Morgunblaðið - 26.08.2010, Blaðsíða 19

19
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 26. ÁGÚST 2010
Umferðarteppa á útsölum Oft má gera góð kaup á útsölum og ungar mæður eru fljótar til þegar sagt er frá því að gera megi góðu kaupin á þessum eða hinum staðnum á Laugaveginum.
Golli
Brýnasta verkefni stjórnmál-
anna hverju sinni er að standa
vörð um hagsmuni íbúa. Sjaldan
hefur það verið brýnna en ein-
mitt nú. Allt frá hruni bankanna í
október 2008 hefur borgarstjórn
unnið að þessu verkefni með ár-
angursríkum hætti. Leiðarljósið
var einfalt og ófrávíkjanlegt: Við
ákváðum að standa með íbúum á
erfiðum tímum og með sérstakri
aðgerðaáætlun var hagrætt og
sparað til að verja grunnþjónustuna án skatta-
hækkana. Þessi aðferð kallaði að sjálfsögðu á
gríðarmikla vinnu og vilja til nýrra lausna, en
með stuðningi borgarstjórnar og stöðugri
vinnu starfsfólks tókst að ná settu marki og
gott betur því borgarsjóður hefur allan þennan
tíma verið rekinn hallalaus. Borgarbúar hafa
notið árangursins og því er ástæða til að hvetja
nýja borgarstjórn að halda áfram á sömu braut
og nýjan meirihluta Besta flokksins og Sam-
fylkingarinnar til að nýta sér þessa reynslu og
standa þannig vörð um brýnustu hagsmuna-
mál borgarbúa.
Skattar eiga að vera lágir í Reykjavík
Á síðasta kjörtímabili tók borgarstjórn þá
ákvörðun að hækka ekki skatta, enda var það
yfirlýst stefna að ganga ekki þannig gegn
hagsmunum íbúa. Nýr meirihluti hefur ekki
svarað því hvort þeirri stefnu verður fram-
haldið eða hvort íbúar geti vænst skattahækk-
ana og það jafnvel strax á næsta ári. Ljóst er
að miðað við góða stöðu borgarsjóðs er engin
ástæða til slíkra hækkana, en sú staðreynd að
undirbúningur fjárhagsáætlunar er varla haf-
inn, forgangsröðun verkefna liggur ekki fyrir
og aðhaldi í rekstri virðist ábótavant, ýtir því
miður undir efasemdir um að til standi að
halda áfram á sömu braut.
Ítrekaðar spurningar borgarfulltrúa minni-
hluta, íbúa og fjölmiðla um stöðu þessara mála
hafa því miður ekki gefið frekari mynd af þess-
um mikilvægu málum. Ákvarðanir meirihlut-
ans um fjárhagsáætlun komandi árs liggja ein-
faldlega ekki fyrir og
skattahækkanir eru síður en svo
útilokaðar.
Þjónustugjöld eiga að
vera lægst í Reykjavík
Frá því í október 2008 hafa
gjaldskrár Reykjavíkuborgar
ekki hækkað, enda við það miðað í
aðgerðaráætlun borgarstjórnar
að þær héldust óbreyttar út það
kjörtímabil. Sú ákvörðun hefur
skilað miklum ávinningi fyrir
íbúa, en því var hins vegar alltaf
til haga haldið að slík frysting
fastra þjónustugjalda gæti ekki
orðið varanleg. Þegar rofaði til myndi verð-
lagsþróun á ný hafa áhrif en þó aldrei meira en
svo að gjöld í Reykjavík yrðu áfram með því
lægsta sem þekkist.
Stefnan var því alveg skýr, enda á stærð
sveitarfélagsins að gefa góð tækifæri til að
bjóða íbúum sínum slík skilyrði. Núverandi
meirihluti hefur ekki enn gefið nokkur svör um
hvort til standi að halda þessari stefnu
óbreyttri eða hefja umfangsmikla hækkun
þjónustugjalda.
Hagræðing getur skilað
því sama og hækkun
Ein þeirra gjaldskráa sem haldist hafa
óbreyttar frá því aðgerðaáætlun borg-
arstjórnar tók gildi í október 2008 er gjaldskrá
Orkuveitu Reykjavíkur. Í stað þess að seilast í
vasa íbúa ákvað borgarstjórn að fyrirtækinu
skyldi gert að hagræða í eigin rekstri og um-
fangi svo unnt væri að komast hjá gjald-
skrárhækkunum, enda lengi verið ljóst að
tækifæri til sparnaðar finnast víða hjá því stóra
fyrirtæki. Þegar á árinu 2009 skilaði sú ákvörð-
un 850 milljónum sem er sambærileg upphæð
og fyrirtækið hefði náð með títtnefndum en
hóflegum gjaldskrárhækkunum á íbúa. Þessari
hagræðingu hefur verið framhaldið árið 2010,
enda gerir fjárhagsáætlun yfirstandandi árs
ekki ráð fyrir gjaldskrárhækkunum.
