Morgunblaðið - 07.10.2010, Síða 20

20 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 7. OKTÓBER 2010
Í Þingeyjarsýslum
er verið að fremja
hryðjuverk. Hryðju-
verk segi ég, því
hryðjuverk eru þess
eðlis að skaðinn er
ekki einungis á þeim
stað sem sprengjan
fellur, heldur verður
allt umhverfið fyrir al-
varlegum skaða. Áhrif-
in eru líka langvarandi
á alla þá sem eru áhorfendur eða
fórnarlömb í hryðjuverkunum.
Hinn 1. október voru birtar til-
lögur ríkisstjórnarinnar að fjár-
mögnun í ríkisrekstri. Niðurskurð-
urinn til heilbrigðismála er
gífurlegur. Nú á að ráðast gegn
minni heilbrigðisstofnunum á lands-
byggðinni. Þar skal skera niður en
standa vörð um stóru sjúkrahúsin
og heilsugæsluna. En hafa menn
hugsað þetta til enda? Flest þessara
minni sjúkrahúsa úti á landsbyggð-
inni eru máttarstólpar atvinnulífsins
á svæðinu.
Með þessu er verið að murka lífið
úr landsbyggðinni. Heilbrigð-
isstofnun Þingeyinga er einn stærsti
vinnustaðurinn í Þingeyjarsýslum.
Þar starfa 150 manns. Þar á að
skera niður um 40% í heildina, en
85% á sjúkrasviði. Það
þýðir í raun að verið er
að leggja niður sjúkra-
hússtarfsemi stofn-
unarinnar. Hvað gerist
ef 70 manns missa
vinnuna? Hver verða
áhrifin ef allir þessir
fara á atvinnuleys-
isbætur? Hvað gerist
ef allir þessir flytja
burt ásamt fjöl-
skyldum. Með þeim fer
fagmennska og þekk-
ing. Þetta er reiðarslag
fyrir allt byggðarlagið.
Hvað verður um sjúklingana? Ef
ekki er hægt að vera með sjúkra-
svið, fellur ákveðin öryggisþjónusta
niður. Íbúar geta ekki lengur treyst
því að þeir fái þá bráðaþjónustu sem
þeir þurfa, þeir geta ekki treyst því
að fá sjúkrahúsinnlögn þegar þeir
þurfa þess. Hver vill búa á stað þar
sem ekki er örugg bráða- og sjúkra-
húsþjónusta? Er Sjúkrahúsið á Ak-
ureyri í stakk búið til að taka á móti
öllum þeim sem ekki geta fengið
þjónustu á HÞ? Fyrir óbreytt fjár-
magn? Sjúkrahúsið á Húsavík getur
þá tekið við sjúklingum fá SA til eft-
irmeðferðar og endurhæfingar þeg-
ar allt er fullt á Akureyri. Hvernig
verður þá fyrir sjúklinga að leggjast
inn á Akureyri? Það verður ekki
pláss.
Við sem hér búum munum ekki
sætta okkur við þessi vinnubrögð.
Ekkert samráð hefur verið haft við
stjórnendur stofnunarinnar. Í fyrra
var okkur sagt að spara um 10%. Þá
tókst okkur með samstilltu átaki
frábærra starfsmanna sem lögðu
bara meira á sig, að ná þessu mark-
miði. Þessi niðurskurður nú er van-
virðing við allt þetta starf okkar og
þá þjónustu sem við höfum veitt.
Íbúar svæðisins eru ánægðir með
þjónustuna á HÞ skv. nýlegri könn-
un. Hér er faglegt starfsfólk sem
leggur áherslu á umhyggju og virð-
ingu fyrir skjólstæðingnum. Á
heilsugæslustöðvar okkar leitar fólk
með hin ýmsu heilsufarsvandamál
og ef þörf er á hefur það möguleika
á sjúkrahúsvist. Það leggst enginn
að gamni sínum á sjúkrahús. Fólk er
lagt inn á sjúkrahús þegar það getur
ekki verið heima lengur veikinda
sinna vegna. Á sjúkrahúsi HÞ liggur
fólk til að fá lækningu og hjúkrun og
jafna sig á veikindum sínum. Veik-
indin geta verið af ýmsum toga og í
sumum tilfellum er um banaleguna
að ræða. Sjúkrahúsið hefur einnig
sinnt endurhæfingu sjúklinga eftir
aðgerðir á SA, ásamt því að sinna
hvíldarinnlögnum aldraðra ein-
staklinga sem eiga orðið erfitt með
að vera heima eða aðstandendur eru
orðnir langþreyttir vegna erfiðrar
umönnunar ættingja sinna. Fólk
þarf þá seinna á varanlegri vist að
halda. Þess vegna er legutími á
sjúkrahúsinu hér lengri en hann er á
stóru bráðasjúkrahúsunum. Önnur
ástæða þess að sjúklingarnir dvelja
oft lengur hjá okkur er að oft er um
miklar vegalengdir að fara. Þú send-
ir ekki sjúklinginn heim til Þórs-
hafnar og segir honum bara að
koma ef honum versnar, það tekur
2-3 tíma að keyra frá Þórshöfn. Nýt-
ingin á sjúkrasviðinu hefur verið
góð á undanförnum árum með 20
sjúkrarúm og nóg að gera á öllu
sviðinu.
