Morgunblaðið - 11.04.2011, Page 14
14
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 11. APRÍL 2011
Bjarni Ólafsson
bjarni@mbl.is
Úrslit þjóðaratkvæðagreiðslunnar um Ice-
save-samninginn munu ekki ógna efnahags-
legum stöðugleika á Íslandi að mati Alþjóða-
gjaldeyrissjóðsins. Franek Rozwadowski,
sendifulltrúi AGS á Íslandi, segist ekki gera
ráð fyrir því að sjóðurinn muni bregðast við
úrslitunum. „Icesave hefur aldrei verið hluti
af efnahagsáætlun AGS og lausn deilunnar
við Breta og Hollendinga hefur aldrei verið
skilyrði hjá okkur. Úrslitin munu því ekki
hafa bein áhrif á efnahagsáætlunina og engin
hætta er á því að AGS gjaldfelli lán sín til Ís-
lands. Við teljum, og höfum sagt það áður, að
það væri æskilegt fyrir Ísland að ganga frá
deilunni á vegu sem væru í samræmi við
greiðslugetu íslenska ríkisins. Hvort það er
gert í gegnum samninga eða dómstóla skiptir
í raun ekki máli,“ segir Rozwadowski.
Fimmta endurskoðun á dagskrá
Hann bætir því við að efnahagsáætlun
ríkisstjórnar Íslands sé á áætlun. „Það er álit
okkar að úrslit þjóðaratkvæðagreiðslunnar
muni ekki ógna efnahagslegum stöðugleika á
Íslandi. Við höfum verið að undirbúa fimmtu
endurskoðun áætlunarinnar, en ákveðið var
að bíða þar til eftir kosningar með að klára
hana. Ekki vegna þess að lausn Icesave-
deilunnar sé skilyrði fyrir samþykkt fimmtu
endurskoðunar, heldur vegna þess að úrslit
kosninganna geta haft áhrif á aðra þætti
áætlunarinnar, eins og til dæmis afnám gjald-
eyrishafta.“
Rozwadowski segist ekki geta sagt til um
hvenær fimmtu endurskoðun verður lokið, en
það verði þó innan tíðar.
Úrslitin ógna ekki stöðugleika
Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn telur heppilegt að ljúka Icesave-málinu, en ekki skiptir öllu máli hvort það
er gert með samningum eða í gegnum dómstóla Fimmta endurskoðun áætlunar verður innan tíðar
Morgunblaðið/Heiddi
Fulltrúinn Franek Rozadowzki, fulltrúi Al-
þjóðagjaldeyrissjóðsins (AGS) á Íslandi.
ESA og Ísland. EFTA-dómstóllinn getur sýknað ís-
lenska ríkið og þá er málinu lokið, en dæmi hann Ís-
landi í óhag fer í gang ákveðið ferli. Dómar EFTA-
dómstólsins eru viðurkenningardómar, sem segja
að viðkomandi ríki hafi brotið gegn skyldum sínum
samkvæmt EES-samningnum og tilgreina í hverju
þau brot eru fólgin. Ef við gefum okkur að Íslandi
hafi borið að ábyrgjast 20.800 evra innstæður þá
mun dómstóllinn segja það í sínum forsendum.
Dómurinn er bindandi að þjóðarétti, en engin
ákvæði eru til staðar til að fullnægja dómnum, eng-
ar sektir eða svoleiðis. Því mun hvíla á Íslandi sú
skylda að fullnægja skuldbindingum okkar og það
mun Ísland gera. Það er hins vegar annað mál að
skuldbindingarnar eru ekki ljósar í öllum atriðum,
eins og til dæmis hvað varðar gjalddaga, vexti og
kostnað.“
Stefán segir að falli dómur gegn Íslandi sé það Ís-
lands að skilgreina þessar skuldbindingar og það
þurfi að gera í góðri trú. Fallist ESA á þær skil-
greiningar er málinu lokið, en ef ekki getur sami
ferill hafist að nýju.
Hugsanleg bótaskylda
„Hér erum við samt aðeins að tala um afleið-
ingar þess ef EFTA-dómstóllinn telur íslenska rík-
ið eiga að bera ábyrgð á innstæðutrygginga-
kerfinu. Ef hann telur að Ísland hafi beitt
mismunun flækist málið. Þá þarf að reikna
út í hvaða stöðu Bretar og Hollendingar
hefðu verið ef þeir hefðu verið í sömu
stöðu og Íslendingar. Það þarf að reikna
út tjón og bætur. Bæturnar gætu verið
umtalsverðar en þær gætu einnig átt
að vera engar,“ segir Stefán.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Í eldlínunni Steingrímur J. Sigfússon fjármálaráðherra svaraði spurningum innlendra og erlendra blaðamanna um efnahagsmálin í Þjóðmenningarhúsinu.