Að auki náði fyrirtækið þeim árangri að fara
úr 70 milljarða tapi árið 2008 vegna efnahags-
hrunsins í jákvæða niðurstöðu á fyrstu mán-
uðum þessa árs. Á sama tíma var einróma sam-
þykkt heildarstefna fyrir fyrirtækið um
gjaldskrár, auk þess sem Reykjavíkurborg
vann áhættumat vegna fyrirtækisins. Þar var
kveðið á um nauðsyn sterkrar lausafjárstöðu
borgarinnar til þess að verja fyrirtækið gegn
greiðsluþurrð. Lagt var til að lausafé borg-
arinnar á næstu árum færi ekki neðar en 8-12
milljarða, en lausafjárstaða borgarinnar nú er
afar sterk eða rúmlega 17 milljarðar. Að auki
innihélt það áhættumat ábendingar okkar fær-
ustu sérfræðinga um það hvernig best væri að
halda á málum fyrirtækisins til framtíðar.
Gjaldskrárhækkun OR um
tugi prósenta nú er óráð
Öll þessi vinna lá fyrir þegar nýr meirihluti
tók við, miklar fjárfestingar liðinna áratuga
voru löngu ljósar og erfið skuldastaða Orku-
veitunnar öllum kunn. Margítrekað hafði kom-
ið fram að fyrirtækið yrði að fara í enn róttæk-
ari hagræðingu á komandi árum auk þess sem
stefnumótun um minnkandi umsvif fyrirtæk-
isins væri nauðsynleg í samræmi við þá afstöðu
borgarstjórnar að það skuli fyrst og síðast ein-
beita sér að kjarnastarfsemi fyrir almenning í
borginni. Þá lá einnig fyrir að gjaldskrár fyr-
irtækisins þyrftu í samræmi við samþykkta
stefnumótun fyrirtækisins að fylgja betur
verðlagsþróun, þótt ljóst væri að slík hækkun
ein og sér gæti aldrei leyst vanda fyrirtæk-
isins.
Stefnan var því alveg skýr og fólst í því að
leysa skammtímavanda fyrirtækisins með um-
fangsmiklum hagræðingaraðgerðum, en hóf-
stilltum og sanngjörnum gjaldskrárhækk-
unum sem dreift yrði á næstu 3 – 5 ár. Af
samtölum við lánveitendur Orkuveitunnar
vissu bæði stjórnendur fyrirtækisins og
Reykjavíkur að slík áætlun fullnægði óskum
þeirra og þeir höfðu skilning á þeirri afstöðu
eigenda að íbúar gætu ekki einir og sér tekið
að sér að leysa skammtímavanda fyrirtækisins
með hækkun um tugi prósenta sem öll tæki
gildi á sama tíma.
Jafnframt var öllum ljóst að langtímavandi
fyrirtækisins yrði leystur með því einu að eig-
endur kæmu sér saman um að minnka efna-
hagsreikning Orkuveitunnar og þar með draga
úr umsvifum fyrirtækisins. Að reyna að telja
íbúum nú trú um það að lausnin felist í einhliða
hækkun um tugi prósenta er því ekki aðeins
ósanngjörn gagnvart íbúum vegna þess hvaða
áhrif það hefur á þeirra fjárhag heldur einnig
vegna þess að þeir eiga skilið varanlegri lausn-
ir af hálfu kjörinna fulltrúa.
Þetta snýst allt um það að standa með
borgarbúum og verja þeirra hagsmuni
Öll störf kjörinna fulltrúa, hvort sem þeir
sitja í meirihluta eða minnihluta, eiga að taka
mið af einu og aðeins einu – hagsmunum íbúa.
Um þetta náði borgarstjórn eftirtektarverðri
samstöðu í kjölfar bankahrunsins. Við leit-
uðum okkur ráðgjafar víða, hér heima og er-
lendis, um það hvernig það yrði best gert og við
unnum þétt og náið saman að þeirri aðgerða-
áætlun sem varð undirstaða þess árangurs sem
náðist. Á þeim árangri getum við og eigum
áfram að byggja. Að víkja frá þeirri stefnu nú
væri bæði ástæðulaust og óskynsamlegt.
Ég hvet því núverandi meirihluta til að
hraða vinnu sinni, vanda til verka og horfast
strax í augu við það að íbúar geta einfaldlega
ekki bætt við sig þeim tugþúsunda útgjöldum
sem það þýðir fyrir meðalfjölskyldu í Reykja-
vík að hækka á einu bretti gjaldskrár Orku-
veitunnar um tugi prósentna. Þeir geta heldur
ekki bætt í heimilisbókhaldið tugþús-
undahækkun vegna hækkana á öðrum gjald-
skrám, svo ekki sé nú talað um hækkun skatta.
Ég hvet líka nýjan meirihluta til að hlíta þeirri
ráðgjöf sem við svo víða fengum um að lausn-
ina á þeim efnahagsörðugleikum sem við
stöndum nú frammi fyrir sé ekki að finna í auk-
inni skattheimtu og gjaldtöku af íbúum – held-
ur í því hugrekki sem þarf til að taka á málum
með öðrum hætti og standa þannig vörð um
hagsmuni þeirra sem þetta allt snýst um.
Eftir Hönnu Birnu
Kristjánsdóttur » Öll störf kjörinna fulltrúa,hvort sem þeir sitja í meiri-
hluta eða minnihluta, eiga að
taka mið af einu og aðeins einu
– hagsmunum íbúa.
Hanna Birna
Kristjánsdóttir
Stöndum áfram vörð um hag borgarbúa
Höfundur er oddviti Sjálfstæðisflokksins
í borgarstjórn.