Freyr - 15.02.1946, Blaðsíða 18

62
FRE YR
Bafg’irðingar
Meðal hinna nýjustu uppfyndinga, sem
teknar hafa verið í þjónustu landbúnaðar-
ins hin síðustu ár, eru „rafmagnsgirðing-
arnar“, sem náð hafa ótrúlega mikilli út-
breiðslu á örskömmum tíma á Norðurlönd-
um.
Það var laust fyrir stríðið, að framleiðsla
þeirra hófst. Hver verksmiðjan af annarri
hefir verið reist síðan og hafa þær þó ekki
getað fullnægt eftirspurninni eftir girð-
ingum þessum.
Rafmagnsgirðing er talin eins sjálfsögð
eign sveitaheimilisins eins og sláttuvélin.
Rafmagnsgirðingin hefir þann kost, að létt
er og afar fljótlegt að setja hana upp.
Hún er oftast einstrengjuð og í staura má
nota renglur. Þá er annar kostur hennar
sá, að eyðilegging á húðum skepnanna á
sér alls ekki stað, eins og gerðist meðan
gaddavírsgirðingar voru notaðar.
Hafa sútunarverksmiðjurnar því mælt
mjög með notkun rafmagnsgirðinga.
Rafmagnsgirðing verkar á þann hátt, að
straumgjafi sendir við og við rafmagn út í
þráðinn, sem getur verið sléttur vír eða
gaddavír eftir atvikum, en sérstakt tæki
— Straumstilli má kalla það — ræður
straumhvörfum. Venjuleg rafhlaða er al-
gengasti aflgjafinn. Þó er nú leyft að nota
afl frá venjulegum ljósastraum, en sérstak-
an umbúnað, sem rafmagneftirlit ríkisins
verður að samþykkja, þarf til þess.
Hæfni rafmagnsgirðinganna til vörzlu
byggist á því, að örlitlum rafstraumi (milli-
amper) með nokkur þúsund volta spennu,
er hleypt í þiráðinn með fárra sekúnda
millibili.
Þær skepnur, sem einu sinni hafa kom-
izt að raun um, að þráðurinn gefur „högg“
við snertingu, förðast hann jafnan síðan.
Venjulegar rafhlöður geta sent nægilega
virkan straum í gegn um leiðslu, sem er
allt að 5 km. löng, einkum ef grannur vír
er notaður.
Vírinn er festur á staurana með einangr-
unarhnöppum. Hliðumbúnaður er felldur
inn í straumkerfið.
Gagnsemi girðinga þessara má ráða af
útbreiðslu þeirra. Afar fljótlegt er að setja
þær upp og viðhaldskostnaðurinn er mjög
lítill.
Sjálf tækin — straumstillirinn með til-
heyrandi útbúnaði — kostar á Norðurlönd-
um frá 130—250 krónur eftir gerð og fyrir-
komulagi, en við það bætizt að sjálfsögðu
staurar og vír í girðingu.
Því miður hafa girðingar þessar reynzt
lítils virði sem varzla fyrir sauðfé, jafnvel
þótt 3 strengir hafi verið prófaðir í þessu
skyni. Ullin einangrar og sauðfé er harð-
l •
gert og skeytir engu þó að það fái straum-
kipp í gegnum sig.
Aftur.á móti eru rafmagnsgirðingar tal-
in afbragðs varzla fyrir hross, kýr og svín,
ásamt og ungviði þessara búfjártegunda.
Á tugum þúsunda býla á Norðurlöndum
er búfé nú geymt innan þessara girðinga
með þeim árangri, að engin skepna fer út,
þegar þær eru í lagi.
Eru girðingar þessar nothæfar hér á
landi? munu ýmsir spyrja. Svarið verður:
Ekki til vörzlu fyrir sauðfé, en geymsla
kúnna og notkunarhrossa, um sumarmán-
uðina, mundi heppileg innan slíkra girð-
inga hér á landi, sem annars staðar. Með
aðstoð þessara létt færanlegu girðinga, er
auðvelt að skipta beitilandinu niður í hólf
og beita þau til skiptis.
Ætti það að vera fyrsta sporið til full-
kominnár beitiræktar, sem við verðum
að stefna að í búnaði okkar.
Það mun ekki óalgengt víða um sveitir