Vera - 01.05.1988, Blaðsíða 38

afsláttur verði greiddur úr ríkissjóði til launþega."
Nokkrar umræður urðu í þinginu um tillöguna og tók
Kristín Halldórsdóttir m.a. þátt í þeim. Hún sagði m.a.
,,Ef farið er út í að ríkið greiði uppbætur á laun að
ákveðnu marki er verið að greiða niður laun fyrir at-
vinnurekendur, þá er verið að fallast á að þeir séu með
vonalausan atvinnurekstur sem geti aldrei greitt mann-
sæmandi laun, en þó atvinnurekstur sem ríkinu beri að
halda uppi. Við mundum festast í slíku styrkjakerfi og
það er ekki nokkur einasti vafi á því að slíkt kerfi mundi
útiloka allar leiðréttingar af hálfu atvinnukaupenda í
framtíðinni. Þeir mundu að sjálfsögðu velta ábyrgðinni
og byrðunum yfir á ríkið. Það er líka augljóst að launa-
bætur frá ríkinu eru engin trygging fyrir lágtekjufólk. Að
því kæmi fyrr eða síðar að ríkið vildi lækka þessar bætur
eða fella niður því hér er vissulega um talsvert fé að
ræða og það er óvíst og raunar ótrúlegt að saman fari
þörf ríkisins til þess að losna við þessar greiðslur og
hæfni atvinnurekenda til að taka við þeim. Það má því
ekki gera fólki þann grikk að koma á niðurgreiðslum á
laun.“
Eins og fram kemur í máli Kristínar töldum við þá leið
sem Borgaraflokkurinn lagði til hér til að bæta lægstu
launin ófæra. Ef ríkiö greiddi launabætur værum við að
firra atvinnurekendur þeirri ábyrgð að greiða laun fyrir
þá vinnu sem starfsfólk þeirra innti af hendi. Það er al-
gjörlega óviðunandi að okkar mati.
- í ' ,
VERÐMÆTAGILDI
HEIMILISSTARFA í
ÞJÓÐFÉLAGINU
Borgaraflokkurinn hefur lagt fram annað mál á Al-
þingi sem snertir hag og kjör kvenna, en það er tillaga
til þingsályktunar um mat á heimilisstörfum og er rétt að
faranokkrum orðum um hana hér þarsem athyglisverð-
arumræðururðu um tillöguna. Tillagan hljóðarsvo ,,AI-
þingi ályktar að skora á forsætisráðherra að fela Þjóð-
hagsstofnun að gera úttekt á verðmætagildi heimilis-
starfa í þjóðfélaginu í heild og meta gildi þeirra með tilliti
til þjóðartekna eins og þær eru reiknaðar í dag.“ í grein-
argerð með tillögunni segir m.a. ,,Hið opinbera hefur
um langan tíma litið fram hjá efnahagsgildi heimilanna
fyrir þjóðfélagið og þeir sem þessi störf stund njóta ekki
jafnstöðu hjá hinu opinbera á við þá þegna sem stunda
störf á hinum almenna vinnumarkaði. Fram til þessa
hafa þessi störf aðallega verið unnin af konum og hefur
vanmatið því aðallega beinst að þeim sem heild. Ætla
má af þeim sökum að litið sé á konur sem ódýrt og
óæðra vinnuafl, en þar gæti ein skýringin verið á því hve
konur eiga almennt erfitt uppdráttar á vinnumarkaðnum
þrátt fyrir jafnréttislögin og yfirleitt stunda þær lægst
launuðu störfin í þjóðfélaginu."
Kvennalistakonur tóku undir þessa tillögu Borgara-
flokksins. Málfríður Sigurðardóttir kom m.a. inná það að
störf heimavinnandi fólks sem við skulum horfast í augu
við að eru yfirleitt konur, verði tæplega metin til fjár í
krónum og aurum. Hún benti m.a. á að kjör kvenna í
störfum á hinum almenna vinnumarkaði sem ynnu störf
hliðstæð heimilisstörfunum væru mjög slæm og þar
kæmi einmitt fram vanmatið sem væri við lýði á störfum
kvenna. Eitthvað komu orð Málfríðar illa við fyrsta flutn-
ingsmann tillögunnar Albert Guðmundsson Borgara-
flokki og fannst honum ástæða til að taka eftirfarandi
fram í ræðu sinni. ,,En ég vil láta það koma fram að ég
sem karlmaður og ég hugsa allir þeir karlmenn sem ég
þekki til, hef aldrei vanmetið störf heimavinnandi
kvenna. Það er langt frá því.“ Málfríður sté þá aftur í
pontu og ítrekaði fyrri orð sín um að störf kvenna væru
vanmetin og lítils virt. Þá tók til máls Ellert Eiríksson,
Sjálfstæðisflokki sem sagði m.a. ,,Mörg störf í þessu
þjóðfélagi sem konur vinna eru ágætlega launuð í hlut-
falli við önnur störf." Og nokkru síðar sagði hann. ,,Ég
tek undir með hæstvirtum 5. þingmanni Reykjavíkur (Al-
bert Guðmundsson) að konur eru konum verstar og því
miður leggið þið rangt mat á þetta og okkur líka. Ég er
aðeins að kveikja í ykkur." Þetta er aðeins örstutt dæmi
um það hvernig viðbrögð verða í þinginu þegar rætt er
um konur og störf þeirra. Þetta er ekkert einsdæmi fyrir
Alþingi eða alþingismenn, en minnir okkur enn einu
sinni á hversu langt er í land að verðmætamatið breytist
til hagsbóta fyrir okkur konur.
KYNNING Á
RÉTTINDUM OG
SKYLDUM Á
VINNUMARKAÐI
Anna Ólafsdóttir Björnsson kom inn á þing í mars
þegar Kristín Halldórsdóttir fór til Kanada til að kynna
Kvennalistann. Þetta var í fyrsta sinn sem Anna kom inn
á þing og var hún þriðja varaþingkona okkar sem tók
sæti á Alþingi í vetur og sú fjórða var Guðrún Halldórs-
dóttir sem kom inn í fjarveru Kristínar Einarsdóttur.
Anna flutti jómfrúarræðu í umræðu um lágmarks-
launafrumvarpið eins og kom fram hér að framan. Hún
lagði fram þingsályktunartillögu sem svo sannarlega
snertir stöðu fólks á vinnumarkaðnum en það er tillaga
um réttindi og skyldur á vinnumarkaði. Tillagan er svo-
hljóðandi ..Alþingi ályktar að fela félagsmálaráðherra
að gera sérstakt átak til að kynna fólki á vinnumarkaðin-
um réttindi sín og skyldur. í því skyni skipi ráðherra sjö
manna nefnd er kanni: 1. Hvernig best megi tryggja að
allir er ráðast til starfa á almennum vinnumarkaði þekki
réttindi sín og skyldur, þar með talin launakjör, lífeyris-
réttindi, reglur um hvíldartíma, orlofsgreiðslur og upp-
sagnarákvæði. Nefndin kanni hvort lögbinding starfs-
samninga milli einstaklinga og atvinnurekenda sé æski-
leg leið til að tryggja að enginn sé ráðinn í vinnu án þess
38