Þetta er klárlega mikil skerðing á
þjónustu við sjúklinga og íbúa í
Þingeyjarsýslum. Sættum við okkur
við þetta? Nei, segi ég. Ég óska eftir
viðtali við ráðherra, ráðgjafa hans
og þá starfsmenn í heilbrigðisráðu-
neytinu sem hafa komið fram með
þessar hugmyndir án þess að ráð-
færa sig við nokkurn starfsmann á
stofnuninni.
Og ef við þurfum að spara í rík-
isrekstri, hvernig væri þá að spara
frekar í einhverju öðru en velferð-
armálum. Til dæmis mætti spara
meira í utanríkismálum, rekstri
sendiráða og veislum á þeirra veg-
um. Eða þá í menningarmálum, s.s.
listamannalaunum eða byggingu
menningarhalla. Eru menn ekki að-
eins að ruglast í forgangsröðuninni?
Hvort skiptir það meira máli að
sinna Íslendingum erlendis, að við
fáum að njóta rándýrra listaverka
eða að sinna ömmu gömlu sem er
orðin of lasburða til að geta verið
heima, tveggja barna móður sem er
með langt genginn sjúkdóm og þarf
á sjúkrahúsvist að halda, bóndanum
sem býr einn og er að jafna sig eftir
erfiða aðgerð, ungu konunni sem er
með slæmt brjósklos, fjölskylduföð-
urnum sem er að deyja úr krabba-
meini, unga manninum sem reyndi
sjálfsvíg vegna álags. Hvað finnst
þér? Þú veist hvað þú myndir velja
ef þetta væri spurning um einhvern
þér nákominn.
Stöndum vörð um sjúkrahúsþjón-
ustu á landsbyggðinni. Þessi sjúkra-
hús eru jafn nauðsynleg og hátækni-
sjúkrahúsin. Stöndum vörð um
sjúkrahúsið á Húsavík!
Hryðjuverk framin í Þingeyjarsýslum
Eftir Guðrúnu
Árnýju
Guðmundsdóttur
»Nú á að ráðast gegn
minni heilbrigð-
isstofnunum á lands-
byggðinni. Þar skal
skera niður en standa
vörð um stóru sjúkra-
húsin og heilsugæsluna.
En hafa menn hugsað
þetta til enda?
Guðrún Árný
Guðmundsdóttir
Höfundur er hjúkrunarfræðingur og
starfsmaður Heilbrigðisstofnunar
Þingeyinga og íbúi í Þingeyjarsýslu.
Ég er vonsvikin og
reið, reið yfir að sitja
hér í átthagafjötrum og
þurfa að borga fyrir
eitthvað sem ég tók
ekki þátt í. Ég hef þag-
að þunnu hljóði, borgað
húsnæðis- og námsláns-
skuldirnar mínar
(skulda sem betur fer
ekki annað, var ekki á
neyslufylliríi) og greitt
fyrir hækkandi matvörur, hækkandi
þjónustu og heilbrigðiskerfi. En nú
get ég ekki lengur beðið eftir því að
ástandið lagist, nú þegar tvö ár eru
liðin frá hruninu og ástandið hefur
bara versnað, alveg sama hvað ráð-
herrar reyna að halda öðru fram.
Ég er háskólamenntuð kona, ógift
með barn, hef unnið með skóla frá því
að ég var 12 ára gömul og alltaf staðið
við skuldbindingar mínar og borgað
þau lán sem ég hef tekið en það var
manni ungum kennt, að standa við
skuldbindingar sínar. Ég hef unnið
hörðum höndum við að koma mér
þaki yfir höfuðið en nú er svo komið
að ég á ekkert nema skuldir og þó svo
að ég gæti selt íbúðina mína, sitja
samt skuldir eftir sem og námslán.
Ég er því í átthagafjötrum og kemst
ekki einu sinni úr landi, það er engu
líkara en að það sé búið að end-
urvekja vistarbandið sem var end-
anlega aflagt 1894.
Fjárlagafrumvarp næsta árs gerir
ráð fyrir gríðarlegum niðurskurði
grunnþjónustu og það býður bara
upp á eitt; uppbygging heilbrigð-
iskerfisins undanfarin ár er rústuð
sem og skólakerfið. Það er kannski
markmið ríkisstjórnarinnar að losna
við allt menntað fólk og rústa um leið
innviði samfélagsins, eins og Rauðu
kmerarnir gerðu í Kambódíu. Því
með þessu áframhaldi elst hér upp
heil kynslóð sem fær skerta heil-
brigðisþjónustu og menntun.
