Morgunblaðið - 07.10.2010, Page 6

FRÉTTASKÝRING
Anna Lilja Þórisdóttir
annalilja@mbl.is
Hátt í 6% niðurskurður í framhaldsskólum
er boðaður í fjárlagafrumvarpi fyrir næsta
ár. Það þýðir lækkun fjárveitingar um tæpar
1.200 milljónir. Félag framhaldsskólakenn-
ara segir frumvarpið atlögu að kjarasamn-
ingum þeirra. Skólameistarar segjast vera
farnir að ganga á grunnþjónustu.
Aðalheiður Steingrímsdóttir, formaður
Félags framhaldsskólakennara, segir að
framhaldsskólarnir hafi verið fjársveltir svo
árum skipti og að slaka verði á niðurskurð-
arkröfunni. En hvað telur hún vera raun-
hæfan niðurskurð? „Þrjú prósent er há-
mark. Það er ekki hægt að skera meira
niður, nema taka færri nemendur inn í
skólana.“
Í frumvarpinu segir að reynt verði að hlífa
rekstrinum eftir fremsta megni til að geta
tryggt nemendum á fræðsluskyldualdri, til
18 ára, og nemendum á starfsbrautum inn-
göngu í framhaldsskóla. Aðalheiður bendir á
í þessu sambandi að í haust hafi hundruðum
nemenda, eldri en 18 ára, verið synjað um
skólavist. Um sé að ræða ungt fólk, sem í
sumum tilvikum tók sér hlé frá námi til að
fara út á vinnumarkaðinn, það hafi síðan
misst vinnuna en komist ekki inn í skólana.
Atlaga að kjarasamningum
Samkvæmt fjárlögunum á að taka út fjár-
magn sem ætlað var til lögbundins sjálfs-
mats framhaldsskólakennara, en þetta er
hluti af kjarasamningi framhaldsskólakenn-
ara. Í stöðugleikasáttmálanum frá 2009 seg-
ir að forsendur stéttarfélaga á opinberum
vinnumarkaði fyrir gerð kjarasamninga séu
að ekki verði gripið til lagasetninga eða ann-
arra stjórnvaldsaðgerða, sem hafi bein áhrif
á innihald kjarasamninga. „Verði frumvarpið
að veruleika er verið að fara inn í kjara-
samninga kennara. Það kom okkur verulega
á óvart að menntamálaráðuneytið skyldi
velja þessa leið. Kjarasamningarnir okkar
eru lausir í lok nóvember. Við gerum enga
nýja samninga meðan þetta hangir yfir okk-
ur. Við munum leita allra leiða til að fá
þessu hnekkt og getum ekki unað því að í
fjármálafrumvarpi sé lagt til að kjarasamn-
ingunum okkar sé breytt.“
Fullri gildistöku laga um framhaldsskóla,
sem voru samþykkt árið 2008, hefur verið
frestað til ársins 2015. Aðalheiður segir að
með fjárlagafrumvarpinu sé verið að gera
skólunum afar erfitt um vik að framfylgja
þessum lögum. „Það eru einfaldlega ekki til
peningar til að koma lögunum í gagnið. Ein-
staklingsbundið nám og fjölbreyttari náms-
brautir þurfa því að bíða.“
Færri nemendur og uppsagnir
En hvað sér Aðalheiður fyrir sér, verði
frumvarpið að lögum? „Þá er ljóst að við er-
um ekki að tala um framhaldsskólann eins
og við höfum þekkt hann hingað til, heldur
eitthvað allt annað og verra. Með síðasta
niðurskurði var skólunum ýtt fram á bjarg-
brúnina. Verði frumvarpið að veruleika eru
þeir í frjálsu falli.“
Sigríður Huld Jónsdóttir, aðstoðarskóla-
meistari Verkmenntaskólans á Akureyri,
VMA, segir að nemendahópar hafi verið
stækkaðir mikið á undanförnum árum, en
húsnæði skólans leyfi það ekki áfram. Hún
segir að ein af þeim hugmyndum sem hafi
komið frá ráðuneytinu sé að fækka einingum
á nemendur. „Ég sé ekki sparnaðinn í því.
Einhvern tímann þurfa þeir að taka þessar
einingar, þetta þýðir bara að þeir verða
lengur að útskrifast.“
Einar Birgir Steinþórsson, skólameistari
Flensborgarskólans, segir að kominn sé tími
til að yfirvöld segi hvar skuli skorið niður.
„Við höfum reynt að verja störf þeirra sem
aðstoða nemendur sem standa höllum fæti,
en ég er ekki viss um að það verði hægt
miklu lengur,“ segir Einar. Hann segir það
vera tilfinningu starfsfólks skólans að per-
sónulegir erfiðleikar nemenda hafi aukist.
