Birtingur - 01.12.1958, Síða 15

Hjörleifur Sigurðsson:
Um list Sigurjóns Ólafssonar
Þegar ég sný mér við í dyrum Listamannaskálans og horfi yfir lundinn,
sem vaxið hefur upp fyrir augum mér þennan haustdag, brýzt fram á
varir mínar enn einu sinni: Hvernig hefur þetta gerzt?
Spurningin er einföld en henni verður tæplega svarað nokkurn tíma til
hlítar. Hreinir hlutir, heilsteyptir, er við skynjum snögglega með öllum
líkamanum eins og af hendingu, eru í rauninni sjálfsögðustu greinarnar
á stofni lífsins. Þess vegna sést mörgum svo hrapallega yfir þá. Og vegna
þess svíður flesta undan uppgötvuninni, þegar hún er gerð einn dag.
Ég hygg, að margir eigi eftir að finna til á þennan hátt augliti til aug-
litis við myndir Sigurjóns Ólafssonar, er þeir reyna að brjóta viðfangs-
efnið til mergjar: Þessir kollóttu steinar, tálguðu drumbarnir, bronshöf-
uðin, hvernig hafa þau orðið svona sjálfsagður þáttur í lífi okkar? Liggur
erfið leið að baki mótunar þeirra? Eru margslungnii’ hæfileikar upphaf
jafn einfalds forms?
Það er vandalaust að svara spurningu í orði þegar lausnin hefur verið
gefin nær jafnhliða. En hins raunverulega árangurs gætir aftur á móti
fyrst, þegar búið er að fylgja rásinni fet fyrir fet til baka til uppsprett-
unnar.
Þegar maður veltir fyrir sér persónu listamanns eins og Sigurjóns
kemst maður fljótlega í vanda. Þetta gerist óvænt, af því að drættirnir
í svip hans eru skýrir, hvert sem litið er. En nú bregður svo við, að
ómögulegt er að ná taki á persónunni. Ilún smýgur úr höndum manns
hvað eftir annað. Annars vegar virðir áhorfandi fyrir sér mynd, sem
sýnist hárnákvæm eftiröpun af konu — hvílíkri konu, hún er fyrst og
fremst slípuð plastísk heild — hins vegar hlut, sem orðið hefur til í
skjóli höfundar síns, nafnlausan og gersneyddan líkingu við umheiminn
en hnarreistan og óhugnanlega sjálfstæðan.
Þessar andstæður í fari myndhöggvarans hafa valdið sumum mönnum
áhyggjum. Þeim hefur ekki tekizt að koma auga á þráðinn í list Sigur-
jóns. Þeir tala jafnvel um stílleysi. En gáum betur að. Er stíll svona
áþreifanlegt hugtak? Snertir hann aðeins ytra borð listaverkanna?
Rennir hann sér eftir myndunum eins og hefill til að gera þær sléttar
og felldar? Og steypa þær allar í sama mótið? Ég held ekki. Þótt hann
hafi tíðum verið skilgreindur sem samnefnari formeinkenna eins og sama
listamanns, eru töfrar hans fólgnir í burðarstoðum hið innra. Þaðan
Birtingur 1B