Morgunblaðið - 30.06.2010, Blaðsíða 20

20 Minningar
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 30. JÚNÍ 2010
MOSAIK Hamarshöfða 4 - 110 Reykjavík
sími 587 1960 - www.mosaik.is
Legsteinar og fylgihlutir
Vönduð vinna og frágangur
Yfir 40 ára reynsla
Sendum myndalista
✝ Lilja Bernhöftfæddist 18.10.
1938. Hún lést á dval-
arheimilinu Grund
21.6. 2010. Hún var
dóttir Önnu Magn-
úsdóttur, f. 1905, d.
1985, og Vilhelms Ó.
Bernhöft bak-
arameistara, f. 1890,
d. 1967. Anna fæddist
á Akureyri, dóttir
Magnúsar Jónssonar,
f. 1871, d. 1919, og
Margrétar Sigríðar
Sigurðardóttur, f.
1872, d. 1912. Systkini Önnu voru
Aðalsteinn, f. 1892, d. 1953, Vikt-
or, f. 1897, d. 1925, Sigursteinn, f.
1899, d. 1982; faðir Magnúsar
Magnússonar, fræði- og sjónvarps-
manns, og Ásta, f. 1902, d. 1997.
Margrét Sigríður dó þegar syst-
urnar voru á barnsaldri og voru
þær þá sendar í fóstur. Æ síðan
var samband þeirra náið og börn
Ástu nánustu núlifandi ættingjar
Lilju í móðurætt.
Hálfsystir Lilju, samfeðra, var
Guðrún Bernhöft Marr, f. 1914, d.
1988, sem Vilhelm átti með fyrri
konu sinni, Lilju Karlsdóttur Lin-
net. Guðrún giftist enskum manni,
Harvey Marr, og bjuggu þau í Ed-
inborg. Gott samband var með
þeim hálfsystrum þótt þær hafi
sinni við Hringbraut og annaðist
hana uns Anna fór á hjúkr-
unarheimili vegna heilabilunar.
Lilja giftist Sigurði Baldurssyni,
f. 1923, d. 2005, árið 1982. Þau
áttu ekki börn saman en synir Sig-
urðar af fyrra hjónabandi eru
Baldur, f. 1952, og Gísli, f. 1959.
Þeir eiga ömmubörn Lilju: Brynju,
f. 1976, Hólmfríði Önnu, f. 1977, og
Sigurð, f. 1987, Baldursbörn; og
Jónínu Þorbjörgu Saswati, f. 2000,
og Önnu Pratichi, f. 2003 Gísla-
dætur.
Lilja vann hjá Happdrætti DAS
frá 1957 þar til fimm karla stjórn
Sjómannadagsráðs sagði henni og
öðrum konum á skrifstofu happ-
drættisins upp störfum í árslok
1989 vegna endurskipulagningar á
rekstrinum. Eftir þetta vann hún á
lögfræðistofu Sigurðar eiginmanns
síns en hóf svo störf á Droplaugar-
stöðum við umönnun aldraðra. Þar
reyndist líkamlegt erfiði henni um
megn og hætti hún 2001 vegna
heilsubrests. Lilja og Sigurður
áttu góð ár á Meistaravöllum 11 en
heilsu hans fór hrakandi síðustu
árin og reyndi þá á Lilju, ástúð
hennar og umhyggjusemi. Sig-
urður lést á Grund í ársbyrjun
2005 og þá hrakaði Lilju svo ört af
Alzheimer-sjúkdómi að um haustið
varð hún sjálf að flytjast inn á
Grund, aðeins 66 ára að aldri. Þar
eignaðist hún nána vini og naut
frábærrar umönnunar.
Útför Lilju fer fram frá Foss-
vogskapellu í dag, 30. júní 2010, og
hefst athöfnin kl. 11.
ekki alist upp saman.
Vilhelm var eini
sonur Daníels og
Guðrúnar Bernhöft.
Vilhelm missti móður
sína tveggja ára
gamall og giftist
Daníel þá Sigríði
Bernhöft. Þau ætt-
leiddu Ásthildi
Jósefsdóttur, f. 1901,
d. 1982, systurdóttur
Guðrúnar, fyrri konu
Daníels. Dóttir Ást-
hildar, Nanna, f.