Á sama tíma og allt
hækkar stöðugt, mat-
arverð, allar vörur,
bensín, lánin o.fl. hækka
launin ekki neitt.
Hvernig er hægt að ætl-
ast til að fólk lifi enda-
laust við slíkt en rík-
isstjórnin ætlast
greinilega til þess og
markmið hennar virðist
vera að lengja mat-
arbiðraðirnar við hjálp-
arstofnanir.
Eftir því sem þú
skuldar meira því auðveldara virðist
vera fyrir þig að fá afskrifað, það sést
best á „útrásarvíkingunum“ sem lifa í
vellystingum eftir að hafa tæmt
bankana og skilið stærstan hluta
þjóðarinnar eftir í djúpum skít. Þeir
geta nú hlegið að þessum „fullkomna“
glæp sínum og horft á aumingjana
sem sitja í súpunni og borga fyrir
glæpinn.
Ágæti þingmaður/ráðherra: Þú
berð ábyrgð á að skapa þetta um-
hverfi og viðhalda því. Þú hefur
brugðist í því verkefni að laga ástand-
ið. Þar sem það er nú orðið ljóst að
velferð okkar landsmanna skiptir þig
engu vil ég tilkynna þér að það er
gagnkvæmt. Ég segi þér hér með upp
starfinu og þú þarft ekki að vinna
uppsagnarfrestinn.
Uppsagnarbréf
skattborgara til
ríkisstjórnarinnar
og þingmanna
Eftir Bylgju
Björnsdóttur
»Eftir því sem þú
skuldar meira því
auðveldara virðist vera
fyrir þig að fá afskrifað,
það sést best á „útrás-
arvíkingunum“ sem lifa
í vellystingum …
Bylgja Björnsdóttir
Höfundur er sagnfræðingur, kennari
og móðir sem ekur um á gömlum bíl, á
ekki flatskjá og hefur alltaf greitt
skuldir sínar.
Já, á Íslandi ríkir
ófremdarástand, ónýt
ríkisstjórn, duglaus og
dáðlaus. Hennar ein-
kennismerki er
ákvarðanatökufælni og
úrræðaleysi. Þetta er
þó ekki alveg rétt því
þessi hreinræktaða
vinstristjórn hefur
haft nægan kjark til
þess að leggja stór-
felldar skattahækkanir á fólkið og
fyrirtækin í landinu. Þess sjást
strax merki að þessar skattahækk-
anir skila sér ekki í auknum tekjum
heldur öfugt en það lögmál munu
vinstrimenn aldrei geta skilið að
hægt er að ganga af skattstofnum
dauðum.
Eftir hrunið var ljóst að skera
þyrfti niður í ríkisrekstri, hugs-
anlega auka skatta hóflega en að-
allega þó að auka framtíðartekjur
ríkissjóðs með því að koma atvinnu-
lífinu í gang á nýjan leik. Það væri
gert með því að nýta auðlindir þjóð-
arinnar, framleiða meira og flytja
meira út og þar með auka tekjur
fyrirtækja og einstaklinga og
minnka þar með atvinnuleysi, sem
aftur skilar auknum tekjum í rík-
issjóð.
Stöðnun og úrræðaleysi
Þessi gæfulausa ríkisstjórn hefur
enga marktæka framtíðarsýn.
Vinstri grænir eru á móti öllum
framkvæmdum í orkugeiranum og
hryðjuverkakonan í umhverfisráðu-
neytinu notar öll tækifæri til að
stöðva allar hugmyndir í þá veru.
Síðasta afrek hennar var að banna
alla gangandi, hjólandi og hestaum-
ferð í Vatnajökulsþjóðgarði! Þótt
það tengist ekki orkumálum beint
varpar það ljósi á hugarheim henn-
ar, að Ísland sé best sem ósnortin
öræfi.
Nú liggur það í loftinu að hætt
verði við framkvæmdir við álver í
Helguvík þó svo að búið væri að
tryggja orku frá HS Orku, Orku-
veitu Reykjavíkur og Landsvirkjun.
Samt sem áður er í nýju fjárlaga-
frumvarpi vinstristjórnarinnar gert
ráð fyrir yfir þriggja prósenta hag-
vexti á næsta ári sem byggist á því
að áðurnefndar framkvæmdir verði
komnar á fulla ferð, bæði við orku-
öflun og byggingu ál-
versins. Frumvarpið
er því andvana fætt og
til viðbótar vísvitandi
falsað plagg hvað þetta
varðar.
