Íslenzk tunga - 01.01.1960, Page 77

Um „boðhátt liðins tíma“
Ífyrsta hefti þessa tímarits birtist grein eftir próf. Stefán Einars-
son um „nolkun boðháttar um liðna atburði".1 Próf. Stefán hefur
nú sent ritstjórninni nokkur dæmi til viðbótar um þessa notkun boð-
háttar, og skulu þau fyrst tilfærð hér á eftir, en síðan gerðar nokkrar
athugasemdir um boðháttinn í þessum dæmum.
Fyrst eru dæmi um lieill í sambandi við njóta, geja.
Gísli hrá sverði ok hjó til hans [Kolbeins], ok vannsk Kol-
beini þat at fullu .. . Þorbjprn spyrr, hversu gengit hafi þá
bónríkit. „Þat vil ek kalla,“ segir Gísli, „at vel hafi gengit,
fyrir því, at þat mæltumsk vér nú við, er vér skilðum, at Kol-
beinn mundi af láta af kvámum, svá at þér yrði angr at því.“
„Þat mun því at eins,“ segir Þorbjprn, „ef hann er dauðr.“
„Láttu þér þykkja at betr,“ segir Gísli, „at þinn vili sé gprr um
þetta mál.“ „Þá njóttu heill handa,“ sagði Þorbjprn, „ok kann
þá vera, at ek eiga eigi dœtr einar barna.“
Gísla saga Súrssonar (B-gerS), íslenzk fornrit, VI, 25.
Næframaðr mælti: „Þá ek var á unga aldri, brenndum vér
salt eigi allfáir saman, at þar rak skip at landinu, sem vér vár-
um. Þeir brutu skip sitt í spán, ok rak upp mennina ok váru
máttlitlir, ok gerðu vér skjótt um við þá, ok hlaut ek kníf þenna
í mitt hlutskipti, en ef svá vel væri, at þér, karl, þætti nokkuru
nýtr, þá mun ek gefa þér knífinn.“ „Gefðu allra manna heil-
astr,“ sagði karl...
Orvar-Odds saga, Fornaldarsíigur Norðurlanda, 1
(Reykjavík 1943), 360.
1 „Boðháttur um atburði liðins tíma,“ Lingua Islandica — íslenzk tunga, I
(1959), 120—126.