1936, er nánasti nú-
lifandi ættingi Lilju í föðurætt. Vil-
helm bakaði með föður sínum í
Bernhöftsbakaríi. Hann missti
barn og Lilju, fyrri konu sína, af
barnsförum og þegar hann eign-
aðist dóttur með síðari konu sinni
var hún látin heita Lilja. Þegar
hún fæddist voru Anna og Vilhelm
búsett á Flateyri þar sem Ásta
systir Önnu bjó með manni sínum
Bjarna Guðmundssyni lækni, f.
1898, d. 1973. Þegar Bjarni fór á
Patreksfjörð fluttu Anna og Vil-
helm þangað úr Reykjavík og þar
hóf Lilja skólagöngu. Eftir nokkur
ár flutti fjölskyldan aftur suður og
bjó í Hlíðunum en Lilja gekk í
Austurbæjarskólann. Síðar bjuggu
þau á Bárugötu en eftir andlát Vil-
helms hélt Lilja heimili með móður
Stórt bros, vel lagt hár og fullkom-
lega snyrtar og bleikar neglur. Þetta
er fyrsta minning okkar systra um
Lilju. Við vorum rétt orðnar fimm og
sex ára, nýfluttar heim frá Svíþjóð og
vissum að afi hefði eignast kærustu.
Okkur leist mátulega vel á það og
höfðum ekki hugsað okkur að taka
henni opnum örmum. Við löbbuðum
upp hringstigann á Meistaravöllum
og í dyragættinni stóð þessi fallega
og glæsilega kona. Hún beygði sig
niður til að tala við okkur, brosti og
bauð endalaust af ísblómum. Lilja
kunni svo sannarlega að heilla litlar
stelpur upp úr skónum.
Það var alltaf gaman og notalegt
að koma á Meistaravellina til afa og
Lilju. Þegar við vorum litlar las afi
fyrir okkur ævintýri á meðan Lilja
bardúsaði í eldhúsinu, reykti og hló
að bröndurunum hans afa. Stundum
fengum við að skoða skartgripina
hennar Lilju eða leika með alla fínu
postulínsskóna. Þá fannst litlum
stelpum þær aldeilis hafa dottið í
lukkupottinn. Rétt eins og jörðin
snýst um möndul sinn fengum við
alltaf ísblóm hjá Lilju. Það var lög-
mál. Þegar við urðum eldri bauð Lilja
upp á kaffi eða gos og konfekt úr fal-
legu stelli. Það var alltaf allt svo fal-
legt og flott hjá henni Lilju.
Eftir að Lilja kom inn í líf afa var
alltaf mikil eftirvænting þegar kom
að því að opna jóla- og afmælisgjaf-
irnar frá þeim hjónum. Það var
greinilegt að Lilja lagði mikið upp úr
því að gefa okkur systrunum fallegar,
vandaðar og eigulegar gjafir. Við eig-
um enn hringa og hálsmen sem voru í
gamla daga eins og litlir fjársjóðir, og
eru svo tilfinningalega dýrmætir
skartgripir í dag. Þessar gjafir báru
vitni um hversu glæsileg, fáguð og
falleg hún var sjálf, að innan sem ut-
an.
Lilja hugsaði óskaplega vel um afa
og fyrir það erum við svo þakklátar.
Þegar heilsu hans hrakaði stóð hún
eins og klettur við hlið hans og hjúkr-
aði honum eins og hún gat. En þegar
kom að því að þurfa sjálf hjálparhönd
átti hún erfitt með að þiggja hana.
Enda hafði hún veitt öðrum umönnun
allt sitt líf, gefið af sér og þegið lítið til
baka. Það er í rauninni sannkallaður
heiður að hafa fengið að kynnast
manneskju sem var jafn óeigingjörn
og Lilja. Hún var sterk kona, stolt og
ótrúlega gefandi. Blessuð sé minning
Lilju.
Hólmfríður Anna og
Brynja Baldursdætur.
Nú hefur Lilja frænka mín hvatt
þennan heim eftir erfið veikindi
heilabilunar í mörg ár.
Við höfum fylgst að allar götur síð-
an ég fæddist, verið frænkur og vin-
konur. Ég man ótal bíóferðir, jafnvel
oft á sömu myndina, leikhúsferðir,
kaffihúsa- og bæjargönguferðir, því
Lilja var ekta borgarbarn, að vísu
fædd á Flateyri við Önundarfjörð, en
lifði öll sín fullorðinsár í Reykjavík,
og fannst öll ferðalög út á land bara
óþörf.
