Akranes - 01.10.1952, Blaðsíða 23

ÓI. B. Björnsson:
Hinn 7. október s. I. opnáöi ungur málari, Veturliöi
Gunnarsson sýningu á verkum sínum í skála mynd-
listarmanna í Reykjavík, á um 150 myndum stœrri
og smœrri. Þetta var fyrsta sjálfstœÖa sýningin, sem
Veturliöi hefur haft í Reykjavík.
Ein af myndum VeturliSa: Kvöld í sjávarþorpi.
Það eru nú 8 ár síðan hann byrjaði að
læra, þá aðeins 17 ára gamall. Hann var
fátækur unglingur, og má segja að þessi
ákvörðun hans hafi verið fífldirfska, en
um slíka smámuni spyrja ekki menn, sem
vita hvað þeir vilja og ætla sér ákveðið
að ná settu marki, og vona í lengstu lög
að sér takist það. Veturliði hóf nám í
Handíðaskólanum, síðan var hann í tvö ár
við nám í Kaupmannahöfn, en komst ekki
lengra suður á bóginn, þótt þangað stefndi
hugurinn. Þess í stað ferðaðist hann nokk-
uð um Norðurlönd og málaði.
Fyrir nokkrum árum átti ég þess kost
að sjá all margar myndir hjá hinum unga
málara. Þótt mér finndist þar fátt um lista-
verk, þótti mér líklegt, að þarna væri verð-
andi listamaður á ferð, ef ekki einhver
ismi og öfugþróun hertæki hann og leiddi
í björg „kaossins,“ þar sem allt snýst um
að villa fólki sýn, og fá það til að segja
svart hvítt og öfugt.
Nú fékk ég aftur tækifæri til þess að
sjá hin mörgu verk þessa unga manns, og
sjá í myndunum þá götu, sem hann hefur
gengið á vegum listarinnar síðan ég sá
fyrstu myndir hans. Þvi miður hafði ég
ekki tækifæri til að skoða myndirnar nógu
vel. Ég tel mig náttúrlega engan listdóm-
ara, og því síður „listfræðing," enda mun
ég ekki fella neinn allsherjardóm á þeim
forsendum um þessa sýningu Veturliða,
aðeins segja hvernig mér kom þetta fyrir
sjónir sem algers leikmanns á þessu sviði.
Það fyrsta, sem ég tók eftir var það, að
þessum unga manni hafði farið mikið
fram, allur viðvaningsbragur um litaval
og uppbygingu myndanna var horfinn.
Listamannsauga hans hafði öðlast næmari
sjón, jafnframt því sem höndin hafði liðk-
ast og orðið öruggari í handbrögðum af
margra ára vinnu og faglega skólun.
Mjmdirnar í heild háru það og með sér, að
á bak við þær stæði maður, sem öll þessi
ár hefði aldrei hopað frá því marki, er
hann hafði sett sér, að sigra eða deyja
ella, í listrænum skilningi talað. Mynd-
irnar sýna líka í heild sinni, að Veturliði
er sjálfstæður í hugsun og verkefnum,
bæði um val verkefna og meðferð lita.
Hann virðist ekki stæla sérstakar myndir
eða málara, heldur fara sínar eigin leiðir,
og lita hvorki til hægri eða vinstri, hvort
sem fólki líkar betur eða verr. Ég lield,
að Veturliði eigi eftir að verða „Sumar-
liði“ sem listamaður og sniðganga þannig
allar „formúlur“ þeirra, sem einir vita
hvað list sé og hvernig hvert pensilfar
eigi að vera dregið, til þess að mynd geti
átt það skilið að heita mynd.
Veturliða ætlaði líka að verða hált á
þessum eintrjáningshætti sínum gagnvart
„listfræðingum“ abstraktlistarinnar. Eng
inn nýliði virðist þar alandi eða ferjandi
frá þeirra sjónarmiði, nema þeir hafi auð-
sæilega verið tröllriðnir af einsýnni ab-
straktvitleysu út í yztu æsar.
Með Birni Th. Björnssyni og Veturliða
kastaðist líka heldur en ekki i kekki. Hefui'
Björn þar allt í hornum sér í umsögn um
sýninguna, er hann birti í Þjóðviljanum
12. okt. Er engu líkara en að hann gangi
berserksgang i því að lítilsvirða hinn unga
málara, og útlit er fyrir að maðurinn hafi
haft eitthvert ofnæmi gagnvart þessari
sýningu Veturliða. En hinn ungi málari
var þá ekki heldur seinn á sér að notfæra
sér slíka veiklun, því að næst er „listfræð-
ingurinn“ kom á sýninguna leiddi Vetur-
liði hann til dyra „útí myrkrið.“ Hinn mis-
heppnaði ritdómur Björns varð því Vetur-
liða til hins mesta happs, og jók bæði
aðsókn að sýningunni og einnig sölu mynd-
anna. Þótt Björn sé reiður út af einhverju
við Veturliða, virðist mér þó eitt benda
til að ekki sé honum alls vamað í listfræð-
inni, því að þetta stendur þó i dómi hans
um sýninguna: „Og þar finnst mér það
ekki fara neitt í leynum, að Veturliði
Gunnarsson er efni i mjög góðan málara.“
Enda þótt mér finnist mörg af málverk-
um Veturliða um of „abstrakt,“ — þótt
hann tileinki sér ekki þá vitleysu með
öðrum eins öfgum og margir af okkar yngri
málurum, — þykist ég mega sjá að lifandi
sé við þá von, að hann vaxi algerlega frá
því einkenni, sem myndir hans bera af
þeirri „óskapnaðar-list“ og stefnu, þegar
hann nær enn meiri þroska og eygir enga
meðalmennsku.
Hinn 15—17 nóv. hafði Veturliði sýn-
ingu hér á Akranesi. Hann gat ekki komið
þvi við að sýna hér nema 78 myndir,
fleztar hinar minni. Sýningin var samt
mjög vel sótt og seldi hann 12 myndir.
Hér hélt Veturliði sína fyrstu sýningu
sem byrjanai, var honum þá sem nú vel
tekið, enda er hann hálfgerður Akurnes-
mgur, þar sem hann átti hér heima frá
9—16 ára aldurs, og fékk i barnaskólanum
hér sína fyrstu tilsögn i teikningu.
% vona að Veturliði fái tækifæri til
þess að fljúga suður i lönd, nema þar
meira og nota timann vel til að þroska
manndóm sinn og listræna hæfileika.
Til kaupenda:
Kœru vinir.
Við lok liins 11. árg., verður mér efst
í hug að Jiakka ykkur fyrir órofati-yggð við
mig og þetta rit frá fyrstu byrjun, þvi að
það er vissulega ykkur að þakka, að það
heldur enn velli, og hve lengi það gerir
það.
Að vonum hafa nokkrir helzt úr lest-
inni og hætt að kaupa og greiða blaðið.
Það eru margir svo hugsjónasnauðir og
jxillitlir, og láta sig engu skipta, nema eig-
in stundar ávinning. En margir ykkar eru
eins og bjargið, sem ekki bifast, og verð-
ið æ traustari og skilningsbetri með hverju
ári sem liður, á allt það, sem verið er að
vinna í þessu litla blaði, með því að lita
fram og aftur og reyna að tengja það sam-
an á þann hátt, að það komi að einhverju
gagni í nútíð og framtíð.
AKRANESI væri mikil þörf á að eign-
ast fleiri kaupendur, því að bærilegt líf
þess hefur alltaf verið miðað við upplag
þess, sem nokkuð er óselt af ennþá, en
það er mikils virði fyrir þá, sem vilja
eignast ritið í heild frá upphafi. Það hefur
ekki verið hækkað, og er mjög ódýrt.
Ég vil vinsamlegast biðja þá, sem enn
skulda að greiða það sem allra fyrst. Vin-
samlegast endursendið ekki póstkröfur óinn-
leystar, því þar fer mikill kostnaður til
ónýtis, auk þess sem það tefur og truflar.
Ef hægt væri að fjölga kaupendum, mundi
það auka og tryggja veg og viðgang blaðsins,
og skapa möguleika fyrir frekari rnnbót-
um ó efni og frágangi öllum. Vænti ég þess
þvi, að þið reynið til að útvega því marga
kaupendur á þvi ári, sem í hönd fer.
Um leið og ég þakka öll bréfin, kveðjur
og hlýjar umsagnir um blaðið, óska ég
ykkur öllum gleðilegra jóla og blessunar
á komandi ári.
Vinsamlegast
Ól. B. Björnsson.
AKRANES
131