Teningur - 01.06.1989, Blaðsíða 18

„Hver veit, nema glæpurinn eigi
einmitt heima í sögu júöskrar hjátrú-
ar,“ muldraöi Lönnrot.
„Eins og kristindómurinn," áræddi
ritstjóri Yidische Zaitung aö bæta viö.
Hann sá illa frá sér, var guðlaus og
mjög feimin.
Þaö svaraði honum enginn. Einn af
rannsóknarmönnunum haföi fundiö í
lítilli ritvél bréfmiöa sem á var skrifuð
eftirfarandi setning sem ekki virtist
lokið:
FYRSTI STAFUR í NAFNI HEFUR
NÚ VERIÐ NEFNDUR
Lönnrot sat af sér bros. Hann var á
samri stundu orðinn bókamaður hinn
mesti eöa skulum við segja, lær-
dómsmaöur í hebreskum fræðum.
Hann lagöi þegar svo fyrir aö bókum
hins dauða skyldi pakkaö inn og þær
sendar heim til hans. Upp frá því virti
hann rannsókn málsins að vettugi.
Þess í stað rýndi hann í bækurnar. í
bindi einu í octavo broti opinberuöust
honum kenningar Israels Baal Shem
Tobh, stofnanda Sértrúarflokks hinna
guöhræddu, í annarri dyggöir og
grimmdarverk Tetragrammatons, sem
er hið ónefnanlega nafn Guös, í enn
annarri sú kenning aö Guö eigi sér
leynilegt nafn þar sem saman er
komið í eitt (eins og í kristalkúlunni
sem Persar eigna Alexander af Make-
doníu) hin níunda eigind hans, eilíföin
- þaö vill segja, bein þekking á öllu
sem mun verða, sem er og hefur
verið í alheiminum. Samkvæmt hefö
eru nöfn guös níutíu og níu að tölu.
Lærdómsmenn í hebreskum fræðum
álíta aö svo ófullkomin tala stafi af yfir-
náttúrulegum ótta manna viö jafnar
tölur. Hasídar leiöa rökin svo, aö í
hljóðgapi þessu sé hundraðasta
nafnið gefiö til kynna- hiö endanlega
nafn.
Nokkrum dögum síðar varö Lönnrot
fyrir truflun við lærdóminn. Ritstjóri
Yidische Zaitung var kominn og vildi
tala um morðið. Lönnrot kaus heldur
aö ræöa hin aðskiljanlegu nöfn guös.
Blaðamaðurinn lýsti því yfir í þremur
dálkum aö rannsóknarmaöurinn Eric
Lönnrot heföi nú helgað sig rannsókn
á nöfnum guös í því skini aö rekast
þar á nafn morðingjans. Lönnrot var
vanur einföldunum blaöamanna og
móðgaðist ekki. Einn þeirra athafna-
sömu búðareigenda sem uppgötvaö
hafa aö til er kaupandi að hverri bók,
lét nú prenta Sögu trúarhóps Hasída.
Útgáfan var ætluð almenningi.
Annaö morðið átti sér staö aö nóttu
hinn þriöja janúar. Á auðu götuhorni
eins og þau gerast eyðilegust í vestur-
úthverfum höfuöborgarinnar. Það var
komið fram undir dögun þegar lög-
regluþjónn, einn þeirra sem þar eru
hafðir til eftirlits ríðandi um einsemd-
ina, sá mann klæddan í poncho liggj-
andi útaf í skugga gamallar málning-
arbúöar. Grófir drættir andlits virtust
gríma af blóði. Djúpt sár eftir hníf
skildi brjóstkassann í tvennt. Á vegg-
inn þvert yfir gula og rauða tigla,
höföu nokkur orö verið rissuð í kalkiö.