Ferill máls fyrir EFTA-
dómstóli tekur langan tíma
Úrslit þjóðar-
atkvæðagreiðsl-
unnar eru síst til
þess fallin að
draga úr óvissu,
að sögn Gylfa
Arnbjörnssonar,
forseta ASÍ. „Öll
sú vinna sem við
höfum unnið með
atvinnurekendum
og stjórnvöldum
hefur miðað að því að skapa hér að-
stæður svo hægt sé að draga úr
óvissu. Kjarabætur til launafólks
byggjast á því að hægt sé að koma
hjólum atvinnulífsins í gang. Hvað
varðar kosningarnar þá er þetta nið-
urstaða þjóðarinnar. Hins vegar
verður ekki framhjá því horft að þar
til dómsmálið verður til lykta leitt
verður hér töluverð óvissa í efna-
hagsmálum.“
Hann segir þó að fleiri atriði skipti
máli. „Fyrir utan þetta höfum verið
verið að glíma við ríkisstjórn, sem
hefur aðra skoðun en við á gjaldeyr-
ishöftum, gengi krónunnar og fjár-
festingu. Það hefur ekki hjálpað
okkur.“
Samtök launþega munu funda
með atvinnurekendum í dag og meta
stöðuna. Meta verður hvaða áhrif
úrslit kosninganna hafa. „Við höfum
unnið út frá þeim forsendum að Ice-
save-samningurinn yrði samþykktur
og þurfum að meta stöðuna upp á
nýtt.“ Segir Gylfi að líkur á að samið
verði til lengri tíma hafi minnkað.
Óvissan
meiri
en áður
Minni líkur á lengri
kjarasamningum
Gylfi
Arnbjörnsson
Í kjaraviðræðum
hingað til hefur
verið gengið út
frá því að Ice-
save-samning-
urinn yrði sam-
þykktur og hafa
forsendur við-
ræðnanna því
breyst, að sögn
Vilhjálms Egils-
sonar, fram-
kvæmdastjóra Samtaka atvinnu-
lífsins. „Við eigum hins vegar eftir
að meta hve mikið þær hafa breyst
og munum gera það á fundum á
morgun [í dag, mánudag],“ segir
hann.
Hann segir að áherslan sé ennþá
á atvinnuleiðina svokölluðu, sem
byggist á því að auka fjárfestingu
sem muni auka tekjusköpun og
fjölga störfum. bjarni@mbl.is
Forsendur
viðræðna
breyttar
Vilhjálmur
Egilsson
„Maður var farinn að búast við þessu undir
það síðasta. Það er mitt mat að það hefði ver-
ið skynsamlegt að ljúka þessu með samn-
ingum. En úr því sem komið er verða menn að
snúa bökum saman og gæta hagsmuna Ís-
lands,“ segir Lárus Blöndal hæstaréttar-
lögmaður sem sat í samninganefnd Íslands
um Icesave-málið. „Ég hef alltaf haldið því
fram að okkur beri ekki skylda til að borga
þetta. Það hefur ekkert breyst. Hins
vegar geri ég mér grein fyrir því að
það er áhætta í þessu.“
Hvað varðar málflutning Íslands
segir Lárus skynsamlegt að leggja
áherslu á að auðvitað muni menn fá
greitt úr þrotabúi Landsbankans
miklar fjárhæðir. „Alls ekki má
túlka þetta þannig að
Bretar og Hollendingar
sitji uppi með þetta
tjón að fullu, eins og
kannski má skilja
sumar umsagnir í er-
lendum fjölmiðlum.“
onundur@mbl.is
Menn verða að snúa
bökum saman
HAGSMUNAGÆSLA FRAMUNDAN
Lárus L.
Blöndal
Dómar bindandi að þjóðarétti en Íslandi ber að skilgreina skuldbindingar sínar
BAKSVIÐ
Bjarni Ólafsson
bjarni@mbl.is
Ferill Icesave-deilunnar fyrir Eftirlitsstofnun
EFTA (ESA) og EFTA-dómstólnum mun taka
marga mánuði, jafnvel ár, að mati Stefáns Más Stef-
ánssonar, lagaprófessors við Háskóla Íslands. Nú
þegar þjóðin hefur hafnað Icesave-samningunum
við Hollendinga og Breta er næsta skref fyrir ís-
lensk stjórnvöld að svara áminningarbréfi ESA frá
því í maí í fyrra, eins og fram hefur komið í yfirlýs-
ingum ríkisstjórnarinnar. „Síðan mun ESA liggja
yfir þeim gögnum sem stofnuninni berast og mun
svo annaðhvort hætta afskiptum af málinu eða gefa
út svokallaða rökstudda ákvörðun, sem er endanleg
niðurstaða ESA.“ Stefán segir að verði ákvörðun
ESA Íslandi í óhag geti hún byggst á tvenns konar
forsendum, sem komið hafa fram í áðurnendu
áminningarbréfi, annars vegar því að Íslandi beri
að ábyrgjast greiðslur úr innstæðutryggingar-
sjóðnum og hins vegar að innstæðueigendum hafi
verið mismunað með ólögmætum hætti. Ísland mun
svo fá ákveðinn frest til að bregðast við ákvörðun
ESA og bæta ráð sitt.
Langt og flókið ferli
„Fari svo að ákvörðun ESA verði okkur í óhag og
stofnunin telur ekki að Ísland hafi brugðist rétt við
henni, er næsta skref að ESA höfðar mál gegn Ís-
landi fyrir EFTA-dómstólnum. Í slíkum mála-
rekstri geta alls kyns aðrir aðilar skilað inn grein-
argerðum, eins og Evrópusambandið sjálft og
einstök aðildarríki, en einu aðilar dómsmálsins eru
Þjóðaratkvæði