Ég man hve gott var að koma á
Bárugötuna þegar ég var nemi fjarri
foreldrahúsum, og fékk eldsterkt
kaffi hjá Önnu og vínarbrauðin hans
Villa.
Lilja vann til margra ára hjá happ-
drætti DAS, sem þá var í Moggahöll-
inni við Aðalstræti.
Seinna vann hún með Sigurði
manni sínum við skrifstofustörf. Síð-
ast vann hún á Droplaugastöðum í
nokkur ár.
Þegar við vorum ungar, leit ég
mjög upp til Lilju, sem alltaf var
smart klædd og vel tilhöfð, túberað
hár og allt, alltaf stutt í brosið og
glettnina.
Það var óskaplega sárt að horfa á
þegar þessi glæsilega kona hvarf
smám saman í þögn og fjarrænu
sjúkdómsins.
Ég kveð þessa ljúfu frænku mína,
og er þess fullviss að við hefur tekið
annar heimur og betri.
Þóra Bjarnadóttir.
Lilja var lengi bundin heimili for-
eldra sinna. Þegar hún var ung kona
vildi Anna móðir hennar verja hana
fyrir veröldinni og lagðist heldur
gegn því að Lilja tæki þátt í skemmt-
analífi með jafnöldrum sínum. Sjálf
hafði Anna trúlofast manni sem sveik
hana í tryggðum og vildi ekki að slíkt
henti dóttur sína. Á yngri árum sinnti
Lilja föður sínum í veikindum hans
líkt og hún annaðist móður sína síðar
og loks eiginmann – en þau gátu ekki
hafið búskap fyrr en móðir hennar
sjálfrar fór á hjúkrunarheimili. Þetta
axlaði hún allt af æðruleysi, glaðlyndi
og ástúð þótt utan frá séð hljóti slíkar
skyldur að hafa heft hennar eigið líf.
Hún átti trúnað Gunnu systur í Ed-
inborg en þær skrifuðust mikið á og
töluðust oft við í síma. Eftir að Lilja
og faðir minn tóku saman fóru þau í
litríka skemmtiferð til Gunnu. Hún
hafði misst mann sinn úr malaríu en
bjó áfram í Edinborg og starfaði að
líknarmálum.
Það var reiðarslag fyrir Lilju og
vinkonur hennar til margra ára þeg-
ar þeim var sagt upp hjá Happdrætti
DAS. Þar hafði Lilja starfað í rúm 30
ár, síðan hún var 19 ára. Vinkonurnar
höfðu átt bjarta og góða daga í hring-
iðu miðbæjarins, sérstaklega þegar
skrifstofur happdrættisins voru í
Vesturveri í Aðalstræti þannig að
blaðamenn Moggans áttu oft leið um.
Lilja minntist þeirra ára í vinnunni
með gleði og glampa í augum.
Lilja var vel lesin og lagði sig fram
við matar- og kökugerð og fram-
reiðslu eins og hún átti kyn til, las sér
nákvæmlega til í dönsku blöðunum
um listrænar útfærslur á því sviði um
leið og hún fylgdist náið með fjöl-
skyldumálum í konungshöllinni. Bak-
arahefð Bernhöftanna var Lilju ofar-
lega í huga og þau tengsl sem sú hefð
myndaði við danska konungsríkið.
Hún hafði yndi af að rifja upp umsvif
afa síns Daníels Bernhöft (1861-1945)
í Bernhöftsbakaríi þar sem nú er
veitingastaðurinn Lækjarbrekka.
Daníel nam bakaraiðn og kökugerð í
Kaupmannahöfn á 9. áratug 19. aldar
og rak bakaríið á sama stað þar til
hann flutti það í Bergstaðastræti árið
1931 og hélt þar áfram að baka. Daní-
el hafði tekið við af afa sínum, Tön-
nies Daniel Bernhöft (1797-1886) frá
Nystad á Holtsetalandi, sem hafði
komið til Íslands 37 ára gamall árið
1834 með konu sinni Maríu Elísabetu
(1797-1875) frá Helsingjaeyri á Sjá-
landi og hafið bakstur hjá Knudtzon
kaupmanni (og brauðgerðariðn á Ís-
landi). Ellefu árum síðar keypti
Bernhöft bakaríið og var það áfram
eina bakaríið á landinu í 23 ár eftir
það. Saga þessara ættliða var Lilju
hugleikin og stóð henni nærri í tíma
þegar hún vék talinu að þeim. Faðir
hennar var hinn síðasti af ætt Bern-
höfta sem bakaði í Bakarabrekkunni.
