Morgunblaðið - 07.10.2010, Blaðsíða 12

12 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 7. OKTÓBER 2010
FRÉTTASKÝRING
Egill Ólafsson
egol@mbl.is
Meginástæðan fyrir því að færri
hafa nýtt sér það úrræði að óska eftir
sérstakri skuldaaðlögun en vænst
var er sú að þessi leið hentar aðeins
einstaklingum sem eru með tiltölu-
lega háar tekjur.
Þetta segir í skýrslu eftirlits-
nefndar með skuldaaðlögun bank-
anna. Nefndin bendir á ýmsa van-
kanta á þessu úrræði og beinir því til
stjórnvalda að sníða þá af. Nefndin
gagnrýnir ekki bankana fyrir hvern-
ig þeir hafa staðið að framkvæmd
greiðsluaðlögunar, en Jóhanna Sig-
urðardóttir forsætisráðherra gagn-
rýndi bankanna harðlega í stefnu-
ræðu sinni á mánudaginn um leið og
hún greindi frá því að aðeins 128
hefðu nýtt sér sérstaka greiðsluað-
lögun.
Sértæk skuldaaðlögun er ætluð
einstaklingum og felur í sér samning
milli kröfuhafa og lántaka um leið til
að laga skulda- og eignastöðu lántak-
ans að greiðslugetu hans. Lántakinn
greiðir af skuldum sínum eins og
greiðslugeta hans leyfir á samnings-
tímanum en kröfuhafar geta fallist á
eftirgjöf krafna, hlutfallslega lækk-
un þeirra eða gjaldfrest á þeim kröf-
um sem eru umfram greiðslugetu.
Gert er ráð fyrir sölu eigna umfram
það sem nauðsynlegt er til venjulegs
heimilishalds en miðað við að í lok
skuldaaðlögunartímabilsins haldi
lántakinn hóflegu íbúðarhúsnæði og
einum bíl með viðráðanlegri
greiðslubyrði. 128 einstaklingar hafa
nýtt sér þetta úrræði og 230 mál eru
enn í vinnslu.
Ekki falla allar skuldir
undir samkomulagið
Upphaflega stóðu greiðslukorta-
fyrirtækin ekki að samkomulagi um
greiðsluaðlögun en úr því hefur verið
bætt. Lánasjóður íslenskra náms-
manna tók heldur ekki þátt í þessu
og það leiddi til þess að nokkur mál
strönduðu á LÍN. Nú hefur hins veg-
ar lánþegum verið boðið að frysta
greiðslur í 3 ár. Ríki og sveitarfélög
veita ekki afslátt af skattaskuldum,
en stundum er fólk líka með slíkar
skuldir á bakinu. Þá er fólk stundum
með aðrar skuldir, eins og skuldir í
byggingavöruverslunum sem gera
málin þung og tímafrek.
Eftirlitsnefndin segir að þessi at-
riði skipti máli þegar árangur úr-
ræðisins sé metinn, en megin-
ástæðan fyrir því að fleiri hafi
ekki nýtt sér þetta sé að þessi leið
henti „aðeins einstaklingum/
heimilum með tiltölulega háar
tekjur“. Nefndin bendir einnig á
að fólk hafi verið hikandi að
nýta sér þau úrræði sem
bankarnir hafa boðið upp á
vegna þess að stjórnvöld
hefi gefið til kynna að
fleiri úrræði kynnu að
vera á leiðinni, t.d.
vegna bílalána. Eftir
dóm Hæstaréttar í júní
hafi þau mál öll farið í
biðstöðu og svo sé enn.
Hentar bara fólki
með háar tekjur
 Vankantar á skuldaaðlögun verði sniðnir af hjá bönkunum
Morgunblaðið/Kristinn
Mótmæli Margir hafa lagt leið sína niður á Austurvöll til að mótmæla hvernig komið er fyrir heimilunum.
Kristján Kristjánsson, upplýs-
ingafulltrúi Landsbankans, seg-
ir sértæka skuldaaðlögun vera
úrræði sem ekki hafi virkað eins
og til var ætlast.
„Það er þannig að þegar ein-
staklingur fer í sértæka skulda-
aðlögun þá koma margir kröfu-
hafar að henni. Það geta verið
margir bankar, þrotabú spari-
sjóðs, sveitarfélög, skattur, rík-
ið með öðrum hætti, fyrirtæki,
byggingarfyrirtæki o.fl. Allir
þessir aðilar þurfa að ná sam-
komulagi. Sumir þeirra
skrifuðu aldrei undir
samkomulagið í upphafi
um sértæka skuldaað-
lögun. Það var fyrsti
þröskuldurinn. Flækju-
stigið í þessu er allt of
hátt. Þetta er of
flókið og þetta
virkar ekki
nógu vel fyrir
fólk sem er í
bráðavanda. En
það er engum
einum að kenna.“
jonasmargeir
@mbl.is
Of flókið
fyrirkomulag
SÉRTÆK SKULDAAÐLÖGUN
Kristján
Kristjánsson
Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
„Það er langvarandi óvissuástand,
streita og álag,“ segir Guðlaug
Kristjánsdóttir, formaður BHM,
spurð um viðhorf félagsmanna.
