Akranes - 01.10.1952, Blaðsíða 7

vinna, sem undirbúningnum var samfara,
væri ekki unninn fyrir gíg, þvi þar sem
dráttarbrautin var fyrir opnu hafi, gat
aukixm vindstyrkur eða versnandi sjólag
útilokað uppsátur og jafnvel valdið þvi að
endurbyggja þyrfti brautina ef hún rask-
aðist. Þegar slippstjórinn hafði eftir at-
hugun ákveðið setningu var búkkinn rað-
að með vissu millibili það langt niður,
að neðri endar búkkanna voru settir á
botnstöpulinn og festir við sliskjukant-
inn þannig að þeir drægjust ekki frá þó
á reyndi, síðan var sett tré 6 X 7“ fyrir
hliðarsliskjur i þeirri hæð, sem ætlað var
að „lífplankar“ skipsins væru, þetta var
allt fest saman með járn „hökum,“ þannig
myndaðist renna til að draga skipið upp i.
Þegar þessu var lokið var borið járn á
þá búkka, sem í sjó voru, svo að þeir flytu
ekki upp.
Á sinna þeirra voru settir plankar og
á þá var steypt járngrýti, sem mikið
var til af og flutzt hafði hingað sem
kjölfesta í skipum, en á aðra búkka
var borin þung ankerskeðja. Vinnunni
þurfti að haga svo, að byrja undirbúning
með útfalli, fylgja sjávarfallinu og ljúka
verkinu áður en sjórinn rann á aftur. Sið-
asta verkið við myndun uppsátursrenn-
unnar var að bera feiti á botn sliskjunnar
og á hliðartrén, það var samansoðin tólg,
og lýsi, tréð þurfti helzt að vera þxnrt,
svo að tólgin festist við það og gæti húð-
að vel, því þykkari húð, því hálari varð
brautin og þar af leiðandi léttara sátrið.
Með hálfföllnum sjó var farið að undir-
búa skipið til settnings. Því var komið fyrir
við dufl, sem var beint aftur af skipinu,
en taug var sett í framendann frá landi.
Þá voru 4 hliðarfestar til að halda skipinu
beinu fyrir. Framtaugamar sín hvom
megin á „hakkabrettinu.“ Stjóm þessara
tauga var vandasamt verk því ef skipið
bar ekki rétt að, gat það festst fyrir utan
botnsliskjuna, eða búkkarnir skekkst svo
að hætta varð við sátrið. Vegna þessa
voru því alltaf sömu mennimir, sem höfðu
verk þessi með höndum. Skipið var dregið
áfram á landfestinni með aðstoð akkers-
spilsins, þannig að spilmöndullinn, sem
akkerskeðjurnar leika um var notuð til
að draga skipið fram, en „kopparnir“ vom
notaðir fyrir hliðartaugamar til að halda
skipinu í réttu horfi að framan. Við þessi
verk voru 3 menn, 1 við hvora taug, að
aftan vom svo 2—3 menn til að slaka á
afturtaug, þvi ekki mátti gefa meir út að
jafnaði en fram gekk. Svo voru aðrir 2—3
menn við þá taug, sem áveðurs var en
1 dugði við hliðartaugina á hléborða. Til
þessa voru „pollar“ skipsins notaðir og
voru vöfin um þá eftir þvi hvað vind-
ur eða straumur var þungur. Áður en
skipið kom of nærri landi var rennt und
ir það „skónum,“ það var planki úr 3“
ca. 2“ mjórri en sliskjan, svo hann gengi
auðveldlega niður i hana þvi á skónum
var skipið dregið í sliskjunni, hann var ör-
lítið kúptur að neðan. Að ofan vom settar
á hann, — með 18“ millibili — 3“ planka-
bútar og sneru þeir þversum til þess að
verja því, að hann klofnaði.
1 skónum að framan var mikill hringur,
sem dráttarblökkin var fest í, þá voru
einnig boltuð í skóinn járnstykki, sem
stóðu nokkuð upp í loftið frá báðum könt-
um með augaboltum á endunum. Stykld
þessi voru á báðum endum, þarna var einn-
ig komið fyrir járni, svo skórinn sykki
auðveldlega. Honum var sökkt fyrir fram-
an skipið og dreginn aftur eftir því og upp
að kilinum á böndum, sem föst vom í auga-
boltann, böndum þessum var fest aftur við
afturmastur og fyrir framan frammastrið.
Þegar þessu var lokið var skipið tilbúið
til setnings. Slippstjórinn tók sér stöðu við
framstefnið, en einn miðunarmaðm- á
„messarbómunni,“ hann miðaði möstrin
við land, frá miðunarmanni fékk slipp-
stjórinn upplýsingar um hvernig horfði,
og eftir þeim gaf hann sínar fyrirskip-
anir um framdrátt skipsins. Þegar skipið
stóð vel í sliskjunni að framan vom fram-
hliðartaugamar festar i taliu i stórmastr-
inu og með þeim var skipinu haldið á
réttum kili þangað til báðar hliðarsliskj-
urnar vom ömgglega fastar. Þegar skip
stóð í allan kjölinn yfirgaf skipstjóri stöðu
sína við stefni skipsins og fylgdist með
og skipaði fyrir með festingu hliðar sliskju,
þeim var rennt niður frá þilfari sín
frá hvorri hlið, sliskjum þessum, sem að
öllu leyti vom eins og botnsliskjan en mik-
ið veigaminni og ekki lengri en 3 álnir,
var hvolft yfir hliðartrén á búkkanum,
þar inn, sem belgur skipsins var mestur.
Tréfleigmn var rennt milli skipssiðunnar
og sliskjunnar þannig að jafn þungi hvíldi
á allri sliskjunni. Bátar vom hafðir til
að gæta þess að fleigarnir losnuðu ekki,
því það gat haft hinar alvarlegutsu af-
leiðingar. Þegar hliðar sliskjunnar vom
örugglega festar var öllum taugunum
sleppt og um líkt leyti var skipið komið
það upp úr sjó, að hægt var að festa upp-
sáturstaugina í skóinn, eftir því var skip-
ið dregið í naust af handsnúinni vindu,
sem stóð á steyptum jarðbundnum palli
ca. 10 álnir frá efri enda botnbrautar-
innar.
Mnt kona og merk
Þegar ég móttók nýlega hið yfirlætis-
lausa rit, HLlN, fletti því og las i skyndi
ýmislegt, reikaði hugurinn auðvitað tii
þeirrar ágætu konu, sem svo traustlega
hefur staðið að baki því um tugi ára. Þar
er hugsjóna-kona á ferð, heilluð af vit-
undinni um köllun, sem vinna beri lát-
laust að, þótt stundum sýnist seint miða.
AKRANES vill þvi nota tækifærið til þess
að þakka henni sína óeigingjömu, mikils-
verðu varðstöðu í ísl. þjóðlífi. Fyrir dyggð
hennar og drengskap við þessa mikilsverðu
hugsjón, sem hún hefur þjónað allt sitt líf,
eins og hún væri fædd til þess eins; sem
hún líka eflaust er.
Þrátt fyrir, þótt Halldóru Bjamadóttur
finnist, að ekki sé nógu mikið af hug-
sjónum hennar orðið að veruleika, mun
hún þegar sjá mikla ávexti iðju sinnar, og
enn mun þjóðin lengi njóta starfs hennar
beint og óbeint, þakka það og meta.
Ó. B. B.
Gamlar byggingar, gömul skip.
akranes
115