Morgunblaðið - 11.01.2011, Blaðsíða 18

18 UMRÆÐAN
Bréf til blaðsins
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 11. JANÚAR 2011
Ég var að lesa nýja
frábæra bók „Á víg-
velli siðmenningar“
sem er skrifuð af
meistara orðlistar ís-
lenskra skrifara, Matt-
híasi Johannessen.
Frá lágstilltu útvarpi
heyrði ég frétt um
mikið hagræð-
ingarátak borg-
arstjórnar, hækkun
löggildingar aldurs eldri borgara
úr 67 árum í 70 ár, því vegna
óvenjulegrar hreysti nokkurra ár-
ganga væri óþarfi að gefa því liði
afslátt í sundlaugar og strætó.
Smásálir hugsaði ég.
Ég heyrði til Matthíasar fyrst
um 1950 þegar ég stoppaði við í
brekkusjoppunni við MR til að
standa af mér úrhellisrigningu við
bið eftir Hafnarfjarðarstrætó. Þeir
voru þar líka tveir ungir og bráð-
myndarlegir Matthías Johannessen
og Einar Pálsson í háværri sam-
ræðu um tilvistarvanda þess tíma
og þótt ákafinn væri mikill, gáfu
þeir hvor öðrum afslætti, en ekkert
þras, yndislegt. Ég hafði aldrei
fyrr orðið vitni að slíkri meitlaðri
orðgnótt og samræðulist og missti
af strætó fyrir bragðið, forvitni
heltók mig og hefur verið bundin
mér æ síðan við að leita uppi allt
sem þessir tveir yf-
irburða-menning-
arleitendur færðu
okkar hinum. Mogg-
inn varð Mogginn
„minn“, viðtalsþættir,
skáldaskrif með ein-
stakri víðsýni hafa
lyft skuggum tilveru
minnar oftar en ég
get greint.
Í kaflanum „Milli
steins og sleggju“
segir frá því er Svan-
ur sonur Jóhannesar
skálds úr Kötlum bað Matthías að
velja ljóð á heimasíðu þjóðskálds-
ins. Matthías nefndi eitt en valdi
annað. Það sem hann nefndi segir
frá þeirri tilfinningu sem heltekur
þegar hugsjónir manns hafa hrunið
til grunna.
Frumsmiðurinn
stendur við lúbarið Grettistak
- reiðir til höggs.
í lausu lofti
titrum við ósjálfbjarga
milli steins og sleggju.
Matthíasi var ljóst að hann stóð
sjálfur milli steins og sleggju við
hrun hófstillts og réttláts borgara-
legs samfélags, eins og Jóhannes
stóð þegar ýmsar marxískar hug-
sjónir brugðust og hann orti þetta
ljóð. Í bókinni er kvæði Matthíasar
„Farsældar Frón“ með sama uppi
á borðum.
Við erum orðin eins og tré
sem engu laufi fagna,
getum samt sagt að gleðin sé
gjörningur fornra sagna
en askurinn sjálfur ekkert vé
og allir fuglar þagna.
Já, snillingar ljóðsins geta sagt
svo mikið sem annars væri ósagt.
Jarðsamband þeirra pólitískra hug-
sjóna sem helst hafa ráðið Íslandi
er nú hrunið, meinar Matthías með
tilvísun til uppgjörs þeirra. En
bókin öll sýnir að hann titrar milli
steins og sleggju og þykir sárt að
þurfa að yrkja nú sem Jóhannes.
En við erum fleiri sem titrum milli
steins og sleggju, harmi slegnir af
stjórnsýslu sem traðkar niður hug-
sjónir okkar hvort sem er hjá ríki
eða byggðum. Við eldri skiljum
ekki að óreiða „hægri“ stjórnvalda
eigi að valda eignarnámi „vinstri“
stjórnvalda í eignum okkar og
skerðingu á áunnum bótarétti frá
tryggingarsjóðum eftir að hafa
skilað landinu ríku að allskonar
gæðum og verkfærum til að við-
halda auði auðlinda til öryggis um
alla framtíð. Svo að askurinn sjálf-
ur verði aldrei tæmdur og fuglar
geti sungið fyrir komandi kyn-
slóðir.
Skammhleypt stjórnvöld hafa
slegið upp skjaldborg um fjár-
málastofnanir, brask og svipað
bruðl í ríkisbákninu sem áður, en
við nytsamir sakleysingjarnir fáum
yfir okkur gjaldborg með nýjum
gerðum gengisfellinga hug-
myndalausra stjórnvalda.