Kjarasamningar
aðildarfélaga
BHM hafa nú
verið lausir í eitt
og hálft ár.
Í yfirlýsingu
frá stjórn BHM
segir að fyrir-
liggjandi frum-
varp til fjárlaga
beri með sér
vanvirðingu fyrir
menntun á
vinnumarkaði „og er alvarleg árás
á millitekjuhópa og sér í lagi ungt
langskólagengið fólk“.
Er þess krafist að markvisst
verði unnið að því að háskóla-
menntun sé metin til launa og að
tafarlaust verði bundinn endi á
verðfellingu menntunar á vinnu-
markaði.
„Það er aftur að komast í gang
vinna við kröfugerð í okkar ranni,“
segir Guðlaug. Hún segir að ekki
verði gengið lengra í fækkun
starfsfólks nema með því að leggja
niður þá þjónustu sem það veitir.
BHM hefur ítrekað að bandalag-
ið ætli ekki að taka þátt í að fram-
lengja stöðugleikasáttmálann. Þær
aðgerðir með auknum álögum og
skerðingum sem boðaðar eru í
fjárlagafrumvarpi næsta árs koma
illa við félagsmenn BHM.
Ekki hægt að fara neðar
„Launamál háskólamanna eru
komin niður fyrir velsæmismörk.
Það er ekki hægt að fara neðar.
Það er að verða til vansa að sækja
sér menntun,“ segir hún.
BHM krefst þess að markvisst
verði unnið að því að háskóla-
menntun sé metin til launa og að
tafarlaust verði bundinn endi á
verðfellingu menntunar á vinnu-
markaði. „Taka þarf tillit til náms-
lána við umfjöllun um skuldabyrði
heimila í landinu,“ segir í yfirlýs-
ingu BHM.
Guðlaug minnir á að háskóla-
menntaðir koma seinna inn á
vinnumarkaðinn en aðrir, eru með
námslán á bakinu og þeir hafa
skemmri tíma til að afla ævitekn-
anna. „Í kjölfar náms er fólk með
ung börn og er að fjárfesta t.d í
húsnæði. Við höfum áhyggjur af
hvernig tekið er á móti þessum
hópum á vinnumarkaði,“ segir hún.
Félagsmenn í BHM hafa ekki
fengið samningsbundnar launa-
hækkanir frá júní árið 2008. „Laun
félagsmanna BHM jafnt á opinber-
um sem almennum markaði lágu
óbætt hjá garði síðastliðið sumar,
þegar launamenn á vinnumarkaði
fengu almennt 2,5% hækkun.“
Fjárlagafrum-
varpið er árás á
millitekjuhópa
 Engar hækkanir í BHM frá júní 2008
Guðlaug
Kristjánsdóttir
Ekki með í
stöðugleikasátt
» Aðildarfélög BHM eru 25
talsins.
» Bandalagið ætlar ekki að
taka þátt í framlengingu stöð-
ugleikasáttmála „á grundvelli
boðaðrar láglaunastefnu eins
og hún birtist í fjárlaga-
frumvarpi ársins 2011“.
Héraðsdómur Reykjavíkur hefur
sakfellt karlmann fyrir vændiskaup.
Manninum var gert að greiða áttatíu
þúsund krónur í sekt. Annar maður,
sem var einnig ákærður fyrir vænd-
iskaup, var sýknaður.
Sá sakfelldi var ákærður fyrir að
hafa greitt fyrir vændi í húsi í
Reykjavík þann 11. nóvember og 1.
desember 2009. Hann neitaði að
hafa verið í húsinu þann 11. nóv-
ember en viðurkenndi þó að hafa
verið við húsið 1. desember. Hann
hefði hins vegar ekki farið inn í það,
því sig hefði ekki langað til þess.
Stúlka sem vann sem vændiskona
í húsinu mundi eftir manninum.
Hann hefði haft samfarir við hana
gegn greiðslu.
Fram kemur í dómi héraðsdóms
að hinn maðurinn sé einn til frásagn-
ar um þá þjónustu sem hann fékk,
en hann sagðist aðeins hafa fengið
nudd. Gegn eindreginni neitun hans
þótti ekki annað hægt en að sýkna
manninn.
Héraðsdómur sekt-
ar fyrir vændiskaup
 Annar sýknaður af sömu sökum
Skipulagsfræð-
ingafélag Íslands
efnir til málþings
um stöðu og þró-
un skipulags-
mála á Íslandi fimmtudaginn 7.
október kl. 10 í sal Þjóðarbókhlöð-
unnar, 2. hæð. Málþingið er opið og
er allt áhugafólk um gott skipulag
hvatt til að koma og taka þátt í um-
ræðum. Erindi flytja Bjarki Jó-
hannesson, form. SFFÍ, Sigurður
Guðmundsson skipulagsfræðingur,
Stefán Thors skipulagsstjóri, Sig-
ríður Kristjánsdóttir, lektor LbhÍ,
og Gísli Marteinn Baldursson borg-
arfulltrúi. Hægt er að fá hádeg-
isverð á sanngjörnu verði að mál-
þingi loknu.
Málþing um
þróun skipulags