Lögergluþjónninn stafaði sig fram úr
þeim ... Seinna þá um daginn voru
Treviranus og Lönnrot á leið í átt að
afskektum vettvangi glæpsins. Til
vinstri sem hægri við bílinn leystist
borgin í sundur, festing himins seig
og hús, leirbrennsluofnar og aspirnar
virtust æ lítilfjörlegri. Þeir renndu inn
að enda hliðargötu. Húsið var lítið fyrir
stað að sjá. Veggir í lit rósa og kastaði
ofbjarma sólarlags. Kennsl höfðu
þegar verið borin á manninn. Hann
hét Daniel Simon Azevedo og var
nokkuð frægur í úthverfunum fyrir
norðan. Hann hafði risið úrekilsstöðu
í að slást á mála hjá frambjóðendum.
Síðar hafði honum hnignað, lagst í
þjófnað og upp úr því gerst uppljóstr-
ari. (Þeim fannst stíllinn yfir dauðdaga
hans vel við hæfi. Azevedo var síðari
fulltrúi kynslóðar glæpamanna sem
kunni að nota rýting, en ekki skamm-
byssu). Orðin í kalkinu voru sem hér
segir:
ANNAR STAFUR i' NAFNI HEFUR
NÚ VERIÐ NEFNDUR
Þriðja morðið varð uppvíst að nóttu
hins þriðja febrúar. Skömmu fyrir
klukkan eitt hringdi síminn á skrifstofu
Treviranusar lögreglufulltrúa. Maður-
inn var kokmæltur og pukraðist með
mál sitt af ákafa miklum. Hann kvaðst
heita Ginzberg (eða Ginsburg) og að
hann væri fús, fyrir sanngjarna
þóknun, að leysa frá skjóðu varðandi
fórn þeirra Azevedos og Yarmolinin-
skys. Ósamhljóða hávaði í flautum og
hornum drekkti röddu uppljóstrarans.
Þá slitnaði sambandið. Treviranus
ákvað ekki strax að um gabb væri að
ræða (það stóð reyndar yfir kjötkveðju-
hátíð). Hann komst að því að hringt
hafði verið frá Liverpoolhúsinu, krá
nokkurri við rue de Toulon, sóðalegri
götu þar sem saman þrífast hlið við
hlið, útsýni til himna, kaffibar, klám-
búllur og biblíusalar. Treviranus átti
orð við eigandann (Finnegan svarta,
eldgamlan írskan glæpamann svo
afturbata að hann var næstum að slig-
ast undan mannorðinu). Hann sagði
svo frá, að síðastur til að nota símann
' hefði verið næturgestur, Gryphius að
nafni og hann væri nýfarinn með
nokkrum vinum sínum. Treviranus
hélt þegar til Liverpoolhússins. Eig-
andinn greindi frá eftirfarandi: Átta
dögum fyrr hafði Gryphius þessi leigt
sér herbergi uppi yfir kránni. Skarp-
leitur maður með grátt skegg, þoku-
legt að sjá, svartklæddur og sóða-
legur til fara. Finnegan (sem notaði
herbergið í tilgangi sem Treviranus
gat ímyndað sér) fór fram á leigu sem
án efa var rífleg. Gryphius borgaði til-
skilda upphæð án þess að hika. Hann
fór næstum aldrei út, snæddi kvöld-
mat sem hádegismat inni á herbergi
sínu. Hann sást varla á barnum.
Kvöldið sem um var rætt kom hann
niður til þess að fá að hringja frá skrif-
stofu Finnegans. Bíll með blæjuna
uppi stöðvaðist framan við krána.
Ökumaðurinn rótaði sér ekki. Nokkrir
gestanna mundu eftir því að hann var
með bjarnargrímu. Tveir trúðar komu
út úr bílnum. Þeir voru stuttir og öllum
bar saman um að þeir voru ákaflega
drukknir. Með hornablæstri ruddust
þeir inn í skrifstofu Finnegans og
föðmuðu Gryphius að sér, svo virtist
sem hann þekkti þá, en brást þó
kuldalega við. Þeir skiptust á nokkrum
orðum á Yiddisku, hann í hálfum
hljóðum og kokmæltur, þeim lá hátt
rómur og falskt. Þaðan fóru þeir upp í
herbergið. Eftir stundarfjórðung komu
þeir allir þrír aftur niður mjög kátir.
Gryphius staulaðist þetta og virtist
jafn drukkinn og hinir. Hann fór fyrir
16