Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1945, Page 38

í skugga síðustu h'eimsstyrjaldar, vill lifa hratt og
hættuiega og sóar sjálfum sér i tilgangslausu kapp-
hlaupi um æsandi háska. Leikritið Vald vort og heiö-
ur (Vár ære og vár makt, 1935) er hárbeitt ádeila
á samvizkulausar mannfórnir „klassiskra“ striðs-
gróðamanna. Leikritið Ósigurinn (Nederlaget, 1937)
fjallar um Parisarkommúnuna 1871 og er talið standa
fremst af öllum leikritum Nordahls Griegs, en bæði
eru þessi leikrit mjög af sama toga og Barrabas, og
sama má segja um skáldsöguna Ung hlýtur veröldin
enn aö vera (Ung má Verden enná være), sem kom
út árið 1938. Sagan gerist sumpart í Moskva og sum-
part á Spáni á dögum borgarastyrjaldarinnar, en þar
hafði höfundurinn séð enn einu sinni með eigin aug-
um hersveitir Barrabasar halda velli. Áður hafði
hann, heima i Noregi, stofnað tímaritið Veien frem,
þar sem hann skrifaði hverja greinina af annarri til
þess að vara þjóð sína við þeirri hættu, sem henni
og öllu mannkyni var búin af þeim einræðisöflum,
sem einnig þar voru farin að þreifa fyrir sér, þótt
sorglega fáir gerðu sér far um að hafa augun opin
fyrir þvi, sem var i raun og veru að gerast, en það
átti eftir að koma á daginn eins og allir vita. Nordahl
Grieg skrifaði m. a. i tímarit sitt greinaflokk um
Quisling, sem þá fékk óáreittur að undirbúa landráð
sín, og' húðfletti hann og fylgjendur hans af slíku af-
dráttarleysi og spámannlegu forsæi, að betur hefur
ekki verið gert. Af þeim sökum var Grieg einatt þessi
árin nefndur kommúnisti, þótt hann að vísu muni
aldrei hafa fyllt þann flokk, en þetta er nafngift,
sem víðar en á íslandi hefur verið notuð til refsi-
aðgerða og, þótt undarlegt megi virðast, ekki hvað
sízt á þá menn, sem staðnir eru að því að hafa rétt
fyrir sér.
Hér hefur enn ekki verið minnzt á ýmis ritverk
Nordahls Griegs, en þeirra á meðal er kvæðasafnið
Noregur í hjörtum vorum (Norge i váre hjerter,
(36)