„Það er ekkert óeðlilegt að eitthvað fari
undan að láta á þriðja ári kreppu. En við
getum illa brugðist við þessari þörf.“
Þetta eru daprir dagar
„Kennslumagnið hefur dregist saman um
10%, sé miðað við nemendafjölda, námsúrval
er minna, stoðþjónusta hefur verið skert og
tæki og búnaður úreldist og bilar. Ég geri
allt sem ég get til að leita að lögmætum leið-
um. En þær eru allar vondar,“ segir Már
Vilhjálmsson, rektor Menntaskólans við
Sund. Már segir að skólinn hafi nú þegar
gengið á grunnþjónustu og eina leiðin til
sparnaðar sé að halda því áfram. „Þetta eru
daprir dagar.“
Már segir frumvarpið hafa komið sér á
óvart. „Niðurskurðurinn í MS var ekki í
samræmi við það sem við höfðum fengið
upplýsingar um. Framhaldsskólakerfið get-
ur sinnt fleiri nemendum með minni til-
kostnaði. Tölur sýna að skólar geta sinnt
nemendum fyrir einn þriðja af því sem þeir
kosta aðra skóla. Það hafa verið stofnaðir
fjórir framhaldsskólar á tiltölulega skömm-
um tíma, þetta eru dýrar og litlar einingar
sem sinna örfáum nemendum. Það hefði ver-
ið nær að styrkja þá skóla sem veita ódýra
menntun. Ef einhvern tímann er tilefni til að
stokka upp í kerfinu, þá er það núna.“
Framhaldsskólar í frjálsu falli
 Segja fjárlagafrumvarp atlögu að kjarasamningum framhaldsskólakenn-
ara og stöðugleikasáttmálanum  Telja ekki hægt að ganga lengra í sparnaði
Niðurskurður á fjárframlögum til framhaldsskóla
Grunnkort: Landmælingar Íslands
*Allar upphæðir í milljónum króna
Verkmenntaskólinn á Akureyri
Fjárlög 2010: 1.031,3
Frumvarp 2011: 980
Breyting milli ára: -5%
Menntaskólinn á Ísafirði
Fjárlög 2010: 288,1
Frumvarp 2011: 261,1
Breyting milli ára: -9,4%
Menntaskólinn á Egilsstöðum
Fjárlög 2010: 273,2
Frumvarp 2011: 262,1
Breyting milli ára: -4,1%
Fjölbrautaskóli Vesturlands
Fjárlög 2010: 4 81,1
Frumvarp 2011: 440,9
Breyting milli ára: -8,4%
Framhaldsskólinn í Vestmannaeyjum
Fjárlög 2010: 176,7
Frumvarp 2011: 184,7
Breyting milli ára: + 4,5%
Fjölbrautaskóli Norðurlands vestra
Fjárlög 2010: 319,2
Frumvarp 2011: 332,7
Breyting milli ára: +4,2
Fjölbrautaskóli Suðurnesja
Fjárlög 2010: 651,5
Frumvarp 2011: 638,4
Breyting milli ára: -2%
Menntaskólinn á Tröllaskaga
Fjárlög 2010: 62,6
Frumvarp 2011: 77,1
Breyting milli ára: +23,2%
Menntaskólinn í Reykjavík
Fjárlög 2010: 482,8
Frumvarp 2011: 458,2
Breyting milli ára: -5,1%
Framhaldsskólinn í Mosfellsbæ
Fjárlög 2010: 73,7
Frumvarp 2011: 101,2
Breyting milli ára: +37,3%
Flensborgarskólinn .
Fjárlög 2010: 509,7
Frumvarp 2011: 531
Breyting milli ára: +4,2%
Menntaskólinn við Sund
Fjárlög 2010: 428,7
Frumvarp 2011: 409,5
Breyting milli ára: -4,5% Fjölbrautaskóli Suðurlands
Fjárlög 2010: 700,4
Frumvarp 2011: 664,1
Breyting milli ára: -5,2%
Framhaldsskólinn í Austur-Skaftafellssýslu
Fjárlög 2010: 112,1
Frumvarp 2011: 125,6
Breyting milli ára: +12%
Morgunblaðið/Eyþór
Brautskráning stúdenta Farið er að ganga á
grunnþjónustu við framhaldsskólanemendur.
6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 7. OKTÓBER 2010
„Ég er með verri skóla í hönd-
unum í dag en í fyrra og í
fyrra var skólinn verri en í
hittifyrra,“ segir Már Vil-
hjálmsson, rektor Mennta-
skólans við Sund. Hann segir
að skólinn sé með þriðja
lægsta kostnað á hvern nem-
anda á landinu. „Nú þegar
höfum við leitað allra leiða til
sparnaðar. Eftir eitt niður-
skurðarár í viðbót verðum við farin að ganga
verulega á grunnþjónustu og ég er sann-
færður um að þetta eigi eftir að koma veru-
lega í bakið á okkur.“
„Verri skóli en í fyrra“
Már
Vilhjálmsson
Flensborgarskólinn í Hafn-
arfirði er einn þeirra skóla
sem ekki þurfa að skera nið-
ur samkvæmt fjárlaga-
frumvarpinu.
Einar Birgir Steinþórsson
skólameistari segir að ekki
sé þó allt sem sýnist, því ver-
ið sé að leiðrétta greiðslur
frá því í fyrra. „Hér í skól-
anum hefur allt verið tálgað
sem unnt er og nú er komið að því að
skerða þjónustuna. Við höfum fá önnur úr-
ræði.“
„Við höfum fá úrræði“
Einar Birgir
Steinþórsson
Sigríður Huld Jónsdóttir,
aðstoðarskólameistari
VMA, segir að skólinn hafi
nú þegar gripið til ýmissa
sparnaðarráða. Lengra
verði ekki gengið. „Okkur
er gert að spara án þess að
skerða þjónustu við nem-
endur og án fækkunar
nemenda. Ég sé ekki
hvernig það á að vera
hægt. Við getum ekki gengið lengra í
sparnaði án þess að taka inn færri nem-
endur, skerða þjónustuna og segja upp
starfsfólki.“
„Ekki gengið lengra“
Sigríður Huld
Jónsdóttir