Ný saga - 01.01.1998, Blaðsíða 69

<iintn miga’.
'' í:{r (íullaiid hitti fvrsti niaþr Jian | siun þicluar8 hit.
l»a wiir {rut | land so duist3 nt |h*I (laglium sauc Oc
imtuni wnr uppi. Eu þmin utnþr ( ijuam fvrsli cldi n
laml Oc siþan sa | iic þol alrlri. þissi þicluar lialþi
aim | sun sum hil lial'þi. Kn Imfjm cuiia ( hii liuila
slierna þaim tu bygþu i'y- | rsti agutlamli4 fyrstu nat
suiu þau | ii snmnn sunfu þa rlroyimli lieniii j rlrniimhr.
S<» sum Jirir ornutr wa- ( rin slungnir samnn .i. Imrmi
heuiiar | Oc þ(i])y(tti heniii sum þair scriþin yr Imr | mi 10
iu’iiiinr þiiinn (iraiiin segþi Imu | (iri hasþa5 iiomia
simim tiaiin riaþf’ dra- | vm |»iunn so. Alt ir Imugum
A Uvbumlit | ho iaix) ni þitta tvarþa oc faimi j Jiria syni
aigu. |>aim gnf liniin iiaiiin | nlium <* fyilum. guli ai
gtillaml nigliil | graipr al nimnr Imita Oc gunliami |r»
þri | þi. þnir seiptu siþau gutlnmli .i. þria ( þriþiuuga.
•s‘» nt grnipr þanii etzti ( laul norþasta þriþimig «»c*
goli miþ ( al þriþiuug En gunfimm þann yngsti | laul
smmarsla Siþan af þissum þrim | aucaþis fiilr .i. gut*
lamli so mikil titii ( laiigan litiia. af laml elpti7 Jmini ai 20
•'il | la fyþa. þa lutnþo þnir hort af lau | rli huerl
|»Hj)ia þiauji so al nil scolrhi | jmir aiga oc íniþ sir
borl hafa sum þair j vfau iorjmr attu. SiJ>an uihto
l»o | ir naujuigir hort fara inen foru iima | iiþors l»orgR
' Alll ilet fOljaiule saknas i It. Hulirikeii Gula snga h.'lr*
i’f'r fntn Sttve. *I st. f. þieluar har fUrnt stftlt hit. 11 .1 fr
Iluggc. N.Tiilskr. f. Fil- N. H. III. 200. Wndstein. Uppsalnsliiilicr
s- l’>a. Iladorphs tflsning eliu.st flr sflkerl felnktig. 4 J.íis:
a gullandi ISehlyter). 5 I.tts: hafþa (Sehlyter). " Lils:
oHþ Il.idcn, ITpps. st. s. 80. nol I). .Ifr linlar i st. f. laitar
120: t.’I), snint lial i sl. f. lail (Sflvu 151). 7 Noreen.
Ascliu. (ir. :W7. í. * I.tts: iniinu þors horg (Schlyler).
ur skipum sínum við Gotland, spurði þar tíðendi
bæði af Svíaveldi og Danmörk og allt úr Noregi.“
Bjarni Aðalbjarnarson vitnar í Olafs sögu í út-
gáfu sinni í lok þessarar frásagnar í Gotasögu, þar
sem segir um komu Ólafs konungs til Gotlands,
og tekur þann kafla upp, en segir síðan:
Ekki verður úr því skorið með vissu, hvort
l'remur skuli trúa Gota sögu eða Hkr. um það,
livaðan (og hve nær) Ólalur kæmi lil Gotlands.
En þar eð Akrgarn er á auslurslrönd eyjarinn-
ar, er sennilegra, að hann hafi komið frá
Garðaríki (árið 1030), eins og segir í Hkr. Hafi
.lökull Bárðarson orðið fyrir liði konungs þar í
eynni, ber að sama brunni. - Minning Ólafs var
lengi í miklunt heiðri höfð á Gotlandi. Kirkjan
í Akrgarn var honum helguð. Stóð hún út í
hólma, sem er enn kallaður Sl. Olofsholm
(þótt hann sé ekki lengui' umflotinn). Einnig
var Ólafi helguð vegleg kirkja í Visby.
