Íslenzk tunga - 01.01.1960, Page 156

152
RITFREGNIR
notkun forsetninga geti verið mismunandi einmitt vegna fjölbreytni í efni og
stíl, nema þegar AM 315d kemur illa heim við þá þróun, sem hann heldur sig
hafa fundið. Hann drepur að vísu á hugsanleg latnesk áhrif á þýðingar, en gerir
lítið úr þeim. Það er engu líkara en hann hafi aldrei heyrt getið um greinarmun
á lærðum stíl og alþýðustíl.
(4) Allir textarnir eru stuttir og sumir örstuttir. Stytztir eru RMI og RMII,
en einnig má nefna AM 279a og AM DI LXV 1, sem hvor um sig er aðeins ein
blaðsíða í íslenzku fombréfasafni. í 279 eru aðeins 40 dæmi alls, en 45 í LXV.
Höf. hefir engar áhyggjur af þessu, nema þegar hann þarf að skýra hina háu
hundraðstölu RMI. Eðiilegra hefði verið að hugsa eitthvað á þessa leið: RMI
og RMII eru jafnlangir textar, hafa sama dæmafjölda alls (21) og sama hlutfall
atvikslegrar notkunar forsetninga (19%). Þeir eru skrifaðir á sama stað, fjalla
um sama efni, og aldursmunur er aðeins um 20—25 ár. Textarnir eru að vísu
stuttir, en þessi samsvörun er þó eins eðlileg og nokkuð getur verið. Aldurs-
munurinn skiptir hér engu máli.
Ég þykist nú hafa sýnt fram á, að höf. dregur óleyfilegar ályktanir af niður-
stöðum sínum. Hitt er annað mál, að hann hefir greint forsetningar og atviksorð
í hverjum texta á sjálfstæðan hátt, og ég sé enga ástæðu til að ætla, að niður-
stöður hans um atvikslega notkun forsetninga i hverjum texta séu reikningslega
rangar. Hann notar sömu aðferð á alla texta og er sjálfum sér samkvæmur. Má
því vel vera, að einhverjar ályktanir megi draga af niðurstöðum hans, ef text-
arnir eru ekki of stuttir, og skal nú vikið að því.
Höfundi dettur aldrei í hug að flokka handritin eftir sínum eigin niðurstöð-
um, því að aldursröðin er honum aðalatriði. En ef litið er á niðurstöðutölurnar,
sést, að textarnir skiptast í tvo hópa:
A B
237 1% RMI 19%
1812 7% RMII 19%
674 8% 315 20%
SH 9% 279 20%
673 11% OS 20%
LXV 38%
LXV hefir langhæsta hundraðstölu og er í rauninni einn á háti. En fremur á
hann heima í B en A. Minna má á, að textinn er örstuttur og endurtekningar
hækka töluna talsvert.
Nú er ástæða til að athuga, hvort A-textarnir eiga eitthvað annað sameigin-
legt gagnvart B-textunum, eitthvað, sem gæti skýrt muninn á hundraðstölum
þeirra.
Þess þarf ekki lengi að leita. í A-flokki er allt af erlendum rótum runnið,
hómilíur (237 og SH), rím (Rímbegla) (1812), kristin fræði (Elucidarius)