Þegar Lilja veiktist sjálf var hún
búin að leggja töluvert inn á umönn-
unareikning forsjónarinnar. Það var
gæfa hennar að komast í þær góðu
hendur sem sinntu henni á Grund þar
til yfir lauk. Það er vandasamt verk
og illa launað á veraldarvísu að hjálpa
þeim sem eru orðnir ósjálfbjarga.
Þeim mun þakkarverðara er hvað
það var gert af mikilli natni, um-
hyggju og virðingu við erfiðar að-
stæður. Blessuð séu þau sem ganga
þar til verka.
Gísli Sigurðsson.
Lilja Bernhöft var elskuleg kona.
Hún hló hjartanlega og það var þægi-
legt að tala við hana. Sérstaklega var
hún skemmtileg í síma. Það var gott
að koma til þeirra Sigurðar, hlýjar
móttökur og glatt á hjalla. Svo sann-
arlega hafði hún húmor fyrir sögun-
um hans Sigga Bald og kunni tilsvör-
in. Þau hjón áttu góð ár saman og
hugsuðu vel hvort um annað. Sam-
band þeirra var innilegt og ein-
kenndist af væntumþykju og um-
hyggju hvors fyrir öðru.
Heimili þeirra var fallegt og þar
réð smekkvísi Lilju öllu um. Hún átti
marga merka gripi sem henni þótti
vænt um og passaði vel. Gripirnir
áttu sér sögu sem hún hafði gaman
að segja frá og vitnuðu um dýrðar-
daga. Hún sagði líka frá ærslunum í
þeim stelpunum í happdrættinu.
Sjálf var hún listræn og mikill fag-
urkeri. Hafði gert olíumyndir þegar
hún var ung – einhverjar aðstæður
hafa valdið því að hún hélt ekki áfram
á þeirri braut – en hún saumaði út
öðru hverju og handbragð hennar
var fallegt og vandað. Henni fannst
svo gaman að öllu fögru og það var
smitandi að hlusta á hana tala um
sumarblómin sem hún valdi og raðaði
saman á hverju vori. Í silfurskálina
sem hún hafði verið skírð upp úr rað-
aði hún síðan beitilyngi á haustin.
Eitt sinn var ég í stödd í Melabúð-
inni þar sem Lilja verslaði alla tíð og
varð vitni að því þegar hún kom í
búðina. Lilja var orðin gömul fyrir
aldur fram, lotin og gleymin, og réð
ekki vel við búðarferðir. Hanna, sem
frá mér séð var röskleikakonan sem
sá um að halda öllu gangandi í búð-
inni, lagði frá sér það sem hún var að
gera og fagnaði þessum daglega
gesti með miklum virktum, fylgdi
merkiskonu um búðina og passaði að
það væri skynsemi í því sem fór ofan
í körfuna. Þessi mynd stendur í huga
mínum sem fallegt dæmi um gæsku
og örlæti í mannlegum samskiptum
og viðingu og vinsemd sem Lilja
naut.
Síðustu árin eftir að Sigurður dó
var Lilja á Grund. Þar eignaðist hún
marga vini og laðaði að sér fólk með
sínu elskulega fasi og góðlega hlátri.
Þótt minnið svíki og minningarnar
fari flestar þá stendur manneskjan á
einhvern hátt eftir sem sú sem hún
er.
Dauðinn er alvarleg stund þegar
viðskilnaður verður við lífið. Hver
ævi er einstök. Þegar litið er til baka
leggur ljóma af góðum myndum. Ég
kveð Lilju með sorg þótt ég trúi því
að dauðinn hafi verið henni líkn. Hún
var skemmtileg, góð og glaðsinna og
ég mun ævinlega minnast hennar
sem slíkrar.
Guðrún Hólmgeirsdóttir.
Lilja Bernhöft
Elsku pabbi, það
er skrítið að hugsa til
þess að þú hringir
ekki framar til þess að vita
hvernig hafi gengið hjá okkur í
dag, það var þér svo tamt að
fylgjast með okkur öllum. Það
var svo margt sem þú kenndir
mér í gegnum tíðina, m.a. að
standa við orð sín og vera alltaf
heiðarlegur og gera allt vel. Þú
vildir heldur aldrei skulda nein-
um neitt.
