Vera - 01.02.1985, Qupperneq 5

Afmæliskveðja:
>
p - 4
ÍyjmBFM ® %
V*¥ j/Æ&xCír

. * >nl
Kvenna-
sögu-
safnið
10 ára
Á leiðinni upp á fjórðu hæð læt ég mér
detta í hug að nú sé ég að klöngrast upp í
klettaborg í leit að leynihellinum. Skyldu
búa í honum álfar og galdrar? Þarna
stendur kona á klettaskör klædd í svart og
skósítt pils og bíður mig velkomna.
Galdranorn? Huldukona? Hún vísar mér til
stofu, skipar mér að setjast og skrifa nafn-
'ð mitt á bók. Hneppir hún mig í álög?
Kemst ég aftur heim?
— Já, auðvitað er þetta hún Anna í
Kvennasögusafninu, eða er það Kvenna-
sögusafnið í Önnu?, sem þreytti íbúðinni
sinni á Hjarðarhaganum í galdraveröld
handa fróðleiksþyrstum konum í leit að
formæðrum sínum. Kvennasafnið varð tíu
afa síðasta nýársdag, það er ekki lengra
síðan og samt er eins og það hafi alltaf ver-
10 Þarna til húsa með Önnu og verði alla
tíð- .,En það verður það auðvitað ekki”,
segir Anna: ,,og má það heldur ekki. Þetta
safn á heima í Þjóðarbókhlöðunni, sem á
að geyma sögu og bókmenntir allrar þjóð-
arinnar, allra íslendinga” og áhersla á
allra er svo þung að bókahillurnar svigna
i samþykki sínu. Þegar ég fyrst kom í
Þessa íbúð átti ég ekki von á Önnu;
ákafanum, orðaflaumnum, eldhuganum.
Ég hafði aldrei fyrri séð konu stökkva upp
úr sæti sínu til að sækja bók með einmitt
setningunni, sem hún var með fremst á
tungunni en mundi þó ekki, setjast aðeins
til að hverfa aftur og finna alveg kórrétta
heimild, hlaupa enn til eftir miklu betra
dæmi og Ijósrita svo allt saman til að ég
færi nú ekki allslaus á brott og hella upp á
könnuna, smyrja brauð og finna súkku-
laðimola til að færa mér með kaffinu —
eiginlega allt í sömu andránni og segja
sögu á meðan. Og jafnvel þó svo fyrsti
þráðurinn dytti niöur undir alla nýju þræð-
ina, sem okkur tókst að spinna, þá kom-
umst við alltaf alla leið að lokum. — Já,
hún Anna í álög og nei, það er alls ekki vist
að þú komist alla leið heim aftur! Hugurinn
verður eftir dágóða stund.
Síðast þegar ég kom og óskaði henni til
hamingju með afmælið og sagðist ætla að
senda henni kveðju í Veru, sagði hún:
„þakka þér fyrir og gleymdu ekki þessu
með Þjóðarbókhlöðuna.” Nei, við skulum
ekki gleyma því.
Á leiðinni heim hitti ég unga frænku.
Hvaðan ertu að komaspurði hún, hissaað
sjá mig á gangi í frostinu líklega. Úr
Kvennasögusafninu. Kvennasögusafn —
hvað er nú það? sagði frænka á unglings-
aldrinum sínum og varðist varla brosi.
Samt er skólinn hennar bara steinsnar frá
Önnu. Samt er hún að læra sögu í skólan-
um. Og hvað segir ekki Anna eftir sænskri
stallsystur: ,,saga karlaog kvennaersam-
anslungin eins og uppistaða og fyrirvaf í
dúk í vefstól. En því hefur verið komið
þannig fyrir að aðeins karlmannlega fyrir-
vafið kemur í Ijós í sögunni. Af þessum
sökum hefir saga kvenna horfið að verul-
egu leyti, nema hvað endrum og eins glittir
í hana, t.d. þegar einhver kona hefur verið
ofjarl eða kannski jafningi karla í grimmd
eða stjórnkænsku, ellegar hefur haft áber-
andifrumkvæðiíástarmálum. . .enþaðer
ekki sú kvennasaga, sem skiptir máli
nema síður sé.” (Konur skrifa, bls. 8)
Hvers vegna fá stelpurnar ekki að vita
þetta. Hversu margar okkar væru minna
vísar án Önnu og safnsins hennar.
Til hamingju með afmælið Kvennasögu-
safn og megir þú komast úr leynihellinum
í Þjóðarbókhlöðu og þjóðarsögu allra ís-
lendinga. Ms
k
5