Dagblaðið Vísir - DV - 06.11.2004, Síða 10

1 0 LAUGARDAGUR 6. NÓVEMBER 2004
Helgarblað DV

Hann hafði þá nokkru áður gengið í
hjónaband með stúlkunni Suha sem
var af kristnu Palestínufólki. Fram að
þeim tíma hafði Arafat h'tið sem ekk-
ert verið við kvenfólk kenndur. Sjálf-
ur tók hann svo til orða, þegar hann
var inntur eftir hjónabandsmálum
áður fyrr, að baráttan fyrir frjálsri Pal-
estínu væri konan sín.
Spilling og ósætti
Lyktir urðu að hann fékk ekki að
setjast að í Jerikó, var um hríð í Gaza
en flutti svo höfuðstöðvar sínar til
Ramallah sem er á Vesturbakkanum.
Fljótlega komst á kreik orðrómur um
spilhngu innan raða nánustu sam-
starfsmanna hans. Alþjóðstofnanir
höfðu lagt fram mikla fjármuni í upp-
bygginguna í Palestínu en marga
grunar að þeir fjármunir hafi runnið í
vasa annarra. Arafat sjálfur var þó
ekki sakaður um spillingu.
Á fyrstu árunum sem hann var
forseti eða eftir 1996 gekkþó ýmislegt
í haginn og bjartsýni gætti í auknum
mæh meðal Palestínumanna um að
þeir fengju sitt land í alvöru og gætu
ferðast innan þess án hindrana. Ara-
fat var sjálfur orðinn nokkuð heilsu-
tæpur og þótti erfiður í samstarfi,
ósveigjanlegur og ráðríkur. Ýmsir
ágætir ráðherrar í fyrstu stjóm hans
sögðu af sér vegna ósættis við forset-
ann og heimastjóminni gekk erfið-
lega að koma sér saman.
Allt varð það vatn á myllu öfga-
manna í ísrael og versnaði um allan
helming eftir að Ariel Sjaron varð for-
sætisráðherra ísraels með loforði um
að tryggja frið. Seinni intifadan var
hafin meðal Palestínumanna en ísra-
elar beittu ólýsanlegri grimmd og
hörku að bæla hana niður og sér ekki
fýrir endann á því.
Æska og uppvöxtur
Mohammed Abdel Raouf Arafat al
Quadwa al-Husseini fæddist 24.ágúst
1929. Ýmsar útgáfur em um fæðing-
arstað hans, opinberlega taldi hann
æskilegast að vera fæddur í Jerúsal-
em, en aðrar heimildir nefna Gaza og
flestir hallast að því að hann hafi
raunar verið fæddur í Kairó. Faðir
hans var vefnaðarkaupmaður, Pal-
estínumaður, en átti ættir að rekja til
Egyptalands. Móðir hans var af
virðulegri palestínskri fjölskyldu í Jer-
úsalem. Hún lést þegar Jasir var fimm
ára gamall og þá var hann sendur til
móðurbróður síns í Jerúsalem. Pal-
estína var þá undir stjórn Breta sem
Palestfnumenn, sem og og nýfluttir
gyðingar, börðust gegn.
Arafat hefur aldrei fengist til að
ræða æsku sína að neinu marki en
hefur þó sagt að ein af fyrstu
bernskuminningum sfnum sé um
þegar breskir hermenn réðust inn í
hús frænda hans um nótt, lúbörðu
fjölskyldumeðlimi og skemmdu inn-
anstokksmuni.
Eftir nokkur ár í Jerúsalem kom
faðir hans frá Kairó og þar bjó hann
síðan ásamt föður síntnn og systkin-
um. Ákveðinnar beiskju hefur ailtaf
gætt hjá Arafat í garð föður síns sem
virðist h'tið hafa sinnt bömum sínum.
Þegar faðir hans lést 1952 var hann
ekki við útför hans.
Frístundabarátta gegn ísrael-
um
Arafat virðist ungur hafa tekið þátt
í baráttu Palestínumanna og vitað er
að hann var innan við tvítugt þegar
hann smyglaði vopnum til Palestínu-
manna í stríðinu 1948 eftir að ísraels-
ríki hafði verið komið á laggirnar.
Hann var um þær mundir verkfræði-
nemi við Kairóháskóla en stofnun
Ísraelsríkis gekk svo nærri honum að
hann íhugaði að flytja til Bandaríkj-
anna og vitað er að hann sótti um
áritun til Bandaríkjanna og ætlaði að
halda áfram námi í Texas. Hann jafh-
aði sig á þunglyndinu, lauk námi og
var í forsvari fýrir palestínska náms-
menn í Kairó.