Ég minnist þess þegar ég var
með þér smá patti í Chervanum
47 módel og rétt náði með höfuðið
upp fyrir mælaborðið, þá voru nú
engin öryggisbelti. Ég man líka
eftir öllum sjóferðunum með þér
og Gogga á trillunni ykkar, þar
kenndir þú mér að hausa og
slægja fisk, sem kom sér vel síð-
ar. Ég man þegar fórum til Ak-
ureyrar að ná í tómar síldartunn-
ur, þá voru settar stórar grindur
á pallinn og staflað eins hátt og
hægt var og bundið yfir og flutt
til Dalvíkur. Ég fékk líka að
Hjalti Bjarnason
✝ Hjalti Bjarnasonfæddist á Stóru-
Hámundarstöðum á
Árskógsströnd 18.
maí 1917. Hann lést
að Dvalarheimilinu
Hlíð á Akureyri þann
13. júní 2010.
Útför Hjalta var
gerð frá Stærri-
Árskógskirkju 18.
júní 2010.
hjálpa til við mjólk-
urflutninga, það voru
alvöru mjólkurbrús-
ar, um 50 l, sem voru
í þá daga teknir á
brúsapöllum. Svo
kenndir þú mér
seinna að fara með
skotvopn og ganga til
rjúpna og skjóta
svartfugl. Alltaf
fylgdist þú vel með
mér á sjónum og
aflabrögðum.
Pabbi var orðvar
maður, hann talaði
aldrei illa um nokkurn mann þó
móti blési, heldur sló á létta
strengi og sá alltaf það spaugilega.
Þegar heilsunni fór að hraka í
byrjun þessa árs, ræddum við um
eilífðarmálin. Þá heyrði ég að hann
átti trú á Guð og Jesú þó hann
hefði ekki hátt um það. Eftir þetta
samtal var ég fullviss um að hann
ætti góða heimkomu hjá Guði.
Elsku mamma, söknuður þinn er
mikill því þið voruð svo einstak-
lega samhent og hamingjusöm.
Minningin lifir um kærleiksrík-
an föður sem var okkur svo góð
fyrirmynd. Hjarta yðar skelfist
ekki né hræðist, trúið á Guð og
trúið á mig. (Jóh.14: 1)
Þinn sonur,
Bjarni Hilmir.
„Því svo elskaði Guð heiminn að
hann gaf son sinn eingetinn til
þess að hver sem á hann trúir
glatist ekki heldur hafi eilíft líf.“
(Jóh.3:16)
Nokkur kveðjuorð til míns kæra
tengdaföður.
Það er mér í fersku minni þegar
ég sem ung stúlka sá Hjalta fyrst.
Var hann þá klæddur í lögreglu-
búning á samkomu í Árskógi.
Þetta var glæsilegur maður sem
ég bar mikla virðingu fyrir.
Nokkrum árum seinna varð ég svo
tengdadóttir þeirra Gíslínu og
Hjalta á þeirra fallega heimili að
Sólvangi, og þar byrjuðum við
Bjarni elsti sonur þeirra okkar bú-
skap.
Um jólin, þegar við Bjarni gift-
um við okkur, var haldin veisla í
Sólvangi. Þar fæddist okkur sonur
árið eftir, nafni tengdapabba,
Hjalti Már. Síðar fluttum við til
Akureyrar og eignuðumst tvær
dætur, Nönnu Sigrúnu sem fædd-
ist í Sólvangi og Jóhönnu Berg-
lindi sem hefur annast þau svo vel
á Dvalarheimilinu Hlíð.
Hjalti kom oft við hjá okkur í
Stórholtinu á mjólkurbílnum fær-
andi hendi með ýmislegt sem hann
vissi að kæmi sér vel, t.d. fisk,
rjóma og skyr. Þetta sýndi vel um-
hyggju hans.
Hjalti var afar ættfróður og
minnugur og hafði sérstaklega
gaman af að segja frá ýmsum
spaugilegum atvikum úr lífinu,
sem er gaman að minnast. Eitt af
því sem gefur lífinu gildi er að
kynnast góðu fólki sem maður get-
ur treyst, þannig maður var
tengdapabbi.
Að leiðarlokum bið ég Guð að
hugga og styrkja tengdamóður
mína og aðra ástvini.
Drottinn blessi minningu hans.
Anna.