Freyr - 15.02.1946, Blaðsíða 33

FREY&
11
Stofnfjárrýrnun danska
landbúnaðarins
Samband danskra búnaðarfélaga hefir
fient Ríkisþinginu og stjórninni niðurstöð-
ur umfangsmikilla rannsókna, er gerðar
hafa verið viðvíkjandi rýrnun höfuðstóls
t>ess, sem bundinn er í framleiðsluöflum
landbúnaðarins og er stofnfé hans.
Niðurstöður þessar sýna meðal annars,
að búfénu hefir fækkað að mun á stríðs-
arunum en eigi að síður er bústofninn nú
hietinn 875 milljónum króna meira en 1939.
Til þess að auka bústofninn svo að hann
Verði jafn mikill og fyrir stríðið, er talið að
Þurfi að verja 228 miljónum króna.
Þá hefir verðgildi jarðarinnar rýrnað að
hiiklum mun sökum þess, að flutt hafa
verið burt meiri jurtanærandi efni en í
hana hafa verið borin — með öðrum orð-
Uru: Jurtanærandi efni jarðvegsins hafa
Sengið til þurrðar. Þetta er rýrnun sem
telja verður tilfinnanlega, því gert er ráð
iyrir að nota þurfi 23 miljónir sekkja af
superfosfati og 6,7 miljónir sekkja af
köfnunarefnisáburði til þess, að innihald
Jarðvegsins af jurtanærandi efnum þess-
ara áburðartegunda jafnist á við það, sem
var fyrir stríð og auk þess þárf eitthvað
af kalí, en þörf þess er minnst, því að það
Var sú eina tegund áburðar, sem tiltölulega
Sveiður aðgangur var að allt fram á síðasta
fitríðsár.
I þriðja lagi er um að ræða rýrnun þá,
fiem orðið hefir á vélum, verkfærum og
^yggingum. Til þess að bæta fyrir fyrn-
lugar og vanræktar aðgerðir á þessum
hlutum er talið að þurfi rúmar 300 miljón-
ir króna, eða 248 miljónir til véla, verk-
fsera og innanhússumbúnaðar penings-
húsanna, en 54 miljónir til bygginga.
Sökum þess, að á árinu 1945 var enn ekki
hægt að bæta úr brestum á þessum svið-
um, þar eð efni vantaði, telst svo til, að
upphæðin nemi um 400 miljónum króna
um áramótin 1945—46.
Rannsóknir og áætlanir þær, sem gerðar
hafa verið þessu viðvíkjandi eru fram-
kvæmdar með tilliti til þess, að fasteigna-
matið, sem fram fer í Danmörku á 5 ára
fresti og síðast var gert haustið 1945, er
notað sem undirstaða við álagningu fast-
eignaskatts og eignaskatts um næstu 5 ár,
en fyrst og fremst voru rannsóknirnar þó
gerðar vegna þess, að til mála hefir komið
að innheimta í eitt skipti fyrir öll allháan
eignaskatt til greiðslu á nokkru af miljarða
skuld þeirri, sem danska ríkinu hefir verið
ásköpuð á hernámsárunum.
Almennt er viðurkennt, að Danmörk hafi
sloppið í gegn um ógnir hernáms og styrj-
aldar tiltölulega lítt sködduð og hvergi
svo gjörrúin, sem ýms önnur lönd. Hækkað
matsverð getur sýnt hvaða tölur sem vera
skal, en eyðing hinna eiginlegu verðmæta
er rýrnun eigna, þrátt fyrir hækkað mats-
verð.
Samanlagt er talið að verja þurfi um
1100 miljónum króna til þess að gera verð-
mæti landbúnaðarins jafngóð og þau voru
fyrir stríðið.
Þetta eru ástæðurnar í því landi, sem
sloppið hefir tiltölulega lítt meitt. Hvað
þá með þau lönd og þær þjóðir, sem borið
hafa þunga hernáms og styrjaldar í al-
gleymingi árum saman?