Skerðingar á áunnum bótum eru
ekkert annað en tvískattlagning
sem er andstæð meginreglum sam-
félagsins og verður ekki skilgreind
sem annað en gróf misbeiting
valds til eignarnáms. Þolinmæði er
með þrautum kæfð fyrir eldri
borgara þessa lands sem hafa náð
líkum þroska og fv. ritstjórinn og
starfsfélagi Matthíasar sem sagði
m.a.: „Ég er búinn að fylgjast með
þessu í 50 ár. Þetta er ógeðslegt
þjóðfélag, þetta er allt ógeðslegt.
Það eru engin prinsipp, það eru
engar hugsjónir, það er ekki
neitt.“
Ef maður hefur nennu til að
rýna í þjóðfélagið og stjórnvalds-
aðgerðir liðinna þriggja ára verður
niðurstaðan án efa sú að tilvist-
arkreppa íslenskra stjórnmála eru
að hægri öflin eru lömuð af fortíð-
arvanda af innri sjálfbærni og
vinstri öflin eru heltekin af fram-
tíðarótta sem kemur meðal annars
fram í að talsmenn táhreinu vinstri
stjórnarinnar sjá ekkert annað en
vandamál, tala aðeins um vanda-
mál. Það má ætla að þá dreymi
líka um vandamál. Þessir flokkar
leysa engin vandamál enda þeim
sumum eðlislægt að finna upp
vandamál, eins og varðandi nýtingu
auðlinda og verða þar með í sjálf-
um sér stærsta vandamálið við að
skilgreina lausnir, því öfgafullar
vandamálapæjur og peyjar leysa
engan vanda. Ekki batnaði ástand-
ið þótt Besti flokkurinn bættist í
vandamálaflóruna og hirði ein-
hverjar krónur í viðbót af eldri
borgurum og barnafjölskyldum.
Árið 1989 komst á þjóðarsátt
sem skilaði kraftaverki í efnahags-
málum þjóðarinnar. Þá var það
fólkið í atvinnulífinu sem tók völdin
og leysti málin, engir flækjufætur
óþroskaðrar stjórnmálaelítu á Ís-
landi voru tilkallaðir sem betur fer.
Það sem ég hef hér skrifað segir
frá þeirri tilfinningu sem heltekur
þegar hugsjónir manns eru að
hrynja og allir fuglar þagna. Jafn-
vel jólagjöf Steingríms og Jóhönnu
veldur óþolandi þögn, „verðbætur á
bótagreiðslur þegar verðhjöðnun
er á fullu“ til að ná krónunum til
baka. Snillingar.
Snillingar ljóðsins geta sagt svo
margt sem annars væri ósagt
Eftir Erling Garðar
Jónasson » Tilvistarkreppa ís-
lenskra stjórnmála
er að hægri öflin eru
lömuð af fortíðarvanda
af innri sjálfbærni og
vinstri öflin eru heltekin
af framtíðarótta.
Erling Garðar Jónasson
Höfundur er fv. rafveitustjóri.
Vinstrimenn hafa
aldrei getað stjórnað
landinu svo vel sé,
um það vitnar sagan
með óyggjandi hætti.
En þeir eru svip-
aðir mörgum þeim
sem gáfu sig fram til
þátttöku í Idol-
keppnum.
Hljóðin sem komu
úr börkum þeirra
líktust kattarbreimi,
þótt margir kettir virðist lagviss-
ari en þeir, en með góðum vilja
tókst að greina vott af laglínu.
Vinstristjórnin er í sömu stöðu
og þetta sérstæða fólk, sem stóð
í þeirri meiningu að það væri
prýðissöngvarar.
Þau langar til að stjórna land-
inu, en geta það ekki. Gallinn er
sá að þau sjá það ekki sjálf.
Kannski hefði Simon Crowell átt
að segja þeim það?
Þótt þau hafi með áratuga
þjálfun þróað með sér vissa
ræðutækni, sem fær málróm
þeirra til að hljóma nokkuð sann-
færandi, þá dugar það ekki til.
Á erfiðum tímum þarf þjóðin
leiðtoga er getur markað stefnu
sem hentar þjóðinni en ekki eig-
in draumórum. Við erum fram-
leiðsluþjóð sem sérhæft hefur sig
í fiskveiðum og álframleiðslu.
Í stað þess að auðvelda þess-
um greinum reksturinn er flest
gert til að murka úr þeim lífið.
