Ljósmæðrablaðið - 01.07.1993, Page 42

göngum úr skugga um að vel gangi að
sprauta, hvernig andleg og líkamleg líðan
er og svo framvegis.
Eggheimtudaginn, mætir parið árla
morguns með sæðissýni og konan fast-
andi frá miðnætti. Flestir karlarnir eru
með þegar eggin eru sótt. Eggheimtun
fer fram á skurðstofu, framkvæmd af sér-
fræðingi deildarinnar með aðstoð ljós-
móður. Rannsóknarstofa er við hlið
skurðstofunnar og leitar líffræðingur að
eggi í hverju sýni sem tekið er. Parið
getur því fylgst með hvernig gengur.
Aðgerðin er framkvæmd með hjálp vagi-
nalsónartækis.
Konan er vakandi en fær i.v. vökva
og verkja og slakandi lyf. Svæfingalæknir
er við allar eggheimtur. Hægt er að fylgj-
ast með af sónarskerminum, hvernig
eggbúin tæmast, eitt af öðru. Aðgerðin
tekur hálfa til eina klukkustund. Konan
jafnar sig í 2-3 klukkustundir og fer síðan
heim. I einstaka tilviki þarf að leggja
konuna inn á kvenlækningadeildina til
kvölds eða næsta dags.
Ef frjóvgun á sér stað, kemur parið á
deildina 2-3 dögum síðar og eru þá sett-
ir upp 1-3 fósturvísar, fer það eftir útliti
fósturvísanna, fjölda þeirra sem hafa
frjóvgast og aldri konunnar. Engin deyf-
ing eðá lyf eru notuð við fósturfærsluna,
en konan hvílir sig í eina og hálfa klukku-
stund á eftir.
Konan kemur síðan í blóðprufu (eða
sendir utan af landi) 14 dögum eftir
eggheimtu og gert er þungunarpróf. Ef
þungunarpróf reynist jákvætt er því fylgt
eftir með mælingum aftur á 16. og 18.
degi. Ef þau próf reynast eðlileg er gerð
sónarskoðun á 28. degi þá á að sjást
hvort einn eða fleiri sekkir eru í leginu og
e.t.v. hjartsláttur. Á 42. degi eftir egg-
40 _____________________________1_____
heimtu er aftur gerð sónarskoðun og ef
allt reynist vera eðlilegt, er gerð mæðra-
skrá og ákveðið hvert konan fer i mæðra-
eftirlit. Reynist þungunarprófið neikvætt,
kemur parið í viðtal á deildina - farið er
yfir meðferðina og áframhald ákveðið.
Hér höfum við í stórum dráttum rakið
hvemig meðferðin gengur fyrir sig, enn-
þá er starfsemi deildarinnar í þróun og
margt sem huga þarf að í sambandi við
áfrarrihaldandi starfsemi hennar. Nú þeg-
ar er biðtími eitt og hálft til tvö ár.
Húsnæði deildarinnar er lítið og
stundum erfitt um vik, þegar margir eru
í meðferð í einu. Enn eru ekki lög til í
landinu sem leyfa frystingu fósturvisa,
sem hægt hefði verið að frysta og nota
síðar, og fría þannig konur við erfiðri
lyfjameðferð.
Þegar deildinni fer að vaxa fiskur um
hrygg og meðferðum að fjölga, hlýtur að
þróast starfsemi í tengslum við deildina,
fyrir þau pör þar sem meðferðin tekst ekki,
eða verða fyrir áföllum í meðferðinni, t.d.
fósturlát, eða utanlegsfóstur. Þyrfti það að
vera þverfaglegur hópur, sem að því stæði.
Þar sem þetta stig meðferðar á ófrjó-
semisvandamálinu er síðasta meðferðar-
formið, og ef það tekst ekki, þrátt fyrir
margar tilraunir, þarf fólk mikinn stuðning
og hjálp til að horfast í augu við staðreynd-
ina og takast á við hana.
Þrátt fyrir að deildin sé enn að slíta
barnsskónum, hefur árangurinn verið
mjög góður, líklega mun betri en búist var
við í upphafi. Það hefur verið mjög
ánægjulegt fyrir okkur ljósmæðurnar að
taka þátt í þessu uppbyggingastarfi og
vonum við að starfsemin fái að þróast og
dafna eðlilega í framtíðinni.
LJOSMÆÐRABLAÐIÐ