatíðninni í landinu
er að Venesúela er ein af lykilsmyglleiðum eitur-
lyfjahringja. Kólumbískir skæruliðar, vígasveitir og
glæpasamtök nýta sér alls staðar ástandið í landinu.
Eins og Pfeiffer orðar það hagnast allir á hinni út-
breiddu spillingu og samstarfinu við þá, sem eiga að
tryggja öryggi í landinu. Þess utan verður hluti eit-
urlyfjanna eftir í landinu og innanlands berjast
gengin um markaði með tilheyrandi blóðsúthell-
ingum.
Fleiri ástæður eru að baki ofbeldinu. Bilið milli
fátækra og ríkra er enn mikið þrátt fyrir að Chavez
segist berjast gegn fátækt. Kaup lögreglu er lágt og
ýtir það undir spillingu innan hennar. Verðbólga í
landinu er 30% og lögreglan reynir ýmislegt til að
auka tekjurnar, til dæmis mannrán. Roberto Bri-
ceno-León, félagsfræðingur við Venesúela-háskóla,
rannsakar ofbeldi í landinu og segir í samtali við The
New York Times að 90% morðanna í landinu séu
óleyst og enginn fari í fangelsi vegna þeirra. Hins
vegar færist í vöxt að gagnrýnendur Chavez úr röð-
um dómara, herforingja og fjölmiðlastjórnenda séu
dregnir fyrir dóm.
Aðgerðaleysið vegna ofbeldisins hefur vakið
óánægju í landinu.
Þegar dagblaðið El Nacional birti mynd úr
stærsta líkhúsinu í Caracas 23. ágúst þar sem fórn-
arlömb morðingja lágu eins og hráviði eftir tvo
óvenju ofbeldisfulla daga varð uppnám í landinu.
Stjórnvöld brugðust við með því að fá dómsúrskurð
þar sem blaðinu var bannað að birta myndir af of-
beldi á þeirri forsendu að útgefendurnir væru ekki
að reyna að upplýsa almenning heldur grafa undan
stjórninni. En ofbeldið heldur áfram hvort sem það
sést á myndum í dagblaði eða ekki.
Á hálftíma fresti
er drepinn maður
Fjöldi morða hefur fjórfaldast
í Venesúela í tíð Chavez
Hugo Chavez, forseti Venesúela, veifaði stuðningsmönnum þegar
hann lauk þriðja hluta lyfjameðferðar við krabbameini í byrjun mánaðar.
Reuters
Líkhúsmyndin á forsíðu El Nacional vakti viðbrögð.
Vikuspegill
Karl Blöndal kbl@mbl.is
Hvergi í Ameríku er jafn mikið
framið af morðum og í Cara-
cas, höfuðborg Venesúela.
Morðtíðnin þar er nú í kringum
200 morð á ári á hverja
hundrað þúsund íbúa. Í Bo-
gota, höfuðborg Kólumbíu, er
tíðnin 22,7 morð á hverja
hundrað þúsund íbúa og 14 í
Sao Paulo, stærstu borg
Brasilíu.
Háskaborgin
Caracas