Hótað er að setja aukagjöld á út-
gerðina til að auka á erfiðleika
hennar, þótt hún sé stórskuldug
fyrir og álver mega víst ekki
vera fleiri.
En þeim þykir athyglisvert að
skoða uppbyggingu skapandi
greina og veita fjármagn til
sprotafyrirtækja.
Það er góðra gjalda vert, en
fyrst þarf að fá tekjur og þær
fást ekki öðruvísi en með útflutn-
ingi. Ekki þætti það
góður rekstur hjá
einkafyrirtæki að
skipta út rekstri sem
fyrirtækið sérhæfir
sig í og leita á önnur
mið.
Álver fluttu út fyr-
ir 173 milljarða á
síðasta ári. Óvíst er
hvort atvinnuvegur
Indriða H. Þorláks-
sonar sem heitir víst
„eitthvað annað“
myndi ná þeirri upp-
hæð í útflutnings-
tekjum. Þau eru einnig í hópi
stærstu skattgreiðenda, ég hélt
að Indriði væri glaður með alla
sem borga mikla skatta, en svo
bregðast krosstré sem önnur tré.
Fyrir utan það að brjóta mark-
visst niður framleiðslumöguleika
þjóðarinnar, þá pína þau van-
burða einstaklinga og einnig van-
burða fyrirtæki með of háum
sköttum, geta ekki staðið í lapp-
irnar og varið þjóð sína í deilum
við erlend ríki, þau grobba sig
einnig af batnandi hag í þjóð-
arbúskapnum en gleyma að geta
þess að hann er að stórum hluta
tekinn að láni.
Forsætisráðherrann hæstvirt-
ur gortaði af góðu gengi í efna-
hagslífinu, eftir að hagvöxtur
hafði verið neikvæður, að mig
minnir þrjá ársfjórðunga í röð.
Flestir hagfræðingar eru á þeirri
skoðun að það þýði kreppu. En
flest er öfugsnúið hjá vinstri-
mönnum, því miður.
Sjálfstæðismenn stjórnuðu í
átján ár og það gerði stöðuna
mun betri eftir að hrunið skall á
haustið 2008.
Vinstrimenn töluðu alltaf fyrir
útgjaldaaukningu en sjálfstæð-
ismenn greiddu niður skuldir
ríkissjóðs. Hagspekingar frá
vinstri vildu að bönkunum yrði
hjálpað, á sama hátt og Írar
gerðu.
Það var sem betur fer ekki
gert því vegna réttra ákvarðana
þeirra sem kunnu að stjórna
stöndum við betur að vígi en vin-
ir okkar í Írlandi.
Þeir hafa örugglega viljað gera
eins og Davíð Oddsson gerði,
neita að dæla fé í eitrað banka-
kerfi. En vinstrimenn hata Davíð
fyrir að hafa tekið réttar ákvarð-
anir. Þeir segja að hann hafi sett
þjóðina á höfuðið og gert seðla-
bankann gjaldþrota, með því
einu að gegna skyldu sinni.
Davíð benti á að Seðlabankann
hefði skort lagaheimildir til að
gera það sem þurfti. Enginn
hlustaði á það þegar rannsókn-
arskýrslan var gerð opinber.
Svo kom þeirra maður, Már
Guðmundsson, og sagði nákvæm-
lega það sama, Seðlabankann
skortir lagaúrræði til að bregð-
ast við, ef bankarnir lenda í
vandræðum á ný.
Engan hef ég heyrt efast um
þessa ábendingu þegar hún kem-
ur úr munni vinstrimanns, en
það er ekki virt viðlits ef Davíð
segir það.
Ríkisstjórnin er eins og heila-
dauður sjúklingur í öndunarvél.
Aðstandendurnir vilja ekki taka
vélina úr sambandi vegna þeirrar
þráhyggju, að heilinn muni geta
starfað á ný. Ekki er hlustað á
rök lækna, sá heiladauði skal
damla áfram.
Hvenær skyldu þau taka önd-
unarvélina úr sambandi og leyfa
ferskum vindum að blása á ný?
Hæfileikalausir
stjórnmálamenn
Eftir Jón Ragnar
Ríkarðsson » Vinstrimenn töluðu
alltaf fyrir útgjalda-
aukningu, en sjálfstæð-
ismenn greiddu niður
skuldir ríkissjóðs.
Jón Ragnar
Ríkarðsson
Hofundur er sjómaður.