Haim lauk verfræðináminu 1956
og vann síðan í átta ár í Kúveit. Hann
efnaðist þar eins og allir sem í þeim
ríkjum vinna. Þar stofnaði hann eigin
verktakafýrirtæki. En öllum frístund-
um sfnum varði hann í að hvetja til
baráttu gegn ísraelum og í það gaf
hann stórar fúlgur á þessum árum.
Hann stofnaði Fatah-hreyfinguna,
neðanjarðarhreyfingu sem var byggð
upp af leynisellum og hófu að gefa út
rit sem hvöttu til vopnaðrar baráttu
gegn ísraelum. í árslok 1964 flutti
hann frá Kúveit og upp frá því helgaði
hann sig baráttumálum Palestínu-
manna.
Fram til þess tíma að Arafat
stofnaði Fatah hafði allur sá fjöldi
Palestínumanna sem enn bjó á
svæðinu í reynd ekki haft neinn til-
verurétt og ekki var litíð á þá sem
þjóð í fullri merkingu þess orðs.
Fræg eru ummæli Goldu Meir, ísra-
elsráðherra, þegar hún var spurð
hvernig ætti að leysa vandamál Pal-
estínuþjóðarinnar og hún svaraði:
„Hvaða Palestínumenn ertu að tala
um? Þetta eru bara fáeinir hryðju-
verkamenn."
Fékk heitustu ósk sína ekki
uppfyllta
Palestínumenn telja að Arafat hafi
með stofnun Frelsissamtaka PLO
1974 gefið þeim þá þjóðarímynd sem
svo sárlega skorti. Hann var vakinn og
sofinn að berjast fyrir málstað þjóðar
sinnar og menn Utu á hann sem eins
konar dýrðling.
Síðustu árin sat hann veikur, auð-
mýktur og niðurlægður í hálfhruninni
stjómarbyggingu sinni í Ramallah og
þó ýmsir forystumenn heimsæktu
hans var hann hundsaður af Sjaron
og það sem meira var, og afdrifam-
eira, af Bush Bandaríkjaforseta sem
sumir segja að hafi örlög þessa
heimshiluta í höndum sér.
Hvemig svo sem sagan dæmir
hann, hygg ég að Palestínumenn
muni í margar kynslóðir elska þenn-
an lágvaxna og óásjálega mann og
þakka honum að hann gaf þeim það
sem hverri þjóð er mikilvægast.
Það er frægt að alkunn kveðja gyð-
inga þegar þeir vom í dreifingunni -
diaspora - var: Sjáumst að ári í Jer-
úsalem. Þegar við Arafat kvöddumst i
Túnis þessa nótt fýrir mörgum árum
fannst mér það sýna afstöðu hans og
tilfinningar þegar hann sagði í
kveðjuskyni: Sjáumst að ári í Jerúsal-
em og þá skulum við halda veislu.
Arafat fékk ekki að koma til Jer-
úsalem og fær ekki heitustu ósk sína
uppfyllta, að bera þar beinin.
AUKIN ÖKURETTINDI
Meiraprófið breytist!
Nú liggur fyrir ákvörðun um miklar breytingar á
meiraprófinu sem gerir það bæði erfiðara og dýrara.^
Búast má við a.m.k. 60-80% hækkun á verði en
breytingin tekur gildi fljótlega. Notaðu tækifærið
og taktu meiraprófið áður en breytingin tekur
gildi því nú fer hver að verða síðastur.
Hafðu samband við okkur ef þú vilt fá nánari
upplýsingar um þessar breytingar.
Nœsta
námskeib hefst
10. nóvember
Skrábu þig núna!
SímarS81 2780, 892 4124 og 898 3810
>ÖKUSKÓll
Taktu
SIMI 581 2780
mmiHiHiMiiinuujiinMJimni
«x
Uppreisn hinna ófríðu
í liinni frábæm mynd Friðriles
Þórs, Rokk í Reykjavík, er að einhverju
leyti fjaliað um tvo póla, vinstrisinn-
ann Bubba og hreinræktaðri anar-
kista. Fræbbblamir gáfu afar htíð fýrir
stjómmálapælingar Bubba og sungu
frekar um stelpur og bjór. í eftir-
minnilegum senum sitja Fræbbbl-
amir með forsíðumynd af Bubba sem
búið er að teikna Hitlersskegg á í bak-
grunninum. Það em helst þrír þeirra
sem hafa orð fýrir hópnum; Stebbi,
sem er trommari með attitjúd en
kannski ekld sá útpældasti, Valh, sem
er intellektúal en berst gegn því, og
Steindór, sem að einhveiju leyti sam-
einar það besta úr báðum.
