Akranes - 01.01.1957, Síða 39

reynir þó á hjálpsemi hjúkrunarkvenna,
lækna, fátækrafulltrúa og starfsfólks á
skrifstofum, sem margir þurfa að leita
til með ýmiss konar fyrirgreiðslu. Eigin-
gjarn maður á ekki heima innan þeirra
starfsgreina, sem ég nefndi áðan, hon-
um er hentara að skapa sér atvinnu
sjálfur þannig, að hann þurfi sem allra
minnst að vera öðrum háður.
Sjöunda spurningin er: Er unglingun-
um hætt við atvinnusjúkdómum, og þá
hverjum? Atvinnusjúkdómar eru að því
leyti frábrugðnir öðrum sjúkdómum, að
fólk finnur oft ekki til þeirra fyrr en
það fer að vinna ákveðin störf. Sem
dæmi um slíka sjúkdóma má nefna alls
konar ofnæmissjúkdóma, t. d. þolir sumt
ckki að snerta á ákveðnum efnum, án
þess að fá sár á hendurnar. Ef þannig
stendur á, verða menn að forðast störf,
þar sem slík efni eru notuð daglega. Þá
er litblindan algengur atvinnusjúkdómur,
en 6—8% allra karla eru meira eða
minna litblindir, og þá vitanlega útilok-
að, að þeir geti tekið að sér störf, þar sem
nauðsynlegt er, að þeir þekki mun á
rauðu og grænu ljósi. Litblindur maður
getur t. d. ekki orðið skipstjóri, stýri-
maður eða flugmaður, en alls mun vera
um að ræða 27 starfsgreinar, sem lit-
blindur maður getur ekki tekið að sér.
Þá er sumum mönnum svimahætt og
verða þeir að forðast störf þar sem svimi
getur orðið þeim eða öðrum hættulegur,
t. d. myndi svimasjúkum manni ekki
henta að verða slökkviliðsmaður, húsa-
smiður eða rafvirki. Honum myndi held-
ur ekki trúandi fyrir meðferð véla, sem
orðið gætu fólki að fjörtjóni, ef þeirra
er ekki vandlega gætt.
Þetta eru örfá dæmi af mörg-
um, en atvinnusjúkdómar eru það al-
gegngir, að á vinnusálfræðistofnun Kaup-
mannahafnar, þar sem tugir þústmda
unglinga hai'a verið hæfniprófaðir,
reyndust 49% hafa einhvern atvinnu-
sjúkdóm, þannig að hann varð að forð-
ast ákveðin störf, eitt eða fleiri.
Við komum þá að áttundu spurning-
unni í sambandi við val ævistarfs, en
hún er þessi. Á hverju hefurðu mestan
áhuga? Það er óhagganleg staðreynd, að
maður, sem vinnur verk, sem hann hef-
ur lítinn eða engan áhuga á, verður aldr-
ei nema hálfur maður í samanburði við
það, sem hann gæti verið, ef hann hefði
verkefni i samræmi við helztu hugðar-
efni sín. Þegar foreldrar vilja hjálpa
börnum sínum við val ævistarfs, er því
mjög áiíðandi að veita frístundaiðkunum
unglinganna glögga eftirtekt. Hvað gerir
imglingurinn, þegar enginn skipar hon-
um fyrir verkum? Les hann bækur, og
þá um hvaða efni, málar hann, teiknar,
eða spilar á hljóðfæri, býr hann til vél-
ar og tekur þær sundur aftur, fer hann
oft í kvikmyndahús, og hvaða myndir
falla honum bezt í geð? Hefur liann
gaman af að gróðursetja blóm og hlúa
að þeim? Býr hann sér til smábáta og
sækist hann eftir því að komast út á
sjó? Ef unglingurinn er stúlka, hefur
hún þá sérstaklega gaman af heimilis-
störfum, er hún nærgætin við sjúka, er
hún líkleg til að verða lipur í afgreiðslu?
Um fleira má spyrja, en allt eru þetta
atriði, sem skipta miklu máli í sambandi
við val ævistarfs.
Þá er þess að gæta, að val ævistarfs
þýðir oft um leið val framhaldsnáms,
þar eð mörg störf í þjóðfélaginu gera ráð
fyrir einhverri ákveðinni kunnáttu, hvort
sem hennar hefur verið aflað með því
að læra vinnuna á vinnustaðnum, eðn
með því að ganga í skóla. 1 sambandi við
val framhaldsnáms verður að athuga,
hversu langt námið sé, hvað það kosti,
hvort hægt sé að afla sér áskilinnar
39
A K R A N E S