Á gamlársdag lýsti Jóhanna Sig-
urðardóttir því að henni væri mis-
boðið. Gagnrýni á hana og stjórn
hennar væri út í hött. Hún sagði
að henni og ríkisstjórninni hefði
tekist að byggja
hér upp þvílíkt
fyrirmyndarsam-
félag að aðrar
þjóðir litu til
okkar, og notuðu
okkur sem fyr-
irmynd.
Skoðum þessi
ummæli Jóhönnu
aðeins. Hvað
segir fólkið í
landinu við þessu? Sævar Bjarna-
son, formaður sjómannasambands-
ins, sagði að aldrei í sögunni hefði
verið minna hlustað á sjómenn en
nú, ekkert samráð væri haft við
sjómenn og mjög mikil óánægja
ríkti með stefnu ríkisstjórnar Jó-
hönnu Sigurðardóttur í sjáv-
arútvegsmálum. Í sama streng
tekur Árni Bjarnason, forseti far-
manna og fiskimannasambandsins.
Það var ekki þornað blekið á
pappírnum þegar Jóhanna og co.
sviku nýgerðan stöðugleikasátt-
mála við launafólk í landinu. Aldr-
aðir og öryrkjar hafa tekið í sama
streng, þeir séu orðnir að ölm-
usufólki í samfélaginu eftir að
stjórn Jóhönnu Sigurðardóttir tók
við völdum. Skyldu þeir fjórtán
þúsund, sem mæla göturnar at-
vinnulausir telja að samfélag Jó-
hönnu hrunráðherra sé fyrirmynd-
arsamfélag? Eða þeir fjögur
þúsund sem greiða atkvæði með
fótunum og flýja land á ári
hverju? Og talandi um atkvæði þá
fór ríkisstjórnin í þjóðaratkvæða-
greiðslu um Icesave sem Jóhanna
var mjög ákveðin í að berja í gegn.
Jóhanna og ríkisstjórn hennar
fengu 2% en þjóðin fékk 98% at-
kvæðagreiðslunni. Ætli það segi
okkur eitthvað um fyrirmynd-
arstjórn Jóhönnu?
Hvað segja þau sextíu þúsund
heimili sem berjast í bökkum eða
fólkið sem stendur í biðröðum eftir
mat? Eða þeir sjúklingar sem
þurfa að bíða í hálft ár fárveikir í
lífshættu eftir hjartaaðgerð?
Jóhanna er stjórnmálamaður af
gamla skólanum sem leggur sam-
starfsfólk sitt í einelti, að þess eig-
in sögn. Hún stjórnar liði sínu eins
og gamall harðstjóri með frekju-
köstum og hótunum og er margt
líkt með stjórnunarstíl Jóhönnu og
Steingríms Joð. Það er hótunar-
og ofríkisstíll sem á að heyra sög-
unni til. Jóhanna og Steingrímur
hafa setið á þingi í þrjátíu ár og
hafa ekkert afrekað þjóð sinni til
heilla. Eru menn búnir að gleyma
ræðunni frægu þegar Jóhanna
tapaði í formannskjöri fyrir Jóni
Baldvin? Jóhanna stóð með rósina
í hendinni á krataþinginu og titr-
aði af bræði og öskraði „Minn tími
mun koma“. En braut rósina í öll-
um hamaganginum. Hver kannast
ekki við Steingrím steytandi hnef-
ann á Alþingi, öskrandi með heit-
ingar en ræðir aldrei málin af
nokkurri yfirvegun, veifandi
skönkunum í allar áttir, og jafnvel
slæmandi hendi í þingmenn og
ráðherra. Það er ekki von til þess
að svona æsingafólk nái árangri.
Þetta er ekkert annað en ofbeld-
isfull framkoma og maður veltir
fyrir sá hvernig þetta fólk hagar
sér heima fyrir. Ef þetta er fyr-
irmyndarsamfélag Jóhönnu þá er
eðlilegt að hún og hennar stjórn
fékk ekki nema tvö prósent í þjóð-
aratkvæðagreiðslunni. Það segir
allt sem segja þarf.
Hinsvegar eru bankar og fjár-
málastofnanir ánægð með rík-
isstjórnina. Nú er þjóðarnauðsyn
að mynduð verði þjóðstjórn og það
er lykilatriði til að sátt myndist
um hana í þjóðfélaginu að Jóhanna
og Steingrímur víki af þingi. Síðan
verði boðað til kosninga í vor.
ÓMAR SIGURÐSSON
skipstjóri.
Fyrirmyndarsam-
félag Jóhönnu
Frá Ómari Sigurðssyni
Ómar Sigurðsson