Steindór bendir einmitt á að rétt
eins og pönkið í Danmörku sé sér-
danskt fyrirbæri er pönkið á íslandi
séríslenskt. Ef meistari Megas (sem er
jú pönkari á sinn hátt) og Spilaverkið
em undanskilin, er íslenska pönk-
tímabilið í fýrsta sinn sem íslendingar
ná að spila rokktónhst með sérís-
lenskum formerkjum, enda var það
fýrst upp úr pönkinu sem fólk útí í
löndum fór að fýlgjast með því sem
var að gerast hér.
Því er ekki að undra að deilt sé um
hver hafi komið með pönkið til ís-
lands. í myndinni Pönkið og
Fræbbblamir sjáum við meðhm
Halló og heilaslettnanna færa rök fyr-
ir því að þeir hafi haldið fýrstu ís-
lensku pönktónleikana, þó að sam-
lcvæmt opinberri söguskoðun séu
Fræbbblamir fýrsta íslenska pönk-
bandið. Rokkfræðingur íslands, Dr.
Gunni, sker svo úr um deiluna með
því að segja að Fræbbblarnir hafi
haldið út í fleiri en eina tónleika, og
það sé það sem máh skiptir. Og vissu-
lega var þrautsegja Fræbbblana aðdá-
unarverð. Pönkið varð ekki að bylgju
hér fýrr en 1980, þegar hún var meira
eða minna búin að lognast út af í
Bretlandi. Án þeirra er hugsanlegt að
hún hefði aldrei numið land hér yfir-
höfuð. Það var þó erlend liljómsveit
sem í raun kom með pönkið til ís-
lands, en rétt eins og stundum er sagt
að allir sem hlustuðu á Velvet Und-
erground hafi síðar stofiiað hljóm-
sveit virðast næstum sem allir sem
mættu á Stranglers hér 1978 hafi
ákveðið að stofna pönkband, þó hjá
sumum hafi tekið tíma að koma því í
verk.
Myndin hður aðeins fyrir það að
enginn nema Friðrik Þór hafði vit á
því á sínum tíma að vera með mynda-
tökuvél á svæðinu, þannig að tak-
markað er til af myndefrii frá tímabil-
inu. Þó er stórskemmtilegt að sjá áður
óbirt myndskeið úr Rokk í Reykjavík,
sem og khpp frá Melarokki, öðrum
minnisvarða íslenska pönksins, þegar
það var í andashtrunum og meira að
segja Fræbbblamir nenntu varla að
reyna að h'ta út eins og pönkarar leng-
ur. Stímdum er bætt úr á hugmynda-
ríkan hátt, t.d. með að khppa fólk frá
7. áratugnum dansandi í takt við
pönkið. Viðtöl eru tekin við fólk sem
skoðuðu fýrirbærið bæði að innan og
utan, og Raggi Bjama segir góða sögu
af sínum kynnum af pönkinu. Þá er
einnig minnst framlags Hrafiis Gunn-
laugssonar til íslenska pönksins, sem
h'tið er getið í sögubókunum.
í upphafi myndarinnar em menn
mikið að dásama Fræbbblana sem og
pönkið almennt. En fýrir miðri mynd
fara menn að ghðna í mismunandi
áttir, rétt eins og pönkið sjálft. Mynd-
in er fýrst og fremst um Fræbbblana,
hin böndin em afgreidd með langri
runu af performönsum úr Rokk í
Reykjavík sem gaman er að sjá á stóm
tjaldi en gerir htið fýrir myndina í
heild. En þetta er htið lýti á stór-
skemmtilegri mynd.
Hæst rís myndin fýrir miðju, þegar
Qahað er um hugmyndafræði pönks-
ins. Jón Gnarr segist hafa lesið Bakun-
in og farið svo niður á Hlemm til að
gerast anarkisti, en mætti litlum
SUS! BfiHu
r T
1 :>
rt 1 4 u ÆL 13
Dularfull dýr
Á Internetinu fást menn við ýmis-
legt. Einn maður hefur til dæmis
tekið sér fyrir hendur að falsa Ijós-
myndir afdýrum þannig að úr
verða þær skrýtnu skepnur sem
hér sjást. Og verður að segjast að
sum þeirra eru furðu sannfærandi
þótt aldrei hafi þau verið til i raun
og veru.