Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1945, Page 32

merki. Leikritið kom út í aprilmánuði 1942, og gáfu
nazistarnir út skipun um að gera það upptækt. Þessi
„bókabrenna“ fór fram 9. apríl, á tveggja ára afmæli
hernáms Danmerkur, en aðeins 2 þúsund eintök af 15
þús. komu í leitirnar. Leynifélög föðurlandsvina
höfðu orðið fyrri til að taka mestan hluta upplags*
ins í sínar hendur til dreifingar. Er óþarfi að greina
frá efni þessa merkilega leikrits, því að það er al-
menningi kunnugt orðið, frá þvi að það var flutt í
Ríkisútvarpinu, og enn fremur er það um þessar
mundir nýkomið út i íslenzkri þýðingu. —- En auk
leikritanna liggja mörg önnur ritverk eftir Kaj Munk,
og eru þeirra á meðal ritgerðasöfn, kvæðabækur og
—■ síðast en ekki sízt prédikanir.
Kaj Munk var alla tíð mikill prédikari, og hann
prédikaði jöfnum höndum i kirkju og á leiksviði.
Skrumlaus hreinskilni hans og afdráttarleysi i pré-
dikanasafninu Við Dabýlons fljót minna í senn á and-
rikið i sumum hispurslausustu stólræðum Jóns Vídal-
ins og eldmóð hinna fyrstu boðbera frumkristninnar.
Því að Kaj Munk var i ræðum sínum og list fyrst og
fremst kristinn prédikari. Trúin, eins og hiin birtist
honum i guðspjöllunum og upprunalegum anda krist-
innar kirkju, virðist hafa verið honum jafneðlis-
bundin lífsnauðsyn eins og mönnum er matur og
drykkur. Hún var uppistaðan í allri lífsskoðun hans
og svo samgróin vitund hans og persónuleika, að
ekki verður á milli séð, hvort hún gerði meiri kröf-
ur til hans eða hann til hennar. Og hann var sér
svo gersamlega meðvitandi um, hvað það var, sem
hann trúði á, að hann gat einnig, án nokkurrar á-
hættu viðurkennt hlutverk efagirninnar í þjónustu
sannleikans. Þess vegna varð trúin honum styrkur
i stað þess að undiroka hann, og í stað þess að leiða
hann til sjálfsdýrkunar, varð hún honum dagleg og
mjög persónuleg lögeggjan í baráttunni fyrir sann-
leika og réttlæti, unz hann hefði að lokum getað með
(30)