Landsvirkjun er að
fara í að ljúka bygg-
ingu Búðarhálsvirkj-
unar. En orkan þaðan
er eyrnamerkt í
stækkun á álverinu í
Straumsvík og þeirra
næsti valkostur eru
virkjanir í neðri
Þjórsá. En fyrrnefndur umhverf-
isráðherra hefur náð að tefja þau
áform með því að úrskurða deili-
skipulag í Flóahreppi ógilt á þeim
forsendum að Landsvirkjun greiddi
fyrir skipulagið á eigin mann-
virkjum. Þessi ákvörðun ráðherrans
var síðan dæmd ógild í Héraðsdómi
á dögunum. Og í stað þess að hlíta
dómnum er hún enn að hugleiða
viðbrögð sín og gerir því ekki neitt.
Ekkert hefur verið unnið í til-
raunaborunum á Þeistareykjum
fyrir norðan en þar er talið að
svæðið geti gefið af sér yfir 500
megavött. Á meðan er engin aukn-
ing í atvinnuuppbyggingu á norð-
austurhorninu, þrátt fyrir að marg-
ir aðilar séu áhugasamir að koma
þangað með atvinnustarfsemi sem
byggist á raforku. Það er alveg
ljóst að með þessari stefnu mun at-
vinnuleysi ekki minnka þrátt fyrir
fullyrðingar stjórnvalda um hið
gagnstæða. En þeir hafa gleymt að
telja þann fjölda einstaklinga sem
flust hafa til útlanda í atvinnuleit og
hafa áhrif á tölur um atvinnuleysi.
Og því miður er það kannski okkar
öflugasta fólk, sem við erum þannig
að missa, sem nemur einni fjöl-
skyldu á hverjum degi. Þetta er
þyngra en tárum taki fyrir sjálft Ís-
land.
Inngrip lífeyrissjóðanna
Steingrímur J. og vinstra liðið
hefur náð að véla lífeyrissjóði lands-
manna, sem vinna á hinum almenna
markaði til að kaupa fyrirtækja-
beinagrindur af Landsbankanum.
Það er mikil áhætta og óvissa þessu
tengd og ekki víst að ávöxtun líf-
eyrissjóðanna verði beysin með
þessum ótrúlega gjörningi.
Nokkrir áhugamenn innan lífeyr-
issjóðanna hafa látið hafa það eftir
sér að þeir telji það ekki vænlegt að
fjárfesta eða lána til bygginga raf-
orkuvera í landinu. Að mínu mati er
það svo að höfum við ekki sjálf trú
á því að fjárfesta í eigin auðlindum
sé illa komið í þessu landi. Fólkinu
sjálfu er enda vorkunn eftir að hafa
orðið að horfa upp á það að hver
stórfjárfestingin af annarri hefur
mistekist í útrás og fleiru og hundr-
uð milljarða afskriftir lífeyrissjóð-
anna eru varla fréttnæmar lengur.
Fólk er orðið svo dofið í þessu
dæmaleysi öllu að fréttir sem
skekja framtíðargrundvöll þess til
viðbótar framkomnum skerðingum
á lífeyri ná varla að komast í alvar-
lega umræðu. Bera fjölmiðlar
landsins hér þunga sök þar sem
pólitísk matreiðsla frétta er löngu
farin að ganga fram af hverjum
sem hugsa vill. Ótrúlegum tíma er
skipulega eytt í alls kyns blaður um
hluti sem engu máli skipta en öðru
vikið til hliðar sem er óþægilegt.
Hvað er til ráða?
Að mínu mati er fyrsta ráðið, að
skipta um áhöfn á stjórnarskútunni
og það strax. Hið næsta er að hefja
sókn í atvinnumálum með fólki sem
hefur vit og þor til að takast á við
verkefnin. Ég er sammála Bjarna
Benediktssyni í því að það verður
að ljúka uppgjörum bankanna við
fólk og fyrirtæki. Tíminn er búinn
sem til þess var ætlaður. Við verð-
um að hætta fortíðarstýringunni og
horfa heldur fram. Það verður þó
ekki án atbeina Sjálfstæðisflokksins
því aðrir flokkar eru búnir að sanna
vanmátt sinn svo um munar.
Ef sama lagið verður upp á ten-
ingnum áfram blæðir Íslandi ekki
aðeins áfram heldur vex hættan á
því að blæðingin leiði til ólífis þjóð-
arinnar til lengri tíma.
Íslandi blæðir
Eftir Gunnar I.
Birgisson » Vinstri grænir eru á
móti öllum fram-
kvæmdum í orkugeir-
anum og hryðjuverka-
konan í umhverfis-
ráðuneytinu notar
öll tækifæri til að
stöðva allar hugmyndir
í þá veru.
Gunnar I. Birgisson
Höfundur er bæjarfulltrúi og fyrrver-
andi bæjarstjóri í Kópavogi.