Ný saga - 01.01.1998, Page 55

Sískrifandi smiður
vaxandi - á haustverlíðum var oft mikið um
útróðramenn.
Það þótti lengi erfið kirkjusókn í Olafsvík
að sækja kirkju innað Fróðá og eins að flytja
lík þangað á öllum tíma árs því vegur er lang-
ur og yfir tvær slæmar ár að fara, Fossá og
Fróðá. Það fór því að bera á því að Ólaísvík-
ingar vildu fara að koma upp kirkju í Ólafsvík
en lil þess skorti bæði fé og framkvæmdir.
Hrökkluðust til Ameríku
Um 1890 fluttist hingað nýr verslunarstjóri til
gömlu Ólafsvíkurverslunarinnar. Það var Ein-
ar Markússon sem síðar varð kaupmaður hér,
mikill áhuga- og dugnaðarmaður sem lyfti
upp mörgunr framkvæmdum. Hann reis þá
upp nreð miklum áhuga fyrir því að byggja
kirkju í Ólafsvík ásamt fleiri áhugamönnum,
þ.e. færa Fróðárkirkju til Ólafsvíkur. Þá byrj-
uðu fundahöld um kirkjufærslumálið og ég
hefi heyrt sagt frá því að það hafi oft verið
heitir fundir, því allir innri hreppsbúar hafi
staðið fast á nróti kirkjufærslunni. Töldu þeir
kirkjusókn til Ólafsvíkur örðuga eins og Óls-
ararnir töldu að sækja kirkju innað Fróðá.
Þó fór það svo að atkvæðagreiðsla fór fram
í söfnuðinum, þar sem kirkjufærslan var sam-
þykkt með meirihluta atkvæða. Eftir atkvæða-
greiðsluna reis upp megn óánægja hjá inn-
sveitarmönnum, því þá voru þar margir bænd-
ur stífir í sinni, kirkjuræknir og vanafastir og
undu illa þessum málalokum. Fór það svo að
tveir bændur vildu ekki láta undan, heldur
fluttu þeir burtu af jörðum sínum úr sveit-
inni, alla leið til Ameríku. Þetta voru bændurnir
Grímólfur Ólafsson hreppstjóri í Mávahlíð og
Sturla Bjarnason í Kötluholti, og nokkrir bænd-
ur seni eftir sátu munu sjaldan hafa sótl
messu í Ólafsvík.
Gerningaveður viö flutninga
Vorið 1892 kom norskt timburskip á Ólafs-
víkurhöfn með við í þá fyrirhuguðu Ólal'svík-
urkirkju; tilhöggvin grind og allt sem henni
lilheyrði svo sem timburglugga og annað
byggingarefni og var búið að ætla henni stað
út á svokölluðum Ólafsvíkurbölum, fallegum
stað. Þá voru ráðnir fjórir smiðir til að selja
hana upp; 1. yfirsmiður var Bjarni Þorkels-
son, sonur séra Þorkels Eyjólfssonar á Staðar-
stað, 2. Ágúst Þórarinsson, þá skólastjóri í
Ólafsvík, síðar kaupmaður í Stykkishólmi, 3.
Guðbrandur Guðbrandsson smiður og bóndi
á Fróðá, 4. Gunnlaugur Gunnlaugsson snrið-
ur Ólafsvík. Settu þessir menn kirkjuna upp
þetta sumar, en fyrirhugað var að vígja hana
fyrir jólin 1892.
í skammdeginu, 2. desember, var sóknar-
mönnum gert að skyldu að sækja altarið og
prédikunarstólinn inn í Fróðárkirkju, en
þessa gripi átti að nota í hina nýju Ólafsvíkur-
kirkju. Þurftu mennirnir að bera þessa hluti á
rám eða kviktrjám sem kallað var, því þá voru
ekki konrin þau farartæki sem nú gerist. Veð-
ur var gott að morgni þessa dags. En þegar
burðarkarlar voru að leggja af stað með þess-
ar þungu byrðar frá Fróðá og komnir út í
Króka, þá skall á þá svo mikið norðanrok
með sorta kafaldsbyl og gaddfrosti, að við
sjálft lá að þeir yrðu að skilja eftir stólinn og
altarið. En af því að þetta voru harðduglegir
menn þá komust þeir alla leið út í kirkju.
Þessi ferð var gömlum mönnum lengi minnis-
stæð. Og ekki var laust við að þeir sem voru
hjátrúarfullir gerðu sér þær hugmyndir að
veður þetta hefði verið gerningaveður sem
hefði verið frá fornum framliðnum úr kirkju-
garðinum á Fróðá. Þeir hefðu ekki verið
ánægðir með að rnissa hina dýru gripi frá
þessum fornhelga stað, þar sem bein þeirra
hvíla á Fróðá.
Mynd 7.
Fyrír altarí gömlu
Ólafsvíkurkirkju.
Þarna er gamli
prédikunars tóllinn
úr Fróðárkirkju
sem lenti i „gern-
ingaveðrinu"
2. desember 1892.
Og ekki var
laust við að
þeir sem voru
hjátrúarfullir
gerðu sér þær
hugmyndir að
veður þetta
hefði verið
gerningaveður
sem hefði verið
frá fornum
framliðnum úr
kirkjugarðinum
á Fróðá