Svart á hvítu - 01.01.1979, Blaðsíða 47

Tarzan-myndirnar eru gott dæml um staðlað efni framhaldskvikmynda.
síðustu ára eru fulltrúar hins
breyska mannssem fólkið þekk-
ir. Þegar reynt er að varpa dýrð-
arljóma á leikara þá er einkalíf
hans notað til þess. Þannig setja
vörueinkennin ekki aðeins mark
sitt á kvikmyndagerðina heldur
einnig á lífsvenjur kvikmynda-
stjörnunnar sem oftast er samn-
ingsbundin um einkalíf sitt.
Ef leikari hefur slegið í gegn í
einhverju ákveðnu hlutverki er
honum skipað í svipað hlutverk í
næstu myndum án tillits tii ann-
arra hæfileika sem hann kann aö
búa yfir. Leikarinn er þannig
sérhæfður í túlkun ákveðinnar
persónu. Með þessu erdregið úr
áhættunni og salan tryggð.
Þessi sérhæfing veldur því að
leikarar túlka eingöngu ákveðn-
ar manngerðir s. s. smáborgara,
lögreglumenn, sölumenn og
kúreka. Stöðlunin á manngerð-
um takmarkast ekki eingöngu
við aðalhlutverk, jafnvel í auka-
hlutverkum koma fyrir staölaðar
manngeröir með persónuein-
kenni sem áhorfandanum finnst
dæmigerð. Alls staöar þar sem
kvikmyndageró er stunduö að
nokkru marki hafa þróast sér-
stakar manngerðir sem eru svo
ópersónulegar að tekið er eftir
því. Hér er átt við þjóninn, lækn-
inn, blaðamanninn, dómarann o.
s. frv.
Kvikmyndaefnið
Erfiðleikar við að ákveða þarfir
neytenda sem stöðugt eru að
breytast hafa leitt til þess að
framleiðendur vilja helst efni til
kvikmyndunar sem þegar hefur
sannað sölumöguleika sína í
öðru formi eins og bókaformi, á
leiksviði, í útvarpi eða í blöðum.
Því dýrari sem gerö myndar er,
þeim mun nauósynlegri er slík
framleiðslutrygging. Þess vegna
tryggja voldugustu framleiðslu-
fyrirtækin sér kvikmyndatöku-
réttinn á þekktum verkum. Kvik-
myndun þekkts verks hefur aftur
áhrif á sölu þess í fyrra formi.
Þannig á sér staö víxlverkun sem
kemur báöum aöiljum til góða.
Framleiðendur taka sérlega eftir
metsölubókum og einnig hvaða
bækur eru mest lesnar á bóka-
söfnum. Það hefur sýnt sig að
stóru kvikmyndasamsteypurnar
taka frekar handrit sem byggja á
skáldsögum eða leikritum held-
ur en frumsamin handrit. Enda
þótt það sé áhættusamt að setja
á svið leikrit, þá er fjárhags-
áhætta meiri við gerö kvikmynd-
ar. Amerísku kvikmyndafram-
leiðendurnir hafa því lagt fjár-
magn í leiksýningar til þess að
reyna nýtt efni á áhorfendum og
einnig til þess að koma nýjum
leikurum á framfæri. Þessi sam-
vinna leikhúss og kvikmynda
hefur haft það í för með sér að
mörg leikrit eru skrifuð með
kvikmyndun í huga, á þann hátt
færast vörueinkenni kvikmynd-
arinnar einnig yfir á leiksviðið.
Stöölun myndanna sjálfra
reyndist einnig vænleg leiö til
þess að draga úr áhættunni og
auka gróðann. Á tímum þöglu
myndanna þróaðist ein gerð
kvikmynda sem sýndi augljós-
lega hversu háður kvikmynda-
iðnaöurinn er stöðugri sölu þ. e.
a. s. framhaldsmyndirnar. En til
þess að geta fylgt söguþræðin-
um varð áhorfandinn að sjá allar
myndirnar. Til sama flokks kvik-
mynda má einnig telja mynda-
flokka, þar sem hver mynd er
lokuð heild, en leikarar og per-
sónur þær sömu og söguþráö-
urinn svipaður í öllum myndun-
um. Þessir fastmótuðu mynda-
flokkar bjóða framleiðendum
upp á mikla möguleika í hag-
ræöingu vegna þess að þeir
geta látið staðla alla þætti fram-
leiðslunnar allt frá handritagerð
til lokaþáttar vinnslunnar. Það er
því engin tilviljun að slíkir þættir
eru algengasta form skemmti-
efnis í sjónvarpi nú á dögum og
lesandanum til nánari glöggv-
unar má benda á grein um sjón-
varpsmyndaflokkinn Mac Cloud
sem birtist í Svart á hvítu, 1. tbl.
2. árg.
Frá framhaldskvikmyndum,
(seríum) með keimlíku efni,
er skrefið ekki langt til kvik-
mynda um nákvæmlega sama
efnið. Það er að taka aftur gaml-
ar myndir sem áður hafa notið
vinsælda. Á þeim tíma sem líður
frá töku kvikmyndanna bætast
við neytendur sem hafa ekki séð
fyrri útgáfuna og auk þess er
gert ráö fyrir að þeir neytendur
sem sáu fyrri útgáfuna verði að
sjá hana aftur eftir svo og svo
langan tíma. Nærri því allar
þöglar kvikmyndir sem náðu
vinsældum hafa verið kvik-
myndaðar aftur. I' þessu sam-
bandi má nefna myndir eins og
Greifann af Monte Cristo sem
hefur verið kvikmynduö þrisvar
sinnum.
Notagildi
kvikmynda
Kvikmyndavaran hefur marg-
þætt notagildi. Hana má nota til
fræðslu, skemmtunar, afþrey-
ingar og síðast en ekki síst sem
SVART A HVlTU
45