Þýðandi Gotasögu sá í sumar rústir kirkjunnar í
Visby, er standa í núverandi skrúðgarði bæjarins
og eru ekki miklar orðnar, því að margur steinn
hefur verið tekinn úr þeirn og hafður í aðrar bygg-
ingar, að því er sagt var á skilli við rústirnar.
Bjarni minnist á Bárð Jökulsson og vitnar þar
lil frásagnar í 182. kap. Ólafs sögu, en þar segir frá
Gotasaga
því, að Hákon jarl Eiríksson tók herfangi nokkur
skip Ólafs konungs og lét búa, og hlaut Bárður
Jökulsson að stýra einu þeirra. Þegar svo Bárður
löngu síðar varð fyrir liði Ólafs konungs á
Gotlandi, var hann handtekinn, og lét konungur
leiða hann til höggs. Varð Bárður vel við dauða
sínum, sat upp og orti þá vísu. er hefst á hinum
frægu orðum
Svíða sár af mæði,
setil hefk opt við betra.
OTLAND fann fyrst sá maður, er Þjálfar
liél. Þá var Gotland svo rammaukið,
að það sökk um daga, en var uppi unt
nætur. En þessi maður flutti fyrst eld til lands-
ins, og eftir það sökk það aldrei.
Þjálfar átti þann son, er Hafði hét, og kona
Hafða bét Hvítastjarna. Þau voru fyrstu bú-
endur á Gotlandi. Fyrstu nóttina sem þau
sváfu sarnan dreyntdi hana draum. Það var
sem þrír ormar væru undnir saman í brjósti
hennar, og henni þóttu þeir skríða út úr brjóst-
inu. Hún sagði Hafða manni sínunt draum þenn-
an. Hann réð hann svo:
„Allt er baugum bundið. Land þetta skal
byggjast, og við munum eignast þrjá syni.“
Hann gaf þeirn öllum nafn ófæddunt. Goti
skal eiga Gotland, Greipur skal annar heita
og Gunnfiaun hinn þriðji.
Þeir skiptu síðan Gotlandi í þrjá þriðjunga,
þannig að Greipur, sem var elztur, fékk nyrzta
þriðjunginn, Goti þann í miðið og Gunnfiaun,
hinn yngsli, syðsta þriðjunginn. Af þessum
þremur óx síðan fólkið á Gotlandi og það svo
rnjög um langan tíma, að landið gat ekki
brauðfætt alla. Þá létu þeir með blutkesti
hvern þriðja mann víkja úr landi, og máttu
þeir eiga og flytja með sér allt, sem þeir áttu
ofan jarðar. Þeir voru þó ófúsir fararinnar,
héldu til Þórsborgar og settust að þar. En
landið þoldi þá ekki og hrakti þá á braut það-
an. Þeir fóru nú til Færeyjar (Fárö) og bjuggu
þar um sig. Þeir gátu ekki komizt af þar, en
fóru til eyjar við Eistland, sem Dagey heitir,
settust að á henni og reistu borg, sent enn má
þar sjá. Ekki gátu þcir heldur haldizt þar við,
sóttu nú upp eftir fljóti því, er Dyna heitir, og
síðan um Rússland svo langt að þeir komu
fram á Grikklandi. Þeir báðu Grikkjakonung
Mynd 2.
Upphaf Gotasögu
í útgáfu Pippings.
„Land þetta
skal byggjast,
og við munum
eignast þrjá
syni. “ Hann
gaf þeim öllum
nafn ófæddum.
Goti skai eiga
Gotland,
Greipur skal
annar heita og
Gunnfiaun hinn
þriðji
67