Akranes - 01.01.1957, Side 27

! Stykkishólmi á þessu tímabili. Áður en
ég lýk máli mínu, vil ég geta Bjarna
Jóhannssonar, sem var mikill athafna-
maður i Stykkishólmi i lok 19. aldarinn-
ar. Rak hann bæði útgerð og verzlun.
Var hann í senn útgerðarmaður og skip-
stjóri um mörg ár — og talinn mikill
aflamaður. I arfleiðsluskrá sinni lagði
hann fram fé til stofnunar Framfara-
sjóðs Stykkishólms, auk þess sem hann
Daníel Thorlacius SigurSur Jónsson.
gaf fé til að reisa vita á Elliðaey. Bjarni
var giftur Maríu Sigurðardóttur, mestu
heiðurs- og dugnaðarkonu. Eftir að Bjarni
féll frá giftist María Árna P. Jónssyni,
sem enn er á lífi hér í bæ. Rak Ámi
einnig verzlun og útgerð í Stykkishólmi
eftir aldamótin — og byggði hér verzl-
unarhús, er síðar var breytt í gistihús og
nú er eign Sigurðar Skúlasonar gestgjafa.
Um og eftir miðja 19. öld var Stykkis-
hólmur orðinn miðstöð allra viðskipta
við Breiðafjörð — og einnig samgöngu-
miðstöð. Þar var amtmaðurinn í Vestur-
amtinu búsettur. Páll Melsteð, amtmað-
ur, sat í Stykkishólmi, svo og Bergur
Thorberg, sem síðar, eftir að hann var
fluttur til Reykjavíkur, varð landshöfð-
ingi. Sigurður Jónsson sýslumaður, fóst-
ur- og systursonur Jóns forseta, sat í
Stykkishólmi. Prófastur, Eiríkur Kúld,
átti heimili í Stykkishólmi í 43 ár. Var
hann fyrst prestur í Flatey og byggði
sér þar íbúðarhús. Er honum var veitt
Helgafellsprestakall flutti hann ibúðar-
hús sitt frá Flatey að Þingvöllum í
Helgafellssveit. Er hann svo færði byggð
sína frá Þingvöllum til Stykkishólms,
tók hann enn íbúðarhús sitt með sér.
Erfitt þætti það í dag fyrir embættis-
menn og aðra, að hafa þennan hátt á,
að flytja íbúðarhús sín, í hvert sinn, er
þeir flytja byggð sina. Kúldshús er enn
stórt og reisulegt íbúðarhús í Stykkish.
Sonur ÁrnaThorlaciusar var Daníel
Thorlacius, verzlunarstjóri (fyrir norska
samlagið), í Stykkishólmi 1870—1874.
Hann var þingmaður Snæfellinga 1869.
Fyrsti héraðslæknir i Stykkishólmi var
danskur maður, Lind að nafni og síðan
Hjörtur Jónsson. Næstu héraðslæknar
sátu, að norðan á ísafirði, og að sunnan
í Stafholtsey i Borgarfirði. Eins og áður
er sagt var lyfjabúðin stofnuð í Stykkis-
hólmi 1838 — og var Jakobsen fyrsti
lyfsalinn. Amtsbókasafnið var stofnað
1844, og risu miklar deilur af, milli
Isfirðinga og Snæfellinga um síðustu
aldamót, þar sem Isfirðingar töldu sann-
girni mæla með því að það yrði flutt til
Isafjarðar. Urðu töluverðar deilur um
þetta mál á Alþingi, en þeim lauk með
því, að ákveðið var, að Amtsbókasafnið
skyldi vera áfram í Stykkishólmi.
, Ég hef leitt hjá mér að ræða sögu
Stykkishólms eftir síðustu aldamót, þó að
mér sé hún að sjálfsögðu kunn af eigin
raun. Margt hefir skeð í okkar bæ á s.l.
50 árum, eins og að líkum lætur, sérstak-
lega þegar þess er gætt, að kauptúnið
byggja nú um 900 manns, en um alda-
mótin 1800 aðeins 10/20 manns. Síðustu
50 árin koma margir ágætis menn og
konur við sögu þessa kauptúns, bæði í
verzlunar- athafna- qg menningarmálum
þess. Skráning þeirrar sögu verður þó
að bíða betri tima.
AKRANES
27