Ljósmæðrablaðið - 01.07.1993, Blaðsíða 32

hafi orðið á þekkingu manna. Frá þeim
tíma hafa varðveist þær sagnir að víða í
Evrópu töldu læknar það vera fyrir neðan
virðingu sína að sinna konum við barns-
burð. Frægur franskur læknir komst svo
að orði árið 1586, „það er vanvirða fyrir
karlmenn að fást við þessa list“. Þessi
skoðun rikti sem sagt á miðöldum, og allt
fram til þess tíma er fæðingatengur komu
til sögunnar á 17. og 18. öld. Þá fóru
læknar að ganga svo inn á verksvið ljós-
mæðra að þeim þótti nóg um. (7,13)
ítalir misstu aldrei sjónar á fornaldar-
menningu Grikkja, sem varð til þess að á
12.-14. öld spratt upp hreyfing til að
endurvekja þá þekkingu. Hugmynda- og
menntastefnan sem spratt út frá þessari
hreyfingu fékk nafnið „húmanisminn".
Listir og vísindi „endurfæddust", sú stefna
fékk heitið Endurreisnarstefnan „renes-
sanse“. Breiddust þessir menningar-
straumar út frá Ítalíu til annarra landa s.s.
Frakklands, Hollands, Þýskalands, Dan-
merkur og fleiri landa. Prentlistin var
fundin upp á þessu skeiði og auðveldaði
hún útbreiðslu fræðirita. (2,13)
Sagnir segja að heiftarleg átök hafi
orðið milli karla- og kvennamenningar,
það er við upphaf „Vísindaalda" 14-17
hundruð, sem komu til af því að karlar
fóru að sækja inn á svið kvenna, með
náttúru- og raunvísindi að vopni. Karl-
menn fóru að lesa læknisfræði í há-
skólum á 15.-16. öld, og tóku síðan
læknar að seilast mjög inn á svið ljós-
mæðra. Það var frá upphafi amast við
konum í þessum skólum, þær fengu þar
ekki aðgang og engan möguleika á að
mennta sig á jafnréttisgrundvelli. Og biðu
því lægri hlut i þessum átökum, ekki
aðeins að þeim væri meinað að læra í
háskólum, heldur var reynt með góðum
30 _______________________________________
árangri að taka frá þeim ævaforna þekk-
inqu oq spilla samstöðu þeirra og sam-
heldni. (2,14)
í Tímaritinu Þjóðlíf í september 1986
birtist grein eftir Helgu Sigurjónsdóttur
kennara, þar kemur hún inn á ýmislegt,
sem fræðikonur hafa verið að rannsaka í
sambandi við karlamenningu, sem haft
hefur áhrif á stöðu kvenna. En víða um
lönd og ekki síst í Bandaríkjunum eru
konur nú í óðaönn að gaumgæfa þessa
sérkennilegu menningu og þann bak-
grunn, og þá mun án efa margt fróðlegt
koma í ljós. Sumar þessara fræðikvenna
telja; „að karlinn hafa upphaflega verið í
sálarlegu jafnvægi og tekið yfirburðum
mæðra/kvenna, sem sjálfsögðum hlut.
Móðirin fæddi nýtt líf, hún hafði ótvíræða
yfirburði yfir karlinn og var því sú volduga
og sterka, sú sem leiðbeindi börnunum
og leiddi til þroska, og fór skynsamlega
með vald sitt. Þetta forna vald móður-
innar var þó allt annars eðlis en það vald,
sem við þekkjum meðal valdhafa. Það
fólst ekki í drottnun, kúgun og yfirgangi
heldur nauðsynlegri stjómun. Móðurinni
var óhætt að treysta. Hún bjó yfir sköpun-
armætti og krafti, sem karlar gátu aldrei
öðlast. Um það þýddi ekkert að fást.“ (14)
Aðrar fræðikonur segja: „Karlar hafa
kennt konum um allt hið illa í heiminum
svo langt aftur, sem rekja má men-
ningarsögu okkar heimshluta. Þeir hafa
gert þær að blórabögglum, sannköll-
uðum syndaselum, sem er fullgott að
burðast með syndir mannkyns. Konum
hafa frá upphafi vega verið ætlaðar illar
hvatir. Líkamir þeirra hafa verið taldir
saurugir, sér í lagi kynfærin, og farvegur
fyrir syndina. Þær „tæla“ karla og vekja
upp í þeim syndsamlegar langanir, sem
þeir fá ekki staðist. Og þegar þeir falla
LJÓSMÆÐRABLAÐIÐ