Svart á hvítu - 01.01.1979, Blaðsíða 6

Dub. Upptökustjórarnir hafa teklð tæknina í sína þjónustu. Hér situr Lee Perry, öðru nalni King
Scratch, við hljóðblöndunarborðið.
var upptökustjórinn ekki aðeins hlutlaus tækni-
maður, heldur virkur í sköpun tónlistarinnar og
lagði sitt að mörkum til aö auka á fjölbreitnina.
Sköpun hans gekk stundum það langt aó endanleg
útkoma varð afar ólík því sem upphaflega hafði
verið leikið inn á segulbandið. Þessi umbreiting
varö smám saman að sérstakri grein innan Reggae
tónlistarinnar, nefnd Dub.
Upphafsmaður Dub var maður sem nefndi sig
King Tuppy. Hann vann viö að blanda tónlist tekna
upp á tveim rásum, söngnum á annarri og hljóð-
færaleiknum á hinni. Hann lækkaöi niður í söngn-
um til að heira undirleikinn betur, þegar hann
hækkaði sönginn á níjan leik mindaðist sérkenni-
legt soghljóð. Þetta líktist ekki neinu sem hann
hafði heirt áður. Eftir nokkrar tilraunir færöi hann
útkomuna ifir á plötu og lét spila á næsta diskóteki.
Tiltækið gerði mikla lukku og eftir þetta voru upp-
tökustjórarnir iðnir við að gera tilraunir af þessu
tagi. Nú er svo komið að plötur eru oft gefnar út
þannig að á a-hliðinni er lag hljómsveitarinnar, en á
b-hliðinni er Dub útgáfan.
Höfundarrétturinn hefur aldrei verið mikils met-
inn í tónlistarlífi Jamaica. í fátækrahverfunum til-
heirir tónlistin öllum og er misnotuð eða notuð eins
og hverjum og einum hentar. Af þessu leiðir að
listamennirnir, hvort sem þeireru hljóðfæraleikarar
eða plötusnúðar sjá minnst af þeim peningum sem
fæst firir vinnu þeirra. Peningarnir lenda í höndum
allskonar milliliða, ekki síst tekjurnar af plötusölu
erlendis.
Rastafarian-hreifingin
Reggae tónlistin verður ekki skilin nema með
hliðsjón af trúarbrögðum eijarskeggja. Rasta-
farianisminn er fremur ní hreifing en á sér að baki
langa sögu. Árió 1665 varö Jamaica bresk nílenda.
Eins og í öörum breskum nílendum var herraþjóðin
hvít, en vinnuaflið svartir þrælar fluttir frá Afríku.
Frumbiggjum eijarinnar hafði verið útrímt af eftir-
komendum Kólumbusar. Mikiö var um uppreisnir
meðal þrælanna og vegna þess hve landið var há-
lent og ógreiófært tókst mörgum þeirra að flíja til
fjalla. Settu fjallabúarnir á stofn eigin samfélög, en
áttu þó í stöðugum átökum við landeigendur og
hafði þeim nánast verið útrímt þegar þrælahaldið
leið undir lok.
Þrælahaldararnir lögöu mikla áherslu á að
kristna þrælana og beittu trúarbrögöunum til aó
undiroka þá, en fljótlega snerust vopnin í höndum
þeirra. Kristnin blandaðist þeim trúarhugmindum
sem svertingjarnir fluttu með sér frá Afríku. Þótt
ifirstéttin berðist gegn ,,villutrúnni“ og „galdra-
kukli“ þræla sinna, gátu hin níju trúarbrögð þróast
óhindrað í fjallaþorpunum. Þrælarnir túlkuðu spá-
sagnir biblíunnar á níjan hátt. Margir spámannanna
fengu á sig ímynd frelsara sem áttu að leisa þrælana
undan ánauðinni. Trúarathafnirnar voru bísna ó-
líkar sunnudagsmessum dómkirkjunnar. Þær voru
mjög í anda afrískra helgisiða. Ganja, þ. e. marí-
júana var einnig ómissandi hjálpartæki. Þessi trú-
4